Тұрғындарға сауда және сервистік-тұрмыстық қызмет

3.4 Тұрғындарға сауда және сервистік-тұрмыстық қызмет

Ішкі сауданы дамыту үшін заманауи форматтағы сауда алаңдарының санын және оларды жалпы бөлшек сауда айналымы үлесін арттыруға ынталандыру, электрондық сауданы дамыту, негізі тауар қозғалысы каналымен жойылған, әсіресе елді мекендердегі өндірушілерді жақындату, нарыққа қатысушыларының сауда және ақпараттандыруының ашықтығын жоғарылату, сондай-ақ оның қатысушыларының кәсібилік деңгейін жоғарылату ұсынылады.

Болжанған Қазақстанның сауда саласын жетілдіру заманауи халықаралық сауда талаптарына сәйкес әкелуге және тауар қозғалысының минималды транзакциялық шығынмен тиімді үдеріске көмек көрсетуге бағытталған. Шараларды жүзеге асыру (кең графикалық қамту, үлкен өткізу қабілеті, жүйенің төмен салыстырмалы шығына) өндірушілер, сонымен халықтың тұтынушылығын (тауардың қол жетімділігін, тауардың құндық қол жетімділігін, тауарлардың және қызметтердік жоғары сапасын) қамтамасыз ету тиімділігі түрінде тұтынушылар үшін тиімді дистрибуциялық қанағаттандыруға мүмкіндік береді.
11 Кесте – Жалпы бөлшек сауда көрсеткіші, млн. теңге

Көрсеткіш атауы	2011 ж.	2012 ж.	2013 ж.	Өсу қарқыны, 2013 ж. 2011ж-ға.,%
Бөлшек сауданың жалпы көлемі, млн. теңге	2 310,30	2 489,50	2 738,6	118,5
Қоғамдық тамақтану қызметінің көлемі, млн.теңге	154,3	170,5	191,8	124,3
Көтерме сауда көлемі, млн.теңге	13 701,40	12 243,20	8 598,4	62,8

2011 жылдан 2013 жыл кезеңі ішінде жалпы қала бойынша бөлшек сауда көлемінің 18,5% артуы көрінеді. Ұқсас кезеңге көтерме сауда көлемі 37,2% қысқарды.

Талдаудан сату каналдары бойынша жалпы бөлшек сауда көлемі негізінде базарлар және жеке кәсіпкерлер арқылы қалыптастырылатыны көрінеді.

2014 жылы 1 қаңтар ахуалына сәйкес қалада 230 дүкен, 33 қоғамдық тамақтану объектілері (кафе, мейрамхана, асхана), коммуналдық павильон және сауда базары жұмыс істейді.

2014 жылғы 1 қаңтар ахуалы бойынша қала саудасы саласында жұмыспен қамтылғандар саны 2,4 мыңнан аса адамды құрды.

Сауда инфрақұрылымын дамытуды өзектендіру мақсатында Саран қаласының сауда инфрақұрылымын дамыту бойынша қалалық ісшаралар жоспары жасалды және бекітілді, оларға сәйкес тұрғындардың азық-түлік өнімдеріне, халықтық тұтыну тауарларына және халыққа тауар қызметтерін көрсету сапасын жоғарылатуға қажеттілігін қанағаттандыру бойынша шаралар өткізуді қарастырады.

Бизнес-ортаны жақсарту мақсатында келесі міндеттер және ісшаралар анықталды:

сауда объектілерін, мейрамханалар ашу, кулинарлық-кондитерлік мини-цехты кеңейту;

сауда инфрақұрылымын дамыту шараларын жасау және қосымша көтерме (коммуналдық) базарларды ашу бойынша Ісшаралар жаспарын іске асыру;

«Бизнестің жол картасы 2020» Бағдарламасы, Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2013 - 2020 жылдарға арналған "Агробизнес-2020" бағдарламасы, Моноқалаларды дамытудың 2012-2020 жылдарға арналған бағдарламасы шегінде азық-түлік тауарларын өндіру бойынша бизнес-жобалардың алға жылжуына көмек көрсету;

жергілікті тауар өндірушілердің жыл сайынғы ауыл шаруашылық жәрмеңкесін өткізу;

жеміс-жидек өнімдерін ішкі нарықта молықтыру бойынша көтерме жеткізушілермен меморандум бекіту.

Соңғы уақытта, қызмет көрсету саласы халықтың өмір сапасының жақсаруына байланысты қызметке үлкен тұтынушылық өсуде.

2011 жылдан 2013 жыл кезеңі ішінде қызмет көретудің жалпы көлемі 48,1% артты, ол әрі қарай саланың және беталысының өсу динамикасының жеткіліктілігі, сондай-ақ инвестицияны салу мақсатымен кәсіпкерлік тартымдылық туралы айғақтайды. басқа да жеке қызметтер көрсетуде 3,1 есе, ғимараттарға және аумақтарға қызмет көрсету саласындағы қызмет 2,3 есе, басып шығару бойынша қызмет -85,6%, іздестіру жүргізу және қауіпсіздік қамтамасыз ету бойынша қызмет – 63,3 % негізгі өсім байқалады.

Халыққа сервиятік-тұрмыстық қызмет саласында кәсіпкерлік дүкен, кафе, мейрамхана, асхана, наубайхана, шаштараз және сұлулық салондары, тігін цехтары және мал сою орындарының қызметімен ұсынылады.

Кәсіпкерлік субъектілерінің жалпы санында қызмет көрсету салаларын ажыратумен құрылым бойынша ұсынылған мәліметтер талдамасы, 24,5% - кәсіпкерлер өз қызметін шаштараз және аяқ киім жөндеу шеберханалары, 9,2% - компьютерлык қызмет, 8,2%, - техникалық қызмет станциясы (тексеру), 6,1% - фото салондар арқылы іске асырады.

Кәсіпкерлерді ақпараттандыру бойынша жұмысты жандандыру үшін кәсіпкерлік бөлімі бизнесті дамыту, мемлкеттік бағдарламалармен кредиттеу мәселесі бойынша түсіндіру және консультациялық жұмыстар өткізеді.

Кәсіпкерлік қызметімен айналысуды қалайтын тұрғындар үшін «Бизнес-Кеңесші» бағдарламасы бойынша екі жыл бойы семинар – тренинг оқыту өткізіледі, сондай-ақ, бастаушы және жұмыс істейтін кәсіпкерлер үшін өз бизнесін жүргізу үшін сервистік және консалтингтік қызметтер көрсетіледі.