Саран қаласының 2014-2016 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту картасы

3.2 Ауыл шаруашылығы

Қалада ауыл шаруашылығы үй шаруашылық секторымен ұсынылады (98,7%). Аграрлық секторда қала экономикасы 16 тіркелген ауылшаруа құрама, 8 белсенді қожалық және фермерлік шаруашылық есептеледі.

2011-2013 жыл ішінде динамикада ауыл шаруашылық құрамасының және үй шаруашылық санының төмендеуі байқалады. Осы кезде белсенді қожалық немесе фермерлік шаруашылық саны сол қалпында қалды.

Осы кестеде ауылшаруашылық өнімін өндірудің артуы туралы, жалпы 2011 жыл қатысы бойынша 0,6 %, 2012 жыл қатысы бойынша 18,1% айғақтайды. Егін шаруашылығының өнімі 2013 жылы 4,2% төмендеді, осы кезде мал шауашылығынің өнімі 10,9% өсті.

Өнімді жалпы шағыруда егін шаруашылығының үлесі 2013 жыл нәтижесі бойынша 65%, мал шаруашылығы сәйкесінше 35% алады.

2014 жыл басына Саран қаласының әкімшілік аумағында ауылшаруашылық малының басы 9 144 басты құрды.

2011-2013 жыл ішінде динамикада қала бойынша малдың барлық түрлері бойынша мал басы өсті. Сонымен ІҚМ 15%, шошқа 2,4 %, ешкі және қой 60 % өсті, жылқы 9,2 % және құс 3,7 % төмендеді. Осы оң өсу динамикасы осы өңірде ауыл шаруашылықтың әрі қарай даму әлеуеті туралы айғақтайды, ұсақ тауар болуына қарамастан, болашақта осы сала азық-түлік өнімімен халықтың ішкі тұтынушылығын қанағаттандырады.

2013 жыл қорытындысы бойынша шаруашылықтың барлық санаты бойынша 313,8 тонна мал және құс (соғым салмағы) соғым сою және сату, бұл өткен жылдың сәйкес жылынан 1,2% жоғары.

2013 жылы сондай-ақ сүт сауу артты, 2012 жылы барлығы 1 438,1 тонна немесе 4,4%. 2013 жыл қорытындысы бойынша және 677 мың дана (немесе 105,1%) жұмыртқа өндіру бойынша оң динамика байқалады.

Басқа да мал шаруашылық өнімдерін өндіру – жүн, тері – өте төмен деңгейде тұр. 2013 жылы 1,2 тонна жүн, ІҚМ 441 терісі және ҰҚМ 174 терісі алынды.

Жалпы егіс алқабы 366,3 гектар (га), көкөністер күтіп-бапталады (42 га), картоп (323,7 га) бөлінеді, қалған дақыл түрлеріне (0,6 га) бөлінеді.

Жалпы ауыл шаруашылығы қала аумағы үшін тән емес және аулалық учаскелер немесе саяжайлармен ұсынылады.
8 Кесте - 2011-2013 жж. ішінде негізгі ауыл шаруашылық дақылдарының разрезінде барлық санаттар бойынша жалпы жинау, өңдеуден кейінгі салмақта, центнер

Көрсеткіш атауы	2011 ж.	2012 ж.	2013 ж.	Өсу қарқыны, 2013 ж. 2011ж-ға.,%
Дән және бұршақ дәнділер дақылын жалпы жинау	21,3	20	3,8	17,8
Өңдеуден кейінгі салмақта арпаны жалпы жинау	18	16,2	-	-
Зәйтүн дақылдарын жалпы жинау	2	2	2	-
Картопты жалпы жинау	64 846,2	68936,3	70 019,00	108,0
Көкөністі жалпы жинау	12 128,5	13368,6	13 467,90	111,0
Пісте және сүйекті көшеттерді жалпы жинау	501,3	502,6	521,6	104,0
Жидек дақылдарын жалпы жинау	721,5	734,7	743,7	103,1
Барлығы	78238,8	83 580,40	84 758,00	108,3

2012 жылдан 2013 жыл кезеңі ішінде негізгі ауыл шаруашылық дақылдарын жалпы жинау 8,3% артты, бұл негізі картопты 8% және көкөністі 11% жалпы жинаудың өсуіне негізделген.

Ресурстік мүмкіндіктерін есепке ала отырып қалада ауыл шаруашылығын дамытудың үлкен әлеуеті туралы айту қиын. Алайда, өндіріс әлеуетке ие, жақын өңірлерде бар өндірісті есепке алумен қала қажеттілігін жабуға негізделген. Сәйкесінше барлық ет түрлерінің өндірісітік келешегі бар бағыт ретінде қарала алмайды, ал ет шикізаты өзекті болып табылады. Сондай-ақ, шағын-жылыжайда көкөніс, саңырауқұлақ сияқты өндіріс түрлері қарастырылуы мүмкін.

Саран қаласында ауыл шаруашылығында келешегі бар даму бағыты:

қала тұрғындарының қажеттілігін қамту үшін: