Саяси режимнің мынадай түрлері болады: деспотиялық,
аристократиялық,
шектелген демократиялық, теократиялық,
әскери-полицейлік, формальды-
демократиялық, либералды-демократиялық, патерналистік, бонапаристік,
авторитарлық,
тоталитарлық, фашистік, нәсілшілдік, отарлық,
социалистік,
пролетарлық және басқа түрлері. Саяси режимдердің негізгі бөлінуі: демокра-
тиялық және антидемократиялық режимдер.
Саяси режимның әрекеттерінің кепілдектері:
Азаматтық қоғам негізінде мемлекеттік органдар мен аппарат қызметтерін
қадағалау жүйесі
билік байланыс бар жеңілдектерді жүйесін жою
азаматтарды уақылы саяси ақпаратпен қамтамасыз ету
билік өкілдерінің органдарда қызметте болу мерзімін шектеу
депутаттармен шенеуніктердің ауысым процедурасының жеңілдетілуі
азаматтардың теңдіктеріне
кепілдектер берілу, әр адамның билікті сынау
қүқығын мойындау.
Антидемократиялық саяси режимдердің
көпшілігі бір-біріне үқсас келеді. Оған
халық басқару процесіне қатыспайтын және
оның еркімен санаспайтын режим түрлері жатады.
Антидемократиялық саяси
режимдерді тоталитарлық деп топтауға болады.
Тоталитарлық саяси режим қоғамдық өмірді үзақ уақыт сақтап түруға
қабілетсіз. Сондықтан олардың күйреуі өз табиғатынан туындайды. Оның
белгілері:
1. Партия монополиясының өмір сүруі;
2. Партияның өзінің демократиялық емес жолмен қүрылуы;
3. Идеологияның үстем болуы. Оны саяси басшы анықтап отырады;
4.Тоталитаризм қоғам өміріне араласуда монополиялық бақылау негізінде
қүрылады;
5. Террористік полицияның бақылауы;
Антидемократиялық саяси
режим үгымы, оның түрлері
118
6. Адамдар саяси процестен толық аластатылады;
7. Билік
барлық деңгейде бір орталыққа, жеке адамның немесе топтың
қолына жиналады;
8. Халық арасында бір түрлі ой және бір ауыздан бақылау басым болып
келеді, қарсы пікірге
жол берілмейді;
9. Билік және билеуші аппарат барлық деңгейде жасырын түрде
бюрократиялық номенклатурамен анықталып, сайланып отырады;
10. Демократиялық қүқықтар мен бостандықтарға жол берілмейді.
Достарыңызбен бөлісу: