Семинар сабақтары оқытудың белсенді формаларының бірі болып
тақырып Қоғамдық қозғалыстар, наразылық және адамдардың
жүктеу/скачать 0.66 Mb. Pdf көрінісі
|
| 7 тақырып Қоғамдық қозғалыстар, наразылық және адамдардың
ойлауы: қазіргікүйі 1 Қоғамдық қозғалыстар: түсінігі, құрылымы, белгілері. 2 Заманауи қоғамдағы әлеуметтік қозғалыстардың рөлі.
Бірінші сұрақ. Қоғамдық қозғалыс (көп жағдайда әлеуметтік қозғалыс, әлеуметтік ағым сөз тіркестері қолданылады) – нақты бір саяси немесе әлеуметтік мәселелерге баса назар аударатын ұжымдық іс-әрекеттер немесе бірлестіктердің түрі. Қоғамдық қозғалыстардың негізгі құраушы бөліктерін, олардың құрылымын атаңыз. Әлеуметтанушы Сидней Тэрроу қоғамдық қозғалыстарды элиталар, қарсыластар және билікпен тұрақты өзара әрекеттестікте ортақ мақсаттары мен ынтымақтастықтары бар адамдардың ұжымдық міндеттері (элиталық, үкімет, басқа топтар немесе мәдени кодтар) ретінде анықтайды. Ол әсіресе саяси партиялар мен қызығушылық топтарынан қоғамдық қозғалыстарды ерекшелендіреді.
философ Лоренц фон Штейн өзінің «1789 жылдан қазіргі уақытқа дейінгі француз әлеуметтік қозғалыстарының тарихы» кітабында енгізді.
Француз әлеуметтанушысы А. Турен қозғалысты әсер етуші басты факторлардың біріне жатқызады. Оның пікірінше, қозғалыс – әлеуметтік қауымдар тарих ағынына әсер ету мақсатында қолданатын ұжымдық қызмет жасау формасы. Қоғамдық қозғалыстарға қақтығыстық және шабуылдық сипат тән: олар қоғамда қолданыстағы қатынастардың және мәдени модельдердің қандай да бір параметрлері бойынша дауласады және осылайша өзгеріс факторына айналады. Әлеуметтану ғылымында әлеуметтік ұйымның келесі ерекшеліктері бар: иерархия, тұрақтылық, мақсаттар бірлігі, тиімділік, мәртебелер мен рөлдердің белгілі бір жиынтығы, ұйым мүшелерінің функцияларын бөліп көрсету, ондағы энергетикалық қатынастардың болуы, оның мүшелерінің мінез-құлқын реттейтін белгілі бір ережелер мен нормалардың болуы.
«Жаңа лейборизм» идеологы, ағылшын әлеуметтанушысы Энтони Гидденс әлеуметтік қозғалыстарды «ортақ мүдделерді жүзеге асыруға немесе ортақ мақсатқа қол жеткізуге ұжымдық әрекет» деп анықтады. Қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар жеке әлеуметтік топтар мен топтардың, сондай-ақ реформа процесінің субъектілерінің мүддесі үшін өкіл ретінде әрекет етеді. Олар халықтың мүдделерін білдіруге, билік органдарымен өзара әрекеттесуге, белгілі бір жағдайларда оларға қысым жасауға мүмкіндік алады. Әлеуметтік қозғалыстар, ең динамикалық ұйымдық нысандардың бірі ретінде, жаңа әлеуметтік жағдайларға тез бейімделіп, жаңа идеяларды жинақтап, өзгертілген ережелерге бейімделеді. Қазіргі заманғы қоғамның ерекшелігі - қоғамдық бірлестіктер мен қозғалыстар болып табылатын икемді әлеуметтік құрылымдардың пайда болуы, олар жеке адамдардың еркіндігі мен мүдделерін бірлескен қызметті реттейтін жалпы принциптермен біріктіруге мүмкіндік береді.
Баяндамалар тақырыптары 1 Ауылдық жерде өмір сүру ерекшеліктері. 2 Қоғамдағы урбандану мен көші-қон үрдістерінің өзара байланысы (мысалдар келтіріңіз және Қазақстандағы ерекшеліктерді атаңыз). 3 Әлем елдерінің бірінің мысалында демографиялық даму ерекшеліктері жайлы баяндау.
жүктеу/скачать 0.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|