Семинар сабақтары оқытудың белсенді формаларының бірі болып
тақырып Физикалық денсаулықтың әлеуметтік эпидемиологиясы
жүктеу/скачать 0.66 Mb. Pdf көрінісі
|
| 6 тақырып Физикалық денсаулықтың әлеуметтік эпидемиологиясы
1 Денсаулық пен медицинаны зерттеудің әлеуметтік тәсілдемелері. 2 Денсаулық және қоғам. 3 Денсаулық сақтаудың экономикалық және әлеуметтік аспектілері.
Әдістемелік кеңестер. Бірінші сұрақты денсаулық өмір сапасының біріктірілген көрсеткіштерінің бірі екенінен бастаңыз, бұл ұғымда қоғамның демографиялық, әлеуметтік үрдістері, әлеуметтік-мәдени және экономикалық даму деңгейі, денсаулық сақтау жүйесінің жұмыс жасау сапасы көрініс табады. Денсаулықтың дәстүрлі көрсеткіші демографиялық көрсеткіштердің жүйесі: сырқаттану, адам өлімі, өмір сүру ұзақтығы және т.б. Денсаулық әлеуметтану ғылымы тұрғысынан талдауға болатын әлеуметтік феномен. Денсаулық феноменін алғашқылардың бірі болып Э. Дюркгейм зерттеді, ол өзіне-өзі қол салудағы нормалар мен патологияларға талдау жасады. Бұдан әрі мәселе Т. Парсонстың құрылымдық- функционалдық талдауында толығырақ қарастырылды, ол «сырқат рөлі» және «дәрігер рөлі» санаттарын енгізді. Сырқат – айрықша әлеуметтік статус, адамдар оған қол жеткізуді қалайды; бұл жағдайда медицинаның айрықша әлеуметтік бақылау қызметі пайда болады. Ауру-сырқаудың және өлімнің (жүрек-қан тамырлары, онкологиялық аурулар, нейропсихологиялық аурулар және олардың ең жиі жарақаттануы) себептерінің қазіргі құрылымы негізінен халықтың өмір сүру жолымен, оның объективті параметрлері мен өмірлік белсенділіктің субъективті көзқарасымен анықталады(еңбек, тұрмыстық, әлеуметтік-саяси және мәдени) түрлері, нысандары мен шарттары). Өмір салты - жеке және ұжымдық адам қызметінің (еңбек, тұрмыстық, әлеуметтік және т.б.) тәсілі, нысандары мен шарттары. Жалпы мағынада өмір салты - бұл әдеттегі өмір сүру тәсілі, халықтың мінез-құлқы. Ол бір мемлекеттің немесе жеке тұлғаның өмір жолын басқалардан ажырата алатын белгілі бір құрылымға, құрамдас элементтерге, сипаттамаларға ие. Тар тұрғыдан алғанда, өмір салты - қоғамның мүшелері ретінде адамдардың мінез-құлқымен реттелетін тәсілі.
ғылым тұрғысынан талдау мүмкін. Денсаулық сақтау құбылысын алғашқылардың бірі болып Е.Дюркгейм жасады, ол өзін-өзі өлтіруді зерттеуге сәйкес норма мен патологияға талдау жасады. Денсаулық сақтау проблемасын әрі қарай дамыту Т.Парсонстың құрылымдық-функционалдық талдауында алынды, ол «пациенттің рөлі» және «дәрігердің рөлі» санаттарын енгізді. Ауру - ерекше әлеуметтік мәртебе, кейде қажет, бұл жағдайда медицина - әлеуметтік бақылаудың ерекше функциясы бар. Қоғамдық денсаулық – адамдар әл-ауқатының физикалық, әлеуметтік- экономикалық, психологиялық және т.б. түрлерін қамтитын өзара байланысты элементтер мен құрылымдар негізінде қалыптасатын күрделі ашық жүйе. Қоғамдық денсаулық категориясын денсаулықтың негізгі ресурстары адамдардың табысы, тұрғын үй мәселесі, тамақтануы мен өмір салты екенін ескере отырып, жүйелі бағытта қарастыру керек. Сондықтан денсаулықты жақсарту осы компоненттердің, сонымен қатар, денсаулықты
жақсартатын экономикалық, физикалық, әлеуметтік және мәдени ортаның шарттарының тұрақтылығын талап етеді. Үшінші сұрақ. Әлеуметтанушылар денсаулық сақтау саласындағы қажеттіліктер, мотивтер, ұстанымдарды, оларға экономикалық, мәдени, әлеуметтік факторлардың толық кешенінің әсерін зерттейді. Денсаулық сақтау әлеуметтануы саласындағы зерттеулердің негізгі бағыттарын атап өтейік. Ең алдымен бұл өмір сапасы мен өмір салтының денсаулыққа әсерін зерттеу. Зерттеу нысаны ретінде мұнда жасөспірімдер, жастар, зейнеткерлер сияқты әртүрлі әлеуметтік топтар алынады. Бұл тұрғыдағы зерттеудің ең өзекті мәселелерінің бірі денсаулық сақтау саласындағы теңсіздікке талдау жасау, мұнда халықтың медициналық қызметке қол жеткізу мүмкіндігі мен сапасындағы теңдік жайлы сөз болып отыр. Осылайша, халықтың денсаулығы сапалы және сандық көрсеткіштер бойынша жан-жақты бағаланады. Қазақстанда қоғамдық денсаулықты қалай бағалайсыз?
Баяндамалар тақырыптары 1 Халықаралық ауқымдағы денсаулық сақтау. 2 Денсаулық сақтау жүйесінің қол жетімділігі. 3 Ғылыми медицина. 4 Денсаулық пен сырқаттың әлеуметтік сипаттамасы: гендер, әлеуметтік топ, жыныс, жас.
жүктеу/скачать 0.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|