333
ШЫҒАРМАЛАРЫ
* * *
...Жұмыс деп күні-түні дамылсыз жініккен ерлі-зайыпты гео-
логтар сол жылдарда жан күйттеуді сірә да ойлаған емес-ті. Сөйтіп
жүріп талай жыл артта қал ған. Таисия
ғана балаларды қасына
алып, қайсыбір жазда жайлауға шығып, Ұлытау баурайындағы
қонақжай дос-жарандардың ауылында, оңаша тігілген киіз үйде
көкке шығып оқта-текте демалыпты. Ал өзі? Кен қа рап, жер
шолған саяхаттарды жанына сая, ғұмыр жолында тап болған
айтыс-тар тыс тардан қажыған жүйкесіне дауа көр ген...
Бір күні отбасында «қалыпты адам
құсап өмірінде бір мәрте
демалу» жайында әңгіме туып қалды да, өзінің соған кінәлі
екенін мойын дауға тура келді: балаларды алып, енесі Фелицата
Васильевна Жезді өзенінің тоғайлы ну аңға рына, геологтардың
отбасылары үшін тігіл
ген жазғы лагеріне жөнелді де,
Таисия
Алек сеевна екеуі Қара теңіздің түстік жаға лау ына, Ялта қаласын-
дағы са уықтыру орнына аттанды. Бұл 1939 жыл дың жазы бола-
тын.
«Үй болып шаңырақ көтергеннен беріде екеуміз тұңғыш
рет демалысқа бір мезгілде шығып, Қырымда екі ай болдық.
Шаршағанымызды сонда ғана, Қара теңіздің саялы жағасында,
шуағы мол, құмдауыт жағажайда ра хатқа батып, шексіз ләз-
затқа бөленген шағымызда білдік... Иә, содан соң мен оны Алма-
тыға, «Ақсай» демалыс үйіне баруға көн ді ріп, тағы бір мәрте
тыныс жасаттым. Осы күні ойлап отырсам, Қарсақбайда он
екі жыл табан аудармай тұрғанда көрген рақа тымыз сол ғана
екен...» – деп есіне алған Таисия Алек сеевна естелігінде.
Әрине, геологтың өмірі бір ға на барлау, ертеден кешке дейін
дала кезу болмағаны түсінік ті: жексенбі күндері бала лар ды ертіп,
Қарсақ бай ашасының айнала сына қыдыру; қыс күн дері соларға
сырғанақ ұйымдас ты рып, өзі де қосыла
теуіп бой сер гіту немесе
ауылына барғанында ала келген ескі домбыраны кеудесіне қойып,
диванда жатып, неше алуан дала саздарын шерту... Кейде дом-
быра күмбіріне өзі де қосылып ке теді. Әдетте, бұл ескі сарынды
мұңды әндер болатын, бірақ бірте-бірте даусы көтеріліп, әуезді де
сырлы саздарға ауысады. Бұл да тіршіліктің әр қилы құбы лы сына
қамық қанда
алаң көңілін жұбатуға сеп, сөйтіп отырып-ақ бойы
сергіп, ер теңгі ауыр жұмыс қа жігерленіп, кәдуілгідей тынығып
қалар еді...
334
Медеу СӘРСЕКЕ
«Арғанаты өзенінің жағасынан ескі қаз баларды қарап жүр-
геміз. Вася Солодов ни ков екеуміз күнделікті саяхатты аяқ тап
қос қа келсек, Таисия Алексеевна мен Қаныш Имантайұлы
өзеннің биік жарқа бағында балық аулап отыр. Жас кезіміз,
біз де балық аулауға елігіп, шаршағаны мызды тез ұмытып
кеттік,
– деп демалыс сағатын есіне алады Ф. Пастухов естелі-
гінде.
– Бір мезетте Таисия Алексеевна бізді қасына шақырып:
Достарыңызбен бөлісу: