30
2-та рау
АУ ДАР МА Т.Р ЛЕРІ МЕН Т СІЛ ДЕРІ
Не гіз гі ау дар ма т4р лері мен
лек сика лы& діс тері
Ау дар ма – бел гі лі бір отбас та ғы мə тін нің бар лы ғын бас қа тіл-
ге тү сі нік ті етіп жет кі зу үдерісінің жүр гі зі луін ал ғы шарт етіп қоя-
тын əре кет тү рі. Ау дар ма ның бас ты екі тү рі бар. Жаз ба ша ау дар ма
– жа зы лу нор ма ла рын ес ке ре оты рып, түп нұс қа ті лін де гі ақ па рат-
ты өз ге тіл ге қа ғаз бе ті не тү сі ру ар қы лы ауда ру тү рі. Оның өзі ақ-
па рат тың стил ьде рі не бай ла ныс ты іші на ра кі ші гі рім түр лер ге де
бө лі не ді. А.В. Фе до ров олар ды бы лай бө ліп қа рас тыр ды: ар найы ғы-
лы ми, құжаттық, га зет-ақ па рат тық, пуб ли цис ти ка лық, жал пы саяси,
əде би са ла ның мə тін де рі. Жаз ба ша ау дар ма ау дар ма шы ға шек теу лі
уа қыт қой май ды, бі рақ ау дар ма ға де ген эк ви ва ле нт ті лік тің жо ға ры
дең гейде бо лу ын қа жет ете ді. Ауыз ша ау дар ма ға қа ра ған да жаз ба-
ша ау дар ма ның тиім ді лі гі ау дар ма шы мə тін ді кө ре оты рып ау дар ма
жа сай ды, яғ ни бел гі лі бір уа қыт ара лы ғын да ауда ру ке зін де əр түр лі
сөз дік тер, анық та ма кі тап ша ла рын, түр лі ақ па рат тық ба за лар қол да-
на тын дық тан ау дар ма ның дəл ме-дəл жүр гі зі лу дең гейі жо ға ры.
Ауыз ша ау дар ма – ақ па рат ты ауыз ша ауда ру тү рі. Оның екі тү рі
бар. Олар жүйелі жə не синх рон ды. Жүйелі ау дар ма ке зін де ау дар-
ма да діл мар
өз сө зін де кі ді ріс жа сап, ау дар ма шы ға айт ыл ған мə-
тін бө лі гін ауда ру ға мүм кін дік бе ре ді. Ау дар ма ның бұл тү рі ша ғын
ауди то рияға ба ғыт тал ған. Ал синх рон ды ау дар ма ке зін де ау дар ма шы
діл мар мен қа тар сөй лей ді. Ау дар ма ның бұл тү рі үл кен ауди то рияға
ба ғыт та лып, ар найы қон дыр ғы қол да ну ды көз дейді.
Бұл ау дар ма
қыз ме ті нің ең қым бат тү рі бо лып та бы ла ды, се бе бі ау дар ма шы ның
31
ана ті лі мен ше тел ті лін же тік мең ге руін ға на емес, со ны мен бір тіл-
ден екін ші тіл ге жыл дам ауыса оты рып, де реу тіл дік ба ла ма та бу да-
ғы үл кен пси хо ло гия лық сал мақ қа тө зу қа бі лет ті гін қа жет ете ді.
Достарыңызбен бөлісу: