Шарт жасасу. Шарт жасасу түрлері
Бір жақты және өзара шарттар
жүктеу/скачать 215.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бір типті және аралас
| Бір жақты және өзара шарттар тараптардыңқұқықтары мен міңдеттерінің бөліну сипатына қарай ажыратылады. Бір жақты шартта бір тарапта текқұқық, екіншісінде тек міндет туындайды (мысалы, заем шарты). Өзара шартта тараптардьщ әрқайсысындақұқық болады, олар міндеттемелер де котереді (сатьш алу-сату шарты бойынша сатушы берген заты үшін сатып алушының ақша толеуін талап етуге қүқылы жөне озі сол затты сатып алушыға беруге міндетті, ал сатып алушы заттың өзіне берілуін талап етуге қүқылы және сол зат үшін ақша толеуге міндетті).
Бір типті және аралас шарттар. Бір типті шарттар сан алуан қыры бар (жеткізу, түрмыстық мердігерлік, жалдау, рента жөне т.б.) белгілі бір түрдегі (тауарды беру, жүмыс орындау, қызмет керсету) міндеттемелерді тудырады. Аралас шарттарда заңнамада көзделген әртүрлі шарттардың элементтері болады (АК-ның 381-бабы). АК-ның 381-бабының қағидалары 380-баптың тараптар заңнамада көзделген де, кезделмеген де шарттарды жасаса алады деген қағидасьшан орыңды туьіндайдьі. Сондықтан да, олардың мазмүнында занда көзделген әртүрлі шарттардың элементтері бар шарт жасаса алуы заңцы. Нарықтық экономикаға көшу жағдайыңца өртүрлі жаңа қатынастар туындауда, оларды шарттың бір түрімен қамту мүмкін емес, шартгардың екі немесе бірнеше түрлерінің нормаларымен ғана оларды реттеуге болады. Тараптардың аралас шарт бойынша қатынастарына, егер тараптардың келісімінен немесе аралас шартгың мәнінен өзгеше туындамаса, аралас шартта элементтері бар шарттар туралы заңдардың тиісті бөліктері қолданылады (АК-ның 381-бабы). Мысалы, толлингтік операция жүргізуге шарт (берілген шикізатты өндеу) сатып алу-сату шарты мен мердігерліктің элементтерін қамтиды. Тиісінше оған сатып алу-сату шартының элементтері бар бөлігіңде сатып алу- сату шартының нормалары, ал, егер мердігер шет едде болса — сыртқы экономикалық сатып алу-сату шартының элементтері қолданылады. Мердігерлік шарттың элементтері бар бөлігінде мердігерлік шарттың нормалары қолданылады. Тараптар аралас шарттан туындайтьш қатьшастарды реттеудің басқа төртібін келісуі мүмкін, мысалы, шарттың айрықша ережелерін алып, оның басқа ережелері қолданылмайды деп көрсетуі мүмкін. жүктеу/скачать 215.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|