Ші бет ші беттің

Телязий ересегі мен личинкасының:

1 Телязиоз, трихоцефалез, трихинеллез қоздырушыларын атаңыз және олар қайда мекендейді?

2 Трихоцефалдардың жұмыртқаларының ерекшелігі неде?

3 Трихинеллез, трихоцефалез, телязиозды қалай балайды?

4 Трихинеллез бен телязиозда аралық иелері кімдер?

5 Ауруларға қарсы қандай препараттар қолданылады?

Есімбеков Ж.М. және басқалары. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы – Алматы, 2000 – Б.50-56.

Қарамендин Ө.С., Тоқпан С.С., Ыбраев Б.К. Жануарлардың гельминтоздарын анықтау. 1 бөлімі. Ақмола, 1997 – Б.63-66, 77-84.

Ыбраев Б.К. Гельминтоздарды балаудың негізгі әдістері. Астана, 2008.-Б.22-23, 38-42.

Сабақтың мазмұны:

1 Цестодтардың, соның ішінде аноплоцефаляттардың жалпы құрылысымен танысу.

2 Мониезиоз, тизаниезиоз және авителлинозды зертханалық балауды:

- нәжісті гельминтоовоскопиялық тәсілмен зерттеу арқылы және жұмыртқаларының морфологиясын игеру.

- тизаниезий, авителлин мен мониезий ересектерін дене пішіні бойынша айыру және оларды дайын микропрепараттардан қарау.

3 Студенттерді аралық иелері орибатид кенелерімен таныстыру, оларды жинау, түссіздендіру жолдарына үйрету.

4 Мал өлексесінде, ұшасында аноплоцефаляттарды анықтау және ветсаншараларды меңгеру.

5 Сою пунктерінде шаралардың жоспарын құру.

Тапсырма 1. Құрылыстары:

Сколекстің – Мойынның – Стробиланың –

Проглоттиданың – Жыныс және асқорыту жүйесінің орналасуы.

Тапсырма 2. Аноплоцефаляттарды айыру кестесі

Белгілері	Moniezia expansa	Moniezia benedeni	Thysaniezia giardi	Avitellina centripunctata
Морфологияcы
Кімде және қай мүшесінде күнелтеді
Диагностикасы
Жұмыртқаның мор­фологиясы
Аралық иесінің атауы

Тапсырма 3. M.expansa, M.benedeni, Th.giardi, A.centripunctata түрлерінің проглоттидаларының суреттерін салыңыз.

Тапсырма 4. Аноплоцефалятоздарда қандай ветсаншаралар қамтылады?

Тапсырма 5. Тульгрен аппаратын не үшін қолданады және суретін салыңыз?

Тапсырма 6. Аноплоцефалдардың даму биологиясын көрсетіңіз.

Бақылау сұрақтары:

1 Цестодтардың жалпы құрылысы жөнінде не білесіз?

2 Аноплоцефаляттардың тениата, мезоцестоидаталардан айырмашылықтары неде?

3 Мониезий, тизаниезий, авителлиндердің морфологиясы және гермафродиттік пен жетілген бунақтарындағы айырмашылықтар неде?

4 Тизаниезий құрылысында қандай айырмашылық бар?

5 Авителлинді басқа аноплецефаляттардан қалай айыруға болады?

6 Мониезий, тизаниезий, авителлин жұмыртқаларының өзара айырмашылықтары неде?

7 Шынжырлы цестодтардың баулыларынан айырмашылықтары неде?

8 Орибатид кенелерін топырақтан қалай бөліп алады және олардың цистицеркоидтармен залалданғанын қалай білуге болады?

9 Мониезиозды қандай әдістермен балауға болады?

Есімбеков Ж.М. және басқалары. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы – Алматы, 2000 – Б.10-16, 22-25.

Қарамендин Ө.С., Тоқпан С.С., Ыбраев Б.К. Жануарлардың гельминтоздарын анықтау. 1 және 2 бөлімдері. Ақмола, 1997 – Б.4-10, 27-40.
Тақырып №10 - 11. Имагиналды және ларвалды тениидоздарды балау және күрес шаралары

Ұзақтығы – 4 сағат.

Сабақтың мақсаты: студенттерді тениидтердің құрылысымен, ересектері мен балаңқұрттарының ерекшеліктерімен таныстыру. Етқоректілер мен үй жануарларында ауруларды анықтау әдістеріне үйрету. Ауруларға қарсы жүргізілетін ветсаншаралардың жоспарын құруды меңгерту.

Сабақтың мазмұны:

1 Тениидтердің құрылысымен таныстыру, оларды айыру ерекшеліктеріне үйрету.

2 Мультицепс пен гидатигенді цестодтарды морфологиялық белгілеріне қарай айыру, эхинококк пен альвеококк ересектерінің айырмашылықтарына назар аудару, олардың пішінін, түсін, тұрқын, жатыр құрылысына қарай ажырату.

3 Эхинококкоз, це­нуроз бен цистицеркозды өлген мал өлексесінде (ұшада) анықтау және көпіршік (ларвациста) сатысының құрылысымен танысу.

4 Етқоректілердің тениидоздарын балау әдістерін копроовоскопия жолмен орындау, жұмыртқаларының құрылысымен танысу.

5 Эхинококкозды балаудағы сколексопреципитация мен аллергиялық сынамалау әдістерін меңгеру.

6 Антгельминтиктермен танысу, нәжіс сынамаларын залалсыздау жолдарына назар аудару.

7 Кафедра манежінде 2-3 итті дегельминти­зациялауды көрсету.

Тапсырма 1. Иттердің негізгі тениидтерін дифференциалдау кестесі

А) Имагиналды түрлері

В) Ларвалды түрлері

Эхинококк Ценур Цистицерк

1. Имагиналды -

2. Ларвалды -

Тапсырма 4. Ит тениидоздарында қолданылатын препараттар:

Тапсырма 5. Аталған тениидтердің даму биологиясын келтіріңіз:

Бақылау сұрақтары:

1 Ит ішегінде тоғышарлық күнелтетін тениидтерді атаңыз.

2 Ми, гидатигенді, сиыр және шошқа цепеньдерінің құрылысын сипаттаңыз және олардың айырмашылықтарын көрсетіңіз.

3 Эхинококк пен альвеококк көпіршіктерінің айырмашылықтары неде және олар қандай мүшеде кездеседі?

4 Тениидтердің жұмыртқаларына қандай ортақ белгілер тән?

5 Аралық иелерінде ларвалды цестодоздарды қандай әдістермен анықтайды?

6 Қандай препараттармен етқоректілердің тениидоздарын емдейді?

Әдебиет:

Есімбеков Ж.М. және басқалары. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы – Алматы, 2000 – Б.16-22.

Қарамендин Ө.С., Тоқпан С.С., Ыбраев Б.К. Жануарлардың гельминтоздарын анықтау. 2 бөлімі. Ақмола, 1997 – Б.10-26.
Тақырып № 12. Фасциолез бен парамфистомозды балау және күрес шаралары

Ұзақтығы - 1 сағат.

Сабақтың мақсаты: студенттерді трематодтардың: фасциола, парамфистома морфологиясымен танысу. Фасциолез бен парамфистомозды зертханалық әдістермен балау жолдарын игеру.

Сабақтың мазмұны:

1 Трематодтардың жалпы құрылысымен танысу (сыртқы жабылымы, бекіну органдары, асқорыту және жыныс жүйелері).

2 Фасциоланың морфологиялық ерекшеліктерін игеру (тұрқы, емізіктерінің пішіні мен орналасуы, өңеш, ішек, уыздық, аналық бездері).

3 Парамфистоманың морфологиялық ерекшеліктерін игеру (тұрқы, емізіктерінің пішіні мен орналасуы, өңеш, ішек, уыздық, аналық бездері).

4 Аралық және қосымша иелерін демонстрациялау.

5 Фасциола мен парамфистома жұмыртқаларымен танысу (тұрқы, пішіні, түсі, басқа жұмыртқалардан айырмашылықтары).

6 Фасциолез бен парамфистомозды малдың тірі кезінде балау.

7 Қолданылатын антгельминтиктер мен беру жолдарын игеру.

Тапсырма 1. Трематодтардың жақсы дамыған жүйелерін көрсетіңіз:

Асқорыту жүйесі –

Жыныс жүйесі –

Тапсырма 2. Трематоданың құрылысының суретін салыңыз (марита, мирацидий, редия, спороциста, церкарий).

Тапсырма 3. Трематод сатылары қайда дамиды?

Марита - Жұмыртқа - Мирацидий -

Спороциста - Редия - Церкарий -

Адолескарий - Метацеркарий –