Ӛсімдіктер, жануарлар және микроорганизмдер биоәралуандылығЫ
жүктеу/скачать 1.09 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Моллюскалар типі
| Буынаяқтылар типі
Буынаяқтылардың денесінің қҧрамы анналитердікіндей. Қарапыйым тҥрлерінде анаморфоз (жҧмыртқадан шыққанда денесіндегі буылтықтар саны жетіспей, біртіндеп келесі тҥлеу кезінде толығатын жәндіктердің даму типі) сақталады. Кӛп тҥрлерінің аяғы жетілген. Онымен қажетінде қӛрек ҧстайды жәен шайнайды, ол ҥшін аяғының тҥбінде арнаулы эндит болуы қажет. Буынаяқтылардың сыртқы кутикулалық хитинді скелетті тҥлеу арқылы ӛседі. Кутикула гиподрмадан болінеді. Денесінің сегменттелуі гетерономды. Бҧлшық ет қабатының қалыңдығы тек ӛте қарапайым тҥрінде сақталған. Денесіндегі целом қуысы алғашқы қуыспен қосылып кетеді де, дененің қуысын қҧрайды. Оны аралас қуыс не миксоцель деп атайды. Бірақ целомның жеке учаскелері сақталыпта қалуы мҥмкін. Зәр шығару мҥшесі- целомодуқты (қарапайым тҥрлерінде) және мальпигий тҥтігі. Целомодукты әруақытта миксоцельге емес, целомның қалдығына ашылады. Қан айналу системасы ашық және жҥрегі бар. Барлық буынаяқтыларға тән: денесінің қысқаруы, нерв тізбегінің 40 қысқаруы, сегменттің санының азаюы, денесінің болімге болінуі, әр болімнің белгілі қызмет атқаруы. Бҧл ӛзгерістер әр кластың ӛкілдерінде әртҥрлі. Буынаяқтылар типі тӛрт тип тармағына бӛлінеді: Трилобиттәріздлер(Triobitomorpha), Желбезек тыныстылар (Branchiata), Хелицералылар(Chelicerata), Кеңірдек тыныстылар (Tracheata). Моллюскалар типі Моллюскаларға тән белгілер. Былқылдақденелілер целомды жануарлардың ӛкілі ретінде. Былқылдақденелілер типін жіктеу. Былқылдақденелілерге тән белгілер: сегменттелмеген жҧмсақ денесінің бас, аяқ және кеудеге бӛлінуі: бақалшағы мен тері жамылғысы мантияның болуы: кей жағдайларда басы, аяғы және мантиялы органдары болмауы мҥмкін: целомы бірнеше редукцияланған жҥрек қабының және жыныс бездерінің маңында сақталған: ас қорту системасында сілекей бездері пайда болады: жҧтқыншағында ҧсақ тісшелері (радула), хитинді жақтары қалыптасуы. Ортаңғы ішектегі қарнына ас қорту безі- бауыры ашылады. Тыныс алу мҥшесі-желбезектегі (ктенидии), кӛп тҥрлерінде терісі, қҧрлықтардағыныкі ―ӛкпе‖. оқшауланған жҥрегімен ашық қан айналу жҥйесі жетілген. Зәр шығару жҥйелері-бҥйрегі (целомодукты). Нерв системасы кӛбінде шашыраңқы-тҥйін тҥрінде. Кӛп тҥрі дара жынысты. Дамуы метаморфозбен. Моллюскалар типі екі тип тармағына бӛлінеді: Бҥиір нервтілер (Amphineura) және Бақалшақтылар (Conchicfera). Бҥйір нервтілердің қҧрамына екі класс кіреді: Сауыттылар (Loricata) және Сауытсыздар (Aplacphora). Бақалшақтылар бес класқа ажырайды: Моноплакофорлар (Monoplaophora), Бауыраяқтылар (Gastropoda), Кҥрек аяқтылар (Scaphopoda), Қос бақалшақтылар (Bivalvia), Басаяқтылар (Cephalopoda). жүктеу/скачать 1.09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|