СөЖ тақырыбы: таралу заңы экстракция тұнбалар қайнатпалар алу принциптері

Мысалы, меңдуана, бөріқарақат, шайқурай, т.б. тұндырманы дайындағанда 70%-дық, кейде 40%-дық спирт экстрагент ретінде қолданылады. Тұндырманы мацерация, турбоэкстрациялы мацерация экстракт С) сақтайды. Тұндырмалар емдік тәжірибелерде жеке препарат ретінде ішке және сыртқа, сондай-ақ микстура, тамшылар, жағылмалар, пластырлар құрамына енгізіліп отырады.С-тан төмен темп-рада бірнеше тәулік тұндырып, сүзіп тазалайды. Әсер етуші заттар тұндырманың мөлшерін, этанол концентрациясын, тығыздығын, құрғақ қалдықты анықтайды. Егер әсер етуші заттардың мөлшері жоғары болса, тұндырманы нормасына дейін сұйылтып, стандарттайды. Алынған тұндырмаларды түрлі шыны ыдыстарда қаттап, рәсімдеп, жарық түспейтін салқын жерде (12 – 15айналымы, бөлшекті мацерация, перколяция, қою және құрғақ еріткі-концентраттарды еріту әдістерімен алады.

Мысалы, меңдуана, бөріқарақат, шайқурай, т.б. тұндырманы дайындағанда 70%-дық, кейде 40%-дық спирт экстрагент ретінде қолданылады. Тұндырманы мацерация, турбоэкстрациялы мацерация экстракт С) сақтайды. Тұндырмалар емдік тәжірибелерде жеке препарат ретінде ішке және сыртқа, сондай-ақ микстура, тамшылар, жағылмалар, пластырлар құрамына енгізіліп отырады.С-тан төмен темп-рада бірнеше тәулік тұндырып, сүзіп тазалайды. Әсер етуші заттар тұндырманың мөлшерін, этанол концентрациясын, тығыздығын, құрғақ қалдықты анықтайды. Егер әсер етуші заттардың мөлшері жоғары болса, тұндырманы нормасына дейін сұйылтып, стандарттайды. Алынған тұндырмаларды түрлі шыны ыдыстарда қаттап, рәсімдеп, жарық түспейтін салқын жерде (12 – 15айналымы, бөлшекті мацерация, перколяция, қою және құрғақ еріткі-концентраттарды еріту әдістерімен алады.

Құрамында қант (сахароза, глюкоза, фруктоза), органикалық қышқыл, минерал тұздары және дәрумендер, негізінен С және каротин (А дәрумені) көп болады. Қант қосып қайнату – консервілеу әдістерінің бір түрі. Құрамында 65-75% қант болатындай етіп қайнатылған жеміс-жидектер ұзақ сақталады. Қайнатпаны қой бүлдіргеннен, бүлдіргеннен, қарлығаннан, қарақаттан және қызылқаттан, итмұрыннан, шетеннен, алмадан, алмұрттан, айвадан, сары өріктен, шабдалыдан, шиеден, қауыннан, рауғаштан, сәбізден, қара өріктен, алхорыдан, жүзімнен, грек жаңғағынан, апельсиннен, лимоннан, мандариннен, қарбыздың қабығынан, раушан гүлінің жапырағынан т.б. қайнатуға болады. Алмұрт, шабдалы, өрік, қой бүлдірген, шие, қарлығанды олар шала піскенде, ал қарақат пен шиені - әбден піскеннен кейін жинап қайнату керек. Жемістер мен жидектер таза, өсімдік ауруларына шалдықпаған болуы тиіс. Езіліп піскен жемістен қайнатпаны көп етіп әзірлеуге болмайды. Олардан сол бойда пайдаланатын көлемде ғана мармелад әзірлеген дұрыс.