Сюймекликге харс. Акъ башлыгъым, къара джамчым къарачай

Харамгъа, гюнахха булгъаныргъа къоймай,

Хайуан, джаныуар болургъа къоймай,

адамда Адамны ёлюрге къоймай, ёлюмге къоймай,

Ол бизни тартады кёкге, ёрге:
«Харам джукъудан сыйлы намаз ашхы.

Дуния малгъа алдатмагъыз, хорлатмагъыз, къул болмагъыз –

Хакъ Кертиге, Бир Аллахха этигиз къуллукъ.

Хакъ Кертиге, Бир Аллахха этигиз къуллукъ.

Бар затыгъыздан алагъа да юлюш этигиз.

Тюзню, халалны, чомартны сюеди Аллах да,

Тюзге, халалгъа, чомартха береди Аллах да.

Къартлыкъдан, ауруудан, ёлюмден къутуллукъ джокъду –

Ахыр кюнюгюзню, ахратны да унутмагъыз.

Эки дунияны да Аллах джаратханды.

Бир дуния ючюн башхасын харам этген –

Хакъ джолунда баргъанладан тюлдю,

Аллах джолунда баргъанладан тюлдю.

Нени юсюнден къаллай бир сагъыш этсегиз,

Аллай бир джууукълашасыз анга.

Къайгъысы, сагъышы къуру мал болгъан

Кеси да бурулады малгъа.
Билгени аманлыкъ болгъанны

Джашауу ётерикди аман бла,

Ёмюрю бошаллыкъды аман бла.

Иннетинг къалай болса,

Джашауунг да боллукъду алай.
Игиликге, Тюзлюкге къуллукъ этигиз –

Хакъ Кертиге этигиз къуллукъ,

Бир Аллахха этигиз къуллукъ».
Бизледе да къанатлы умутланы туудургъан,

Бизлени да учундургъан, учургъан

Азан тауушда бир къанат таууш барды.

Аллах акбарды.

Барысындан къызлай къалгъан»,

Къахмеге, мёлекге да ушагъан,

Эки саниеси, такъыйкъасы бир-бирине ушамагъан,

Ёзю, тюрсюню да тюрлене тургъан,

Биз ёмюрде къанмазлыкъ-тоймазлыкъ

Бир сейир-тамаша къызды джашау.
«Джанымдан, джашаудан да тойдум»,

«Ёлюм бла джашау: бири – оу да, бири – шау» –

Къыйынлыкъ, палах туудургъан сёзле...

Адам кесини джашаууна-джазыууна

Разы болмазгъа да болур. Ёзге,
Багъалы, баш да не болур джашаудан?

Ёлюмсюзлюкге термиледи адам,

Насыб-къууанч-зауукъ джашаугъа термиледи адам.

Аны ючюн кюрешеди, сермешеди адам,

Аны ючюн джанын да этеди харам.
Джашау а кетеди, сууча кетеди –

Зыгъыры-ташы къалалла сенде.

Юй бийченг болуб къалыргъа унамай,

Тос къатынынгча кетеди джашау.

Бир шыйых къатынча кетеди джашау.

Кераматындан санга бир джугъу къалса,

Ол да насыб, ол да къууанч.

Не ариу бла, не хыйла бла, не кюч бла тыялмайса аны.

Бек къадалсанг – къызыл чурукъларын,

Къара чепкенин, акъ джаулугъун -

Барын да къоюб, кетеди джашау.
Бутларын ат этиб,

Къолларын къамчи этиб.

Чачларын джамчы этиб,

Кёзлери джазгъы элиялача джана,

Къутура, джашнай, кетеди джашау.

Ызындан къычыра, тилинг тутула,

Къаласа къараб. Ол а кетеди.
Кёб кишиге къатын болгъан,

Барысындан къызлай къалгъан,

Барын да юсюнден атхан,

Ой эмилик байтал – джашау.

Сокъур элден чыкъсакъ ачарбыз дей,

Кёбле этдиле алай.

Сокъур а тутханын бек тутады –

Сокъур элден чыгъалмай, ычхыналмай,

Сокъурлагъа къошулуб, сокъур болуб къалдыла ала.

Эгерлени тауушларын да эшитмез ючюн,

Кёрмедик, эшитмедик, билмедик дер ючюн,

Эл-джурт къайгъыдан бир джанында къалыр ючюн,

Алай бла башларын сакълар ючюн,

Сокъур-сангырау тюрсюннге кирдиле ала,

Ол тюрсюнден чыгъалмай къалдыла ала,

Аллахны-Адамны да джауу болдула ала.

Была сюйген а, сокъур кёз болду,

Была сюйген джалгъан сёз болду –

Кеслерин да, Аллахны-Адамны да

алдаргъа кюрешдиле была.
2
«Сокъур элге кирсенг – кёзлеринги къыс».

Кёзлерими къысар орнуна,

Сокъур элни кёзюн ачаргъа кюрешдим,

Хакъ кертисин, тюзюн айтыргъа кюрешдим.

Дунияны тюрленнгенине да къараргъа унамай,

ийнаныргъа унамай,

Сау болургъа, азат болургъа, эркин болургъа унамай,

Мени да кесича сокъур этерге, къул этерге кюрешди,

Тынчлыгъыбызны бузма деб сёлешди.

Лобан адамла, уяныгъыз! Сокъур эл, уян!

Неден да башды адамлыкъ-эркинлик-ёзденлик.

Кеч болуб къалгъынчы тюзелсин тюзеллик.

Сауланы, ёзденлени къурутады ол.

Халкъ да къул-сокъур болуб, анга бойсунса,

Кимни, нени джолун тутады ол?

Къайры джол тутады ол?

Аллайла эки дуниядан да къуру къалгъанларын

Къалай унутады ол?

КЁБДЮ ДЖАРСЫУ ДА, КЪАЙГЪЫ ДА, САГЪЫШ ДА
Джан, чыгъыб кетиб баргъанча,

Суу да барады кетиб.

Терекле да башларын булгъаб,

Чайкъалалла джелде.

Кёбдю къайгъы, джарсыу да Джерде.

Кёбдю къайгъы, сагъыш да кёлде.

Адамла да ичлеринден кюе,

Тауусулалла. Аладан къалгъан

Джарыкъ джетерми кёбге?

Умут бла къарайма Кёкге.
Джанча джанады джулдуз –

Ёлюмдю, джашауду джаныу.

Къарангы бютюн къутсуз, огъурсуз –

Марайды джарыкъны джанын.

Бири джукъланыргъа башхасы джанар.

Кёкледе кёбдюле Аламла –

Джашау къуруб къалмаз. Адам да джашар.

Суу да барады кетиб.

Терекле да башларын булгъаб,

Къалтырайла джелде.

Кёбдю къайгъы, сагъыш да кёлде.

Кёбдю алгъыш, къаргъыш да Джерде.

Артда не, алда да не?
Суу барады кетиб.
ДЖЮРЕК ДЖАРЫЛА ДЖАШАЙМА
Бузоулагъа тана къошулгъанча,

Тенгиз къушлагъа – тау къуш – къошулдум келиб.

Джашасакъ да иги хоншулача,

Кетерикме, къалмасам ёлюб.

Хар кимни къыйыны кесине халал.

Кърал халкъын тонамайд, ёлтюрмейд –

Адамын, халкъын сакълайды кърал.

Бирча бойсуналла Хакъгъа.

Джурт байлыкъдан, табигъатдан тюшген хайыр

Тенг юлешинеди халкъгъа.

Мында къуралгъанды, бегигенди.

Алай а мында коммунизм ийманлы коммунизмди –

Халкъ динине, тилине, адетине, джуртуна да да эркинди.

Онгсузгъа-къарыусузгъа болушады кърал.

Иманы болгъанны бузалмайды джокълукъ не барлыкъ,

Джаннетдечады бу джуртлада хал.

Джурт таба къарай, ашайма.

Туугъан халкъыма юлюш чыгъаралмай,

Джюрек джарыла джашайма.

Халкъ-джурт тоноудан тоймагъан?

Кимди, неди ёмюрле узагъына

Бизни джашаргъа къоймагъан?

Эл къоркъууун эр этер.

Халкъ-джурт ючюн сермешгеннге

Эй бу дунияда не джетер?!

Адамладан эсе – терекле,

Джууукъ болгъандыла меннге.

Чыпчыкъ джыр, къанат таууш,

Бегирек джарашалла джаныма,

Мени бюгюннгю халыма.

Кёб терслик кёргенме аладан:

Адамны хайуанына хайуан джетмез,

Адамны джаныуарына джаныуар джетмез.

Алай а,

адам сюрюуледе Адамла да бар:

Ала – къышны хорлаб келгенча джаз.

Ала – Къайсын, Чингиз эмда Олжас;

Ала – Бахаутдин, Расул, Азрет, Рамазан;

Ала – Нюр-Мухаммад, Аслан, Алий эмда Дахир...

Ала – болмасала да дуния бла бир –

бардыла. Сёзлери, ишлери да – бир.

Эркинликге-Ёзденликге-Тюзлюкге чакъыралла Халкъны.

Ала – къулларыдыла Хакъны.
Аллай танышларым тюшселе эсиме,

«Ай хомух» деб, айыб этеме кесиме.

Сора, бюсюреу да эте табигъатха,

Табигъатдан къайытама джамагъатха –

Биягъынлай кючсюнюрге, джюрексинирге,

Халкъым ючюн джашаргъа, ёлюрге эмда тирилирге.

1828 джыл къазауат бла, зор бла кесине къошуб,

Андан бери кюрешеди бизни бла

Адамлыгъыбызны, ёзденлигибизни къурутуб,

Миллетлигибизни, къраллыгъыбызны къурутуб –

Ата джуртубузну, ана тилибизни да сыйырыб,

Тарихибизни, бюгюнюбюзню, тамблабызны да сыйырыб,

Динибизни, тинибизни да сыйырыб,

Адетлерибизден, джуртубуздан да айырыб,

Джуртубузгъа къайтарса да, джуртубузну къайтармай,

Эркинлигибизни, къраллыгъыбызны къайтармай –

Башсыз къулла этиб кюрешеди бизни,

Тумакъ этиб, мылхыр этиб, сылхыр этиб,

Башхала бла къатышдырыб, джыйымдыкъ этиб,

Бир-бирибизге юсдюрюб, бир-бирибизни кесдириб,

Хайуан сюрюу этиб кюрешеди бизни.

Тынглаб турсакъ джокъ этерикди бизни.
Динни, намысны, адетни къурутуб,

Хаулеликни, ичкичиликни джайыб,

Халкъны мыйысыз, саулукъсуз этиб,

Джаш тёлюню бёрксюз, джаулукъсуз этиб,

Кюрешеди бизни хайуан этиб.

Ол затны ангыларгъа унамасакъ,

Аллах берген динни, тилни, джуртну сакъламасакъ,

Кирден – харамдан-гюнахдан – тазаланмасакъ,

Иманлы окъууну-билимни-илмуну джолунда бармасакъ,

Хакъ кертини, тюзлюкню тутмасакъ,

Кеси кесибизни Муслиманча, Адамча, Миллетча тутмасакъ,

Сора, Халкъбызмы, Адамбызмы биз,

Минги Таугъа, мийик джуртха тыйыншлыбызмы биз?

Джашаргъа да тыйыншлыбызмы биз?

Зулму, терслик, ётюрюк, джалгъан дау

Джарыкъ кюнюбюзню къарангы этгенде,

Джууукъдан-узакъдан да кёлюм чыгъыб,

Адамла хайуанча, джаныуарча кёрюннгенде,

Ала кёзюме джийиргеншли, эрши кёрюннгенде,

Ала къайгъымы чачыучу болдула,

Кёзюмю ачыучу болдула,

Ариулукъ кёб кере къутхарды мени.

Джаныма-джюрегиме себеб излей,

Мен Минги Таугъа къараучу болдум,

Андан саркъгъан суулагъа тынглаучу болдум,

Джангыз Терекни англаучу болдум,

Къадау Ташха таяныучу болдум.

Джуртуму ариулугъу-тазалыгъы-мийиклиги

Кёлюмю басды, сабырлыкъ берди.

Джуртумдан ёмюрде чыкъмады кёлюм,

Джуртум кёб кере къутхарды мени.

Таугъа, суугъа, чегетге къара,

Тазалыкъгъа, ариулукъгъа къара –

Ариулукъ къутхаргъанды мингни,

Ариулукъ къутхарады мени,

Ариулукъ къутхарлыкъды сени да.

Мийик къаяда кёрдюм терекни.

Къара къайгъыдан чал болгъан терек,

Къыш чилле, джай чилле да кюйдюре бетинги,

Къуш, къаргъа да ашай этинги-кёгетинги,

Сен а, къайгъысын эте чегетинги,

Къалмайын сыныб, излемейин ышыкъ,

Къарауул-сакълауул болуб тураса анга,

Чыдаб аязгъа, джелге, бораннга.

Къууанчха, бушуугъа да ачыкъса сен.

Акъ, къара булут да къоналла сеннге,

Арыгъан къанатлы да къонады сеннге,

Кюн да тиеди, шыбыла да урады.

Алай а,

Сеннге кюч бере, нюр тёге туралла.

Сен да хорлам байрагъыча тураса.

Мийкде джашил байракъча тураса.

Сени мийикге чыгъаргъанд къадарынг –

Анга тыйыншлы болмай да джокъду мадарынг.

Ёзге джерден айырылсанг да, узакъ кеталмай,

Умут этген Кёгюнге джеталмай,

Сёзюнгю айтыб анга эшитдиралмай,

Чегетинги сакъларгъа кючюнг джеталмай,

Азмы къыйналаса.
Къара къаяда акъ чакъгъан терек,

Къара къайгъыдан чал болгъан терек,

Сеннге къараб титирейди джюрек.
ЧЫКЪ
Кюнню джукълатханма. Джандыргъанма Айны.

Сени ючюн этгенме алай – ангылайса аны.

Джюрегими сюймеклик, аякъларымы чыкъ

Кюйдюреди. Бери чыкъ.

Не тюнюмден, не тюшюмден чыкъ,

Кёкден тюш, джерден чыкъ –

Къайдан да чыкъ, бери чыкъ.

Не бир башханы сюйюб,

Бери чыкъ.

Мен, кече, джулдузла, кырдык –

Барыбыз да сакълайбыз сени.
Чыракъны джукълат, джюрекни джандыр.

Сюймекликден мени, кесинги да къандыр.

Тил Терекни тамырлары,

Тарих джырла, хапарла – бутакълары.

Джырла, ийнарла, кюуле, назмула уа –

Аны шыбырдай, шууулдай тургъан чапракълары.
МАНГА УА – СЕН
Кёкге – джулдуз эмда мёлек,

Таугъа – кийик эмда терек,

Суугъа – балыкъ, кёзге – джарыкъ,

Манга уа – Сен.

Джулдузу бла Ай.

Алай узакъды, алай джууукъду

Манга Къарачай.

Джети къатлы, джети къанатлы – Къарачай.

Джети харифден къуралгъан бир сёз.

Джети белгиден къуралгъан бир Сёз.

Аллахдан келген бир сура. Бир аят.

Аллах берген бир дуния, бир хаят.

Аллах берген бир дуния, бир ахрат.

Джети къат Кёк.

Джети къат Джер.

Джети къат Къарачай.

Джудузу бла Ай,

Джазама, айтама:

Аллах. Къарачай.

дей тургъанлай, ёллюкме алай.

Ала ючюн сермеше тургъанлай,

Билеме, ёллюкме алай.

Билеме, джуртха къайытыр джюрегим.

Джаным джулдузча джанар,

Минги Тауну башындан къарар.

Сен кетмейсе не кёзден, не кёлден.

Айырылсам да – дуниядан, джерден,

Джулдуз болуб къарарыкъма башынгдан, кёкден.

Тансыкълыкъ айырыр тёрюмден-кёрюмден –

Сени таба кетерикме мен,

Учуб кюерикме мен.

Кенгде-узакъда-мийикде баш болуб,

Тюшгеним игиди джерге

Джаныб-кюйюб, къара таш болуб.

Мен таш болургъа разыма джуртда.

Сау-шау болсам да, къалыргъа излейме,

Ташча, Терекча Джуртда.

Джулдузу бла Ай,

Джазама, айтама:

Аллах. Къарачай.

Бёрю улуу. Шкок таууш.

Ма – Къарачай.
ТАМБЛАБЫЗ БАРМЫДЫ БИЗНИ?!!
Дайым этеме Аллахха шукур

Джюрегими этмегени ючюн сангырау, сокъур,

Мени Адам этиб джаратханы ючюн,

Джарыкъ дуниягъа къаратханы ючюн.

Ангылатханы ючюн

Халалны-харамны, сууабны-гюнахны,

Тюзню-терсни, игини-аманны...

Керти джолну – Хакъ джолну кёргюзтгени ючюн,

Анаяса этиб, Келямын ийгени ючюн.
Сыйыныр сезим тюлдю бу назмугъа, джыргъа.

ХАЗЫРГЪА келген НАСЫБЛЫМА мен.

Дин-тил, адет-тёре, адеб-намыс – бары

Къан-джан бла киргенди, берилгенди, билдирилгенди манга.

Джетишмеген: керти иман, миллет ангы, тарих эс.

Тас этгеним: къраллыгъым-къралым...

Хар бир ёмюр – тюшюндюрген ачы дерс.

Ёлюб кетиб биз джангыдан тирилдик.

Ол дуниядан къайытханча, къайытдыкъ.

Тюшюндюк да оюм этдик, сагъайдыкъ:

Азаб чекдик гюнахларыбыз ючюн.
Динлерин, халкъларын, джуртларын да сатхан

Къуллукъчуларыбыз-фыргъауунларыбыз ючюн,

Алагъа бойсуннган, бетсиннген адамларыбыз ючюн

Барыбыз да чекдик азаб.

Биз Халкъ болаллыкъ тюлбюз,

Джуртубузну да сакълаяллыкъ тюлбюз,

Тилибизни да сакълаяллыкъ тюлбюз,

Къраллыгъыбызны да къайтараллыкъ тюлбюз,

Къуран-шериат бла, адеб-намыс бла

Адамча, Халкъча джашаяллыкъ тюлбюз.
Тамблабыз бармыды бизни?!!
БИР КЪАНАТЛЫ БАР ЭДИ
1
Бир къанатлы бар эди...

Бир къанаты бар эди.

Ол кёкге къарай эди,

Къанатын къагъа эди.

Тюрлю-тюрлю мадарла.

Аны экинчи къанатын

Кесгенелле мурдарла.

Бир джер бетли болаед.

Тюрленнгенлей тураед

Джангыз къанаты аны.

Кесгенелле къанатын.

Къуруталмаелле джангыз

Къанатлы деген атын.

Адамлыгъыбызны уяталмай,

Бетибизни тырнай эди,

Джангыз къанатын къагъа эди,

Алай эте джашай эди,

Джер юсюнде джашай эди,

Арабызда джашай эди,

Ичибизде джашай эди,

Джюрегибизни ашай эди

Джангыз къанатлы къанатлы,

Бир къанатлы къанатлы.
2
Бир къанатлы бар эди...

Бир къанаты акъ эди,

Экинчиси уа – къара.

Бир кёзю къара эди,

Экинчи кёзю – ала.
Бир кёзю джылай эди,

Башхасы джырлай эди,

Бири Кёкге, бири Джерге,

Тансыкълаб, къараелле.

Джанкъылыч – джети тюрлю.

Бу уа – акъ бла къара.

Къанатлары – акъ, къара.

Кёзлери – къара, ала.
Эки дунияны кёре,

Джашай, ёле, тириле,

уча эди къанатлы.

Учалмай эди къанатлы.

3
Бир къанатлы джашай эди...

Джети къанаты бар эди.

Джети къанатын да джайса,

Джанкъылычха ушай эди.
Джети кёзю бар эди –

Джетиси джети тюрлю.

Джети къат Джерни, Кёкню

Кёре эди къанатлы.

Андан къалгъан – джети тюк.

...Джанкъылыч умур болуб,

Джашил джерге къуюлду.

Къайда энди къанатла?

Къайда джашау, тирилиу?

Ай не кючлюдю ёлюм!

Джан къылыч-къама этиб,

Джанкъылыч къалам этиб,

Бир учхан къалам этиб,

Къанатлы къалам этиб,

Кераматлы къалам этиб,

Джети къатлы джюрекни,

Джети къатлы тарихни,

Джети къатлы джазыуну,

Джети къатлы джашауну,

Ёлюуню, тирилиуню –

Барын да кёргюзталлыкъ,

Барысын да джазаллыкъ,

Табигъатны джакълаяллыкъ,

Дунияны сакълаяллыкъ,

Адамны къутхараллыкъ
Бир ДЖАЗыучу чыкъмазмы?

Бир ДЖАЗЫУчу чыкъмазмы?

Бир ДЖАЗЫУЧУ чыкъмазмы?

Чыкъмазмы?

Чынгылдан салыннган терек

Джулдузладан тутмазмы?

Умутланыб чакъмазмы?

Ёлюмню хорлаялмазмы?
Джаралы Ташха таяныб,

Джангыз Терекге къысылыб,

Минги Таудан кюч алыб,

Джаралы Джугъутур ёмюрге

Къутулмазмы джанлыдан?

Ол тас болгъан къанатла

Чыкъмазламы джангыдан?
ДЖЕР КЪЫЗЛА
Кёкден тюшген мёлеклеча кёрюне,

Къара тенгизде джууналла акъ къызла.

Таудан тюшген кийиклеча кёрюне

Акъ тенгизде джуууналла къара къызла.

Къайгъыбызны ёлтюрелле джер къызла.

Къара кюн да бизге акъ къанат бола,

Кёлюбюзню кёлтюрелле джер къызла.

Бу дунияны ауушдурмам джаннетге.

Ёмюрлюк джашау – сюймеклик бла, къууанч бла –

Мен тилейме уллу Аллахдан миллетге.

Таула, кийикле, гюлле, къызла,

Баш къусхан нартюхле, акъ чакъгъан балийле,

Къозула, улакъла, тайла, сабийле,

Рахат уруна тургъан адамла –

Джер джаннет буду.

Бюгюнюн къууанч бла джашай,

Тамбласына къоркъмай къарай,

Адам дегенинг насыблыды къалай.

...Аллай заман келир,

Кюреше турсакъ, къайгъы да ёлюр –

Джарылгъан джюрек, тёз.

Шайыр тюл, шийир джазады кесин.

Шайырны, сокъурнуча, къолундан тутуб,

Сёз ётдюреди джолдан.

Къайры элтирин, къалай элтирин, къайда тохтарын

Билмейди ол да.

Биринчи сёз келеди-энеди Кёкден.

Къалгъан сёзлени ол табады, тартады кеси.

Сёз туудурады сёзню.

Назму къуралады алай.

Шайыргъа, шийирге да тюл,

Сёзге, ана тилге салама махтау.

Олду шайырны-шийирни

Атасы-анасы да; къаны-джаны да; аллахы-иманы да.

Олду

Дуниясы-ахыраты да, бети-иннети да, джурту-миллети да.

Ауалы-ахыры да, къалюбаласы-тарихи-ахырзаманы да олду.

Аны бла байламлыды

Джашауу-ёлюуу-тирилиую да, ёлюмсюзлюгю да.

Ана тили шайырны джазыуууду-къадарыды.

Джазгъан тилиди, Ана тилиди джазыучуну Аллахы.

Сёзден тууады шайыр

Сёз биринчиди. Шайыр экинчиди. Шийир ючюнчюдю.

2
Ана тилге салама махтау.

Биз – олбуз. Ол кетсе – биз да кетдик.

Ансыз – биз джокъбуз.
Тыш дуниябыз да, ич дуниябыз да,

Атыбыз да, халкъыбыз да, джуртубуз да – олду.

Олду тилегим-алгъышым. Къайгъым-сагъышым да олду.

Биз аны сакълаялсакъ, ол да сакъларыкъды бизни.

Тыйыншлы болалсакъ, ол къутхарлыкъды бизни.

«Бай-джарлы», «бий-къул», «онглу-онгсуз» деб къарамай,

Кесин барыбызгъа да тенг юлешген,

Джангыз «эшит-кёр-сёлеш-окъу-джаз-бил» деб кюрешген,

Барыбыз да бирча хайырланырча,

Ёмюрледен келген, тюгенмез-тауусулмаз

Ана тилден башха не хазнабыз-байлыгъыбыз барды?
Барыбызгъа да бирча тенг, халал, чомарт

Адам тилибиз, Ана тилибиз, Тейри тилибиз!

Сени кючюнгден айтылады бизге

Адам деб, Халкъ деб, Къарачай деб.

Сени сакъламазгъа, къутхармазгъа

Не эркинлигибиз барды?
Сени къутхаргъан – къутхарады кесин.

Аны ючюн не бюсюреу, не махтау бизге?

Халкъ – тилин, тили да – халкъын

Къутхара, бюгюнлеге сау-эсен джетгенле.

Ана тилге, Ата джуртха, Халкъгъа да.

Кимденми? Эм алгъа кесибизден.

Не ючюнмю? Джууаб барды анга да.

Миллетин къорууламайды башчы,

Халкъ да сагъайыб турмайды ёрге –

Къоркъуу тюшгени аны ючюндю бизге.

Кесиб, бёлюб, таша-туру сатыб турсала,

Тышындан келгенлени да юйюрсюндюрюб,

Халкъны джыйымдыкъ этиб, къатышдырыб турсала,

Къраллыгъын къайтармай, унукъдуруб турсала,

Хаулеликни, ичкичиликни джайыб турсала,

Халкъ да аны ангылаб, кесин аямаса-сакъламаса,

Тилин-джуртун-тарихин джакъламаса,

Къызын-джашын – тамбласын къорууламаса,

Къоркъуу тюшгени аны ючюндю бизге.

Бу затха сагъыш этейик барыбыз да бирге.
МЕН ДЖАЗАРЫГЪЕМ КЪАЛЛАЙ НАЗМУЛА
Англамазла деб къоркъмасам адамла,

Джазарыгъем къаллай назмула.

Адам ючюн эсе сёзюбюз, ишибиз,

Бютеу джашауубуз, кюрешибиз,

Сора,

адам къанатланырча, кёлленирча, игиленирча,

адам Адамланырча, нюрленирча,

Сёзню таша магъанасын да билирча,

Алай джазаргъа болады керек –

Тынч, огъурлу, ачыкъ, кескин.

Назмучугъа аны буюрады Кёк.

Ол да Хакъ ючюн, Халкъ ючюн, Адам ючюн

Къурман этеди сёзюн, кесин.
Ёзге,

Ангыларла деб базсам адамла,

Джазарыгъем къаллай назмула.

Алай джазылгъан да барды бир талай сёзюм.

Джангыз алагъа келирми кёзюу?!