Оты рар қа һар ман ды ғы не ме се жеңiлген

171
Менiң ал ғыр ұр па ғым ның сүйегiне зор таң ба. 
На мы сы ма сы зат түстi мы на сенiң ар қаң да, –
Деп Шың ғыс хан Ша ға тай ға оқ ты көзiн қа да ды.
– Осы өкiнiш менi де өр теп ба ра ды. 
Оты рар дың ба қы ты на ор на ған
Бо лар, бәлкiм, 
Ал дыр май тұр зор қа мал. 
Бiрақ, әке, жүр генiм жоқ ая нып, 
Қан ша үмiтiм жел ге ұш ты, 
Қан ша әс керiм жер құш ты. 
Да ла жа тыр қы зыл қан ға боя лып, 
Егep бүк пей ба ян да сам шын дық ты, 
Ру хы – өр, 
Тәнi – бе кем, 
Бұл бip қай сар ха лық екен, 
Tipлiктен де ар тық қой ған бiрлiктi. 
Жү регiнде ыза та бы қал ма ған дай бip мыс қал:
– Ша ла лау сың, – деп жы ми ды Шың ғыс хан.
– Сақ тал мауы мүмкiн емес зер дең де, 
Сен то ғыз ға кел ген де, 
Ұлу жы лы, 
Үкiтай дың той ын да
Оқ өт пейт iн алып ба тыр жай ын да
Ер тек айт қам оңа ша лап өзiңе, 
Сол ер тектi не ге ал ма дың пай ым ға?
– Keшip, әке, ба ла лық па, 
Зерсiздiк пе, ша ла лық па? 
Тек но байы ға на қап ты ой ым да. 
– Жә, ен де ше, түcipeйiн eciңe. 
Жо март, аң қау сай ын да ла төсiнде 
Сан мың әс кер жең бе ген өр алып ты
Бip-ақ адам та ба ны на са лып ты. 
Әлгi алып тың кеу десiнде бар мақ тай
Оқ өтетiн осал жepi бо лып ты. 
Даңқ кiмнiң күлiп тұр са ба сын да, 
Сат қын дық та бұ ғып жүр мек қа сын да, 
Ай ла кер жан со ны жаз бай та нып ты. 
Қай кез де де ай ла кес кен на рық ты. 
Жа қын ба рып үңiлмес тен жауыңа, 
Шы ғам де ме, ұлым, жеңiс тауы на, 

172
Адам аз ба күш ке сенiп адас қан? 
Жауың мық ты, 
Бұ ған, cipә, талас пан. 
Әр мық ты ның осал жерi бол май ма? 
Бол са қай сы, 
Оған бас тар жол қай да?
Ал бұл сұ рақ бар кез сенiң жү ру ке рек ба сың да, 
Менiң күллi жеңiсiмнiң құ пия сы – осын да! 
Көңiлiнен күрт cepпiлiп на ла сы,
– Ұқ тым, әке, – деп жы ми ды ба ла сы.
(Мұх тар Ша ха нов)
4.
Қазақстан тарихынан алған білімдеріңе сүйеніп, сұрақтарға жауап 
бе ріп, дөң гелек үстел өткізіңдер.
1. Александрия кітапханасы 391 жылы өртке оранған соң, 
он ғасырға жуық уақыт әлемдегі ең үлкен кітапхана қай 
қалада орналасты?
2. Бұл кітапханадан қазақтың қай ғұламасы білім алды?
3. Ондағы құнды жәдігерлер қай жылы кімнің шабуылы 
ке зін де жойылды?
4. Әлемдегі ең үлкен кітапхана ның Рим де емес, Парижде 
емес, қазақ даласында жұмыс жа сап, бі лім нәрін сепкені 
сен дерде қандай сезім тудырды?
5. «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында ұлттық жә ді-
гер лерімізді сақтау, жойылып кеткендерін қалпына кел-
ті ру, оларды насихаттау мақсатында қандай іс-шаралар 
ат қа ры лып жатыр?
5.
Ғылыми стильдің ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды қол-
да нып, алғашқы оқылым мәтініне аннотация, соңғы мәтінге те зис-
тік жос пар құ рың дар.

жүктеу/скачать 6.15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: