Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
Шешендіксөздіңжанрлықтүрлері.
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
| 81
Шешендіксөздіңжанрлықтүрлері. Шешендікарнау Шешендік сөздер жанрлық мазмұнына қарай: шешендік арнау, шешендік тол ғау, шешендік дау деп үшке бөлінеді. 1. Шешендік арнау – бір адамға арнайы айтылған сәлем, сын, әзіл, бата. 2. Шешендік толғау – шешендік нақыл, мақал, мысал, жұмбақ, жауап. 3. Шешендік дау – ру ара лық немесе еларалық қылмыстық, азамат тық іс тер ді шешу бары сын да айтылатын шешендік сөздер. Шешендік арнау бата, тілек, әзілсын, көңіл айту, естірту т.б. нұс қа лардан тұрады. Мысалы, Төле бидің Жетес балаға берген батасы шешендік арнауға жатады. Тоғыз жасар Жетес: «О, баба! Ат берсең өліп қалады, тон берсең тозып қалады. Аттонға бергісіз, өлмейтін, өшпейтін, өмірі естен кет пейтін бір өсиет айтсаңыз! Соған ризамын», – депті. Сонда тоқсанда ғы Төле би былай бата бер ген екен: Бір үй дің ба ла сы бол ма, Көп үй дің са на сы бол. Бір ел дің ата сы бол ма, Бар ел дің да на сы бол. Бір тон ның жа ға сы бол ма, Көп қол дың аға сы бол. Ақ ты ақ деп ба ға ла, Қа ра ны қа ра деп қа ра ла. Өзе гің тал са, өзен бой ын жа ға ла, Ба сы ңа іс түс се, көп ші лік ті са ға ла. Өзі ңеөзің кә міл бол, Хал қы ңа әділ бол, Жауыңа қа тал бол, До сы ңа адал бол. 6. «Та сөт кел» филь мін кө рің дер. Фильмнен түйген ойларыңды жи - нақ тап, мәтінді аяқтаңдар. «Та сөт кел» те ле хи кая сы ның қоюшы ре жис се рі – Мұ рат Би до сов. Бас ты кей іп кер – Ау ғанс тан да қа лып қой ған қа зақ ба ла сы Ха сан. Ба ла лық ша ғы соғысқа тура кел ген кей іп- кер дің бұ ра лаң жолы – «та сөт ке лі» көп… 82 §5. Қа зақ стан – ең бек миг ран ты көп ел дің бі рі 1. Қа зақ стан да ғы ресми тіркелген ең бек миг ра нттарының санынан қандай ой түйдің дер? Кө те ріл ген мә се ле бой ын ша ой ла рың ды тұ жы рым даң дар. Өз бе кс тан 96 Әзір байжан 673 Тә жі кс тан 614 Қыр ғызс тан 561 Ар ме ния 225 Гру зия 95 Ук ра ина 36 Мол да ван 2 (Kaz.tengrinews.kz, 2016 жыл) 2. Мә тін ді оқып, тілдік құралдары (терминдер, ұғымдар) және син- так систік құрылымы арқылы сти лін ажы ра тың дар. жүктеу/скачать 6.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|