Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұлы да ла да ғы ежел гі ме тал лур гия
| 28
§6. Ұлы да ла да ғы ежел гі ме тал лур гия 1. Елбасының Ұлы даладағы ежелгі металлургияға берген анықта ма- сы мен танысып, ойларыңды ортаға салың дар. Ұлы да ла да ғы ежел гі ме тал лур гия Ежел гі за ман да тау-кен өн ді рі сі пай да бол ып, қо ла, мыс, мы рыш, те мір, кү міс пен ал тын қо рыт па ла ры алы нған. Ме талл өн ді ру ісі да мып, тех но ло гия лық іл ге рі леуі не жол ашылды. Қаз ба жұ мыс та ры ба ры сын да ме талл қо ры та тын пеш тер мен әше кей бұй ым дар, тұр мыс тық зат та р мен қа ру-жа рақ тар та был ды. 2. Мә тін ді оқып, «Үш жақ ты күн де лік» әді сі бой ын ша тал даң дар. 1-қадам Сабақ тақырыбымен, оқылатын мәтінмен танысу 2-қадам Мәтінді оқу барысында жеке күнделік толтыру. Тер мин- дері мен ұғымдары арқылы стилін анықтау 3-қадам Жұмыс нәтижесін жұпта, топта талқылау Ші лік ті мен Бе рел қор ған да рын да ғы қаз ба жұмыс тары ба ры сын да скиф-сі бір аң сти лі не, сақ өне рі не (б.з.б. V–III ғғ.) жа та тын ал тын бұй ым дар та был ды. Бұл – Ел ба сы ның «Ұлы да ла ның же ті қы ры» ма қа ла сын да ай тыл ға нын дай, жыл- қы ны ал ғаш қол ға үй ре ту ден бө лек, ба ба ла ры мыз дың ме тал- лур гия ны да ал ғаш бо лып мең гер ге ні нің дә ле лі. Қо рым нан та был ған бұл бұй ым дар да ла лық тар дың ме талл өн ді ру мен оны қо ры тудың, әр түр лі бұй ым дар жа сау дың ше бе рі бол- ға нын әлем ге әй гі ле ді. Одан бе рі де Бе рел, Ші лік ті, Аб лай кит, Қы ры қүң гір қо рым да рын да ар хео ло гия лық зерт теу жұ мыс- та ры жүр гі зі ліп, бағ зы за ман да ғы та ри хы мыз бен мә де ние ті- міз ден бел гі бе ре тін жә ді гер лер та был ды. 29 Бұл жә ді гер лер, бі рін ші ден, біз дің бағ зы за ман нан ке ле жат қан ұлы өр ке ни ет тің мұ ра гер ле рі еке ні міз ді нақ ты лай тү се ді. Екін ші ден, бұл – ме талл өң деу ді иге ру ар қы лы әлем дік өр ке ни ет тің да му ын Ұлы да ла ұр пақ та ры жет кіз ге ні нің бұл- тарт пас ай ға ғы. Бе рел қо ры мы нан та был ған жә ді гер лер үл гі сі нің ла бо ра- то рия лық зерт теу жұ мыс та ры қа зір ше тел дік зерт теу ор та- лық та рын да – То ки ода ғы Ұлт тық ге не ти ка инс ти ту ты мен Ре сей ғы лым ака де мия сы ның Ар хе оло гия жә не эт но гра фия инс ти ту ты ның Сі бір бө лі мін де, сондай-ақ өз елімізде – Ә.Мар- ғұ лан атын да ғы ар хе оло гия инс ти ту тын да, Л.Н.Гу ми лев атын да ғы Еура зия лық ұлт тық уни вер си те тін де, әл-Фа ра би атын да ғы Қа зақ ұлт тық уни вер си те тін де жүр гі зі лу де. Ар найы бағ дар ла ма тү зі ліп, құ ра мын да Зей нол ла Са ма- шев, Карл Бай па қов, Әб деш Тө леуба ев сын ды ар хеолог тер бар ар найы жұ мыс то бы құ рыл ды жә не зерт теу жұ мыс та- ры на Ұлыб ри та ния, АҚШ, Ита лия, Бельгия, Венг рия, Поль- ша, Жа по ния, Түр кия, Қы тай жә не Ре сей мем ле кет те рі нің бел гі лі ға лым да ры да қа тыс ты. Сөйт іп, ұзын са ны 3000-нан ас там жәдігер музей қо ры на бе рілді. Елі міз дің ор та ға сыр лық та ри хы мен мә де ние тін бі лу ге, өр ке ни ет тің қоз ғау шы сы бол ған ел ре тін де Қа зақ елін әлем ге та ны ту ға бұл зерт теу лердің се птігі тиері анық. (Әділ бек Қа баның «Әлем дамуындағы алғашқы үш секірісті Ұлы далалықтар жасаған» мақаласынан) жүктеу/скачать 6.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|