Дәріс № 6 .
Тақырыбы: ШЖМ оқу-әдістемелік және материалды-техникалық базамен қамтылу жағдайы.
Мақсаты: ШЖМ оқу-әдістемелік және материалды-техникалық базамен қамтылу жағдай туралы білімдерін қалыптастыру
Тірек ұғымдар: оқу-әдістемелік, материалды-техникалық қамтылу.
Дәрістің мазмұны:
ШЖМ оқу-әдістемелік қамтылуы .
ШЖМ материалды-техникалық қамтылуы.
Қазіргі заманда білім беру әлеуметтік құрылымның маңызды элементтерінің біріне айналды.Дүние жүзінде білімнің әлеуметтік рөлі артты.Адамның болашағы оның қазіргі алған білімінің сапасының көлеміне, ойлау деңгейіне байланысты.Бастауыш мектеп-бұл оқушы тұлғасы мен сапасының сдамуы қуатты жүретін ерекше құнды, қайталанбайтын кезеңі.Сондықтан да бастауыш білім-үздіксіз білім берудің алғашқы баспалдағы.
В.А.Сухомлинскийдің айтуы бойынша, бала өз күшіне деген сенімін ешқашанда жоғалтпауы, өзінің қолынан еш нәрсе келмейтінін сезінбейтін болуы тәрбиешінің педагогтық көрегендігі болып табылады.Әрбір жұмыс оқушы үщін аз да болса алға қарай ілгерілеу болуы қажет. «Баланың білместігін құрметтей біліңдер», - деген поляк педагогы Януш Корчактың осынау сөздерінің мұғалім үшін маңызы зор.
Аса қарқынды өзгерістерге толы қазіргі әлеуметтік экономикалық жағдайда білім беру жүйесінің алдында мектептік дамуды қайта қарастыру мәселелері тұр.Мектепті дамыту бағдарламалары ең алдымен мазмұнды білім беру технологиясын, оқыту модельдерін өзгертуге , тұлғаның дара ерекшеліктері мен қажеттіліктерін есепке алуға бағытталған.
90-жылдардың басынан бастап білім беруге жаңа көзқарастар п.б. оның құрылымы, мақсаттары, мазмұны мен технологияларда жағымды өзгерістер байқалды.Бұл келесі фактілермен дәлелденді.
Оқытудың әр алуан түрлері мен әдістері көбейеді.
Педагогикалық инновациялық қызметі белсенділікпен дамуда, оқу орындарында қолданылатын дамытушы технология спектрі айтарлықтай артуда. Мектептік экономикалық білім берудің қазіргі білімдік технологиясы да өзіне тұтастай әдістер жиындығын біріктіреді. Оларға мыналар жатқызуға болады.
Топтық жұмыс дағдыларын дамытатын әдістер (іскерлік айындары);
әрекеттерге үйрету (проктілік әдісі)
нақты ситуацияларды талдау (кейсстади);
имитациялық ойындар;
экономикалық субьектілер және басқаларын зерттеу әдісі;
Аталған әдістер мазмұнын қысқаша сипаттасақ :
Нақты ситуацияларды талдау. CASE - әдісі (кейс-стади), яғни, нақты жағдайларды зерттеу. Нақты жағдайды зерттеу әдісі өзінің бастауын Бостон қаласындағы Harvard Business School – дан (HBS) алады.Бұл жоғары оқу орнының оқытушылары заң қызметкерлерінің казуистикалық тәжрибесіне сүйеніп, дәстүрлі лекциялардан бас тартты.Олардың орнына оқыту негізіне экономикалық тәжрибеден алынған нақты ситуациялар бойынша пікірталастар алынуда.Сол уақыттан бастап HBS нақты ситуацияларды зерттеу бойынша аса бай материал жинақтады және бұл әдісті оқытудың жеке тұжырымдамасына дейін дамытты.
Нақты жағдайларды зерттеу әдісі әдебиетте Гарвард әдісі аталуы осыдан.
Германияда бұл әдіс, әсіресе, менеджерлерді дайындауда сондай-ақ жоғары оқу орындарының экономикалық факультеттерінде таралған.
Мектептегі сабақтарды тәжрибедегі нақты жағдайларды зерттеуге жақындатуға ұмтылыс жалпы білім беретін мектептерде жекелей алғанда, еңбек, қоғамтану, тарих және география бойынша сабақтарда Гарвард әдісін қолданудың артуынан байқалады.
Әдістің негізгі құрылымы оқушының практикада және құрбы – құрдастарымен қарым-қатынаста алатын тәжрибесіне арқа сүйейді.
Олар қандай да бір нақты жағдайды талқылайды, оны шешудің баламаларын іздестіреді. Шешімнің өзіндік нұсқасын ұсынады.Ол шешімді негіздейді, бұдан соң оны практикада қабылданған шешіммен салыстырады.
Әдіс оқушылардың шешім қабылдауға қабілетін дамытуға жәрдемдеседі.
Топтық жұмыс дағдыларын дамыту әдісі (іскерлік ойындар).
Кез-келген іскерлік ойынының негізгі ойынды өткізу уақытындағы нақты жағдайларды имитация жасау процесі болып табылады. Іскерлік ойын екі бөліктен тұрады.
1.Ойын модельдері;
2.Ойындар;
Модель шеңберді анықтап ойын үшін негіз жасайды. Ойынның өзі ойыншыларға модельге сәйкес шеңберде шешім қабылдауға мүмкіншілік береді.
Имитациялық ойындар.
Әдіс ретінде имитациялық ойын өзіне ойын элементтерін енгізетін көптеген оқыту стратегияларында қолданылып келеді.
Бұған енетіндер:
- рольдік ойындар
- тартысты ойындар
- шешім қабылдауға арналған ойындар
- іскерлік ойын негізіндегі компьютерлік имитация және басқалары.
Имитациялық ойындар ойындардың жарыс, кооперция, ереже секілді сипатты белгілерін үйлесімді ұштастырады.Экономикаға үйретуде рольдік және орындар аса зор маңызға ие.
Рольдік ойын оқыту әдісі ретінде оқыту процесін ойын әрекеті түрінде және қоғам өмірінен нақты ситуацияларды имитациялау түрінде ұйымдастыруға мүмкіншілік береді. Рольдік ойынға диалектикалық әдістемелік ерекше қызығушылық балалар мен үлкендер рөлдік ойындардың арасында тікелей байланыстың болуымен түсіндіріледі. Осылайша балалар үлкендер өміріндегі болашақ рөлдеріне дайындық жасайды.
Рөлдік ойын оқушыларға нақтылыққа жақын мінез-құлықтың түрлі әлеуметтік формаларын ойын түрінде көріп-білуге жәрдемдеседі. Бұл жағдайда олар дұрыс емес мінез-қылық үшін жазаланудан қауіптенбейді.
Проектілік әдіс ( әрекетке үйрету)
“Проект” сөзі латынның “prjicere” сөзініен шыққан және қазіргі тілде “жоспарлау”, жобалау, жасап шығару мағынасында қолдауды (“жоспарларды іске асыру” дегенді білдіреді).
“Проект” ұғымы педагогикалық саламен ғана шектелмейді, сондай-ақ экономикада, басқару аен зерттеулерде қолданылады.Сол не өзге шаруашылық сауда немесе кәсіпкерлік шараларды жүзеге асыру проектісі, зерттеу проектісі, білім беру бойынша проект және т.б.
Проектілік әдіс жалпы мақсатқа не оқытушы мен оқушылар проектілік топтық өз оқу және жұмыс қадамдарын бірге жоспарлау жүзеге асыру және талдауына көмектеседі.
Проектілік әдіске қойылатын мақсаттар:
1.Өнімге және әрекетке бағыттылық.
2.Лқушыларға бағыттылық.
3.Білімнің жағдайға және қоғамға бейімделуі.
Проектілік жұмыс үшін проектілердің өту кезеңін жоспарлау аса маңызды болып табылады:
а) мақсатты белгілеу (мақсатты);
ә) жоспарлау (ресурстар);
б) орындау (әрекеттер);
в)бағалау және бақылау (нәтижелер);
Оқушылар басынан-ақ проектілер мен мақсаттарды таңдауға қатысу мүмкіндігіне ие болуы қажет, одан соң оларды сол ие өзге әдіс- тәсілмен жүзеге асырады.
Алайда, бұл мұғалімнің қатысуын жоққа шығармайды, алғашқы кезек секілді, проектіні жүзеге асыру сатысында да мұғалім араласып отырады.
Экономикалық субьектілерді зерттеу әдісі (кәсіпорындағы зерттеу)
Кәсіпорындардағы зерттеуді кәсіпорынға барып келуден ажыратып алу керек.Кәсіпорынға барғанда оқушылар ол жайлы жалпы түсінік алады.Әдетте ол оқыту тұжырымдамасының кіріктірілген бөлігі болып саналмайды, тек алдын ала дайындықсыз, нәтижелерін шығаруды қажет етпейтін бір реттік шара ретінде ғана өткізіледі.
Кәсіпорындардағы зерттеулердің сипаттамасы:
ол оқу үрдісінде көрнекі ашып икөрсету және түсіндіруге арналған әдістемелік тәсіл болып табылады;
зерттеу сабақтарында дайындалады;
зерттеу сабақта талқыланатын тақырыптарды мысалмен түсіндіруге арналған кәсіпорын қызметтердің белгілі бір аспектілерімен шектеледі.
оқушылар зерттеу үшін нақты міндеттерді алдын ала алады;
зерттеу кезінде алынған мәлімет талқыланады және келесі сабақтарда қолданылады;
Осылайша, білім берудің барлық деңгейлеріндегі ұсынылып отырған экономикалық мәдениетті білімдік технологиялар негізінде қалыптастырудың нақты методологиялық мәні бар.
Олар бүгінгі мектеп партасында отырған ұрпаққа мақсатқа сай ықпал ету міндетін қоюы мен экономикалық белсенді, өркениетті нарық жағдайларында жұмыс істеуге қабілетті, оның талаптары мен нормаларын білетін тұлға қалыптастыруға ықпал ететіндігімен маңызды.
Достарыңызбен бөлісу: |