Тақырып. «Арнайы педагогика» Кіріспе. Арнайы педагогика теориясының жалпы сұрақтары
Арнайы педагогикадағы қазіргі мамандықтар
жүктеу/скачать 262.77 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тифлопедагогика
| 5.Арнайы педагогикадағы қазіргі мамандықтар
Тұлғалық жэне кәсіби мүмкіншіліктері.Арнайы педагог тұлғасы. Маңызды кәсіби тұлғалық ерекшеліктері Қарапайым балалар секілді, ерекше білім алу қажеттілігіне ие балалар да білікті педагогикалық көмекке зэру, оны тек арнаулы даярлықтан өткен педагог-дефектолог қана бере алады. Қазіргі заманғы педагогикалық білім беру келесі түрдегі сәйкес педагогикалық мамандықтардың кең ауқымына ие: Тифлопедагогика - педагогтың зағиптар мен нашар көретіндердің біліктілігіне ие болуымен (тифлопедагог). Сурдопедагогика - кереңдер мен элсіз еститіндер біліктілігіне ие болуымен (сурдопедагог). Олигофренопедагогика - аз маңыздыдан өте ауыр түрлеріне дейінгі саналық дамудың бүлінуінің эр түрлеріне жэне формаларына ие түлгалармен жүмыс жасау үшін педагогтың біліктілікке ие болуы (олигофренопедагог). Логопедия - логопед біліктілігіне ие болуы. Мектепке дейінгі арнаулы педагогика - дамуында ауытқуы бар мектеп жасына дейінгі балалармен жүмыс жасаудағы педагогтың біліктілігі. Денсаулығығы және өмірлік іскерлігі шектеулі түлғалард психологиялық білімнен қамтамасыз ету үшін арнаулы психология мамандығы бойынша психологтар даярланады. Педагогикалық колледждерде ерекше білім алу қажеттіліктеріне ие балалар үшін арнаулы білім беру мекемелерінің мектепке дейінгі, мектептің (мектеп интернаттың) тэрбие берушісі мамандығын алуға болады. Бүл педагогикалық мамандықтарға ие болуы мектепке дейінгі жастан бастап жэне ересектермен әлеуметтік-педагогикалық жүмыс жүргізуге дейінгі, осы типологиялық топ шегінде, дамуында ауытқуы бар түлғалардың түрлі деңгейлерімен жүмыс жүргізуге мүмкіндік береді. Қандай да бір мамандық аясындағы көптеген кәсіптер комбинациялық бүзылыстарға ие балалар мен ересектерге білікті түзету-педагогикалық көмек көрсетуге жэрдемдеседі. Педагог-дефектологтар оқушылар мен тэрбиешілердің түрлі деңгейлерімен коррекциялық-педагогикалық жүмыс жүргізу үшін арнаулы білім беру мекемелерінде, психолого-медико-элеуметтік, реабилитациялық, консультативтік-диагностикалық орталықтардв, психолого-медико-педагогикалық консультацияларда, логопедтікпунктерде, сондай-ақ жалпыға арналған білім беру мекемелерінде, балалар үйлерінде жэне мектеп-интернаттарда жүмыс істейді, олар индмвидуальді оқыту мен тэрбие беруді жүзеге асырады. Жалпыға арналған білім беру мекемелерінде, оқушыларға дифференциялды жақындасу жэне интеграцияны даму жағдайларында, арнаулы психологтар мен педагог-дефектологтарға деген сүраныс эсіресе арта түседі. Педагог-дефектолог (эсіресе олигофренопедагог) үшін, оның кэсіби біліктілігі есебінен, эсіресе жалпы білім беру мектебінің оқытушысының өзі мектептік дезадаптация белгілеріне ие балаларды оқытуда қиындықтарға кезігетін кездерінде, коррекциялы-дамытушы жэне компенсациялаушы оқыту сыныптарында балаларды оқыту және тэрбиелеу процесін компетентті үйымдастыру қиынға соқпайды. Бүл үшін педагог- дефектолог терең, эрі жан-жақты білім алады. Педагог-дефектологтың ғылыми жэне тэжірибелік білімдер кешенінің жүйе түзуші критериі антропологиялық принцип болып табылады Бұл принцип адам жайлы жэне оның мөлшерде элеуметтену жөнінде барлық қажетті білімдердің жинағы мен интеграциясын анықтайды. Педагог-дефектолог - бүл рухы биік түлға, ол іскер, инициятивті, энергияға бай, өзінің кэсіби іскерлігінің сэтті нэтижесіне нық сенеді, қамқор жэне өнегелі адам. Ол үшін қазіргі элемдегі адамды, оның ішінде өмірлік іскерлігі шектеулі адамның ролін гуманитарлық түрғыда бағалау тэн. Педегог-дефектологтың кэсіби элемдік санасы элеуметтік жэне рухани өмірде жүріп жатқан жэне қоғам өмірінде ерекше білім қажеттіліктеріне ие адамдардың орны мен роліне эсер ететін процестерді ой-санадан өткізу және түлғалық бағалаудың нэтижесі болып табылады. Профессионалды оптимизмі, педагогикалық эсер ету субъектісіне, жэне педагог-дефектологтың тэрбиеленушілері қатысуы тиіс, қоғамның бірқалыпты көпшілігіне - ортаға, немесе белсенді түлға ретіндегі өзіне де, оның элеуметтік белсенді қарым-қатынасынан көрінеді. Педагог-дефектологтың кэсіби тэжірибесі оған түрлі үғымдарда, элеуметтік топтар - оқушылар, тэрбиеленушілер жэне олардың ата-аналары, студенттер, эріптестер жас топтар, конфессиональды және қоғамдық (оның ішінде ата-аналық) үйымдарда қауымдастықтарда, қоғамдастықтарда өзінің біліктілік кэсіби іскерлігін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Педагог-дефектологтың профессионалды, іскерлік компетенциясының сферасы келесілер болып табыладькпрофилактикалық жүмыс, педагогикалық диагностика жэне консультация жүргізу, арнаулы педагогикалық ағарту, психологиялық және психотерапиялық көмек көрсету шараларын а қатысу, білім беружэне элеуметтік-педагогикалық іскерлік, білім беруді үйымдастыру жэне басқару, ЖОО-да немесе орташа арнаулы педагогикалық оқу орнында дәріс беру, арнаулы педагогикалық сферасында ғылыми зерттеулер жүргізу. Педагог-дефектолог өз қызметтік жауапкершіліктерінің аясын ешқашан шектемейді. Оның кэсіби іскерлік сферасы мүмкіндігі шектеулі түлғалардың қүқығын қорғау, қамқор болу, аяушылықтың әлеуметтік акцияларында инициатор жэне белсенді қатысушы болатындай, эрдайым жағдайда болады. Педагог-дефектолог өмір бойы оқиды. Ол өз кэсіби іскерлігін эрдайым дамыту үстінде жүреді және онымен эріптестерімен, пікірлестерімен, мүмкіндіктері шектеулі баланың ата-аналарымен жомарттықпен бөліседі. жүктеу/скачать 262.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|