Тарих 90 жауаптар
)XVIII-XIX ғғ. қазақ қоғамындағы батырлар мен билер ықпалының өсуі
жүктеу/скачать 0.67 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 36)Ауызша тарих айту дəстүрі жəне оның ерекшеліктері мен маңызы.
| 35)XVIII-XIX ғғ. қазақ қоғамындағы батырлар мен билер ықпалының өсуі.
ХVІІ ғасырдың аяғы — ХVІІІ ғасырдың басында хандықтың ішкі саяси жағдайы өте ауыр болды. Тəуке хан өлгеннен кейін жоғарғы билікті басқаратын лайықты адам болған жоқ. Қайып хан мен Əбілқайыр ханның жоңғарларға қарсы күресі нəтижесіз аяқталды. Екі билеушінің арасында қайшылықтар мен келіспеушіліктер орын алды. Сондай-ақ, хандардың орталықтанған мемлекет құру, ұлыстар мен жүздерді біріктіру жөніндегі ойлары жүзеге аспады. Қазақ хандығына жоңғарлардан басқа батыс жақтан Еділ қалмақтары, солтүстіктен сібір казактары, башқұрттар, оңтүстіктен ортаазиялық мемлекеттер жиі жорықтар жасап отырды. ХVІІІ ғасырдың 20-жылдары қазақтардың өмірінде өте ауыр кезең басталды. Бұл ауыр жағдайдыңболуы соғыспен жəне жұтпен байланысты болды. Ол қазақтардың шаруашылығына көп нұқсан келтірді. Қазақтар жоңғарлардың қысымынан батысқа қарай ығысты. Ұлы жүз Ходжент арқылы оңтүстікке жылжыды. Орта жүз Самарқанға жəне Бұхараға қарай бет алды. кіші жүз Хиуа мен Еділ бойына ығысты. Ташкент, Түркістан бастаған 32 қала жоңғарлар қолында қалды. Бұл ауыр жағдайдан шығудың басты жолы ұйымдасқан түрде жауға қарсы төтеп беру, яғни жоңғарлардың батысқа қарай жылжуын тоқтату еді 36)Ауызша тарих айту дəстүрі жəне оның ерекшеліктері мен маңызы. Ауызша дəстүр-бұл адамдардың тірі ұрпағынан тыс өткен мəлімдемелерді қайталау болып табылатын ауызша хабарлама. Оған əңгімелер, əндер, мақал-мəтелдер жəне өткен оқиғаларды дəстүрлі қабылдау кіреді. Өз кезегінде ауызша тарих негізінде куəгерлердің əңгімелерін жəне олардың өмірінде болған оқиғалар туралы естеліктерін пайдаланады. Сұхбат беруші естіген сыбыс немесе халық арасындағы наным-сенімдерге емес, жеке естеліктерге назар аударуы керек. Ауызша тарихтың осы ерекшелігінің арқасында біз өткенді сол тарихи процеске қатысушылар көзімен көре аламыз. Тарих ғылымының кез-келген əдісі сияқты, ауызша тарихта да өзінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Ауызша тарих арқылы оқиғаның нақты қашан жəне қай жерде болғандығын білу қиын. Сонымен қатар оқиғаны айтып отырған адам өз ойы мен пікірлерін қосып жіберуі мүмкін, яғни объективті тарихты құрастыру мүмкін емес. Дегенмен, ауызша дереккөздер кебір жазбаша мəліметтерді толықтырады. Мұрағаттық құжаттардан, мерзімді басылымдардан, статистикалық мəліметтерден, хаттардан алынған ақпаратты толықтыра отырып, өткеннің суретін жазуға мүмкіндік береді. Леопольд Ранке(неміс тарихшысы) жазбаша құжатты дереккөздің ең жетілдірілген түрі деп санады, ауызша ақпаратты ақаулы деп қабылдайды. жүктеу/скачать 0.67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|