Тұлғалық-бағдарлық көзқарас. Адамның тұлға ретінде әлеуметтік, әрекеттілік және шығармашылық мәні туралы принципті баяндайды. Ол тұлғаны тарихи-қоғамдық даму нәтижесі және мәдениет жаршысы ретінде таниды. - Тұлғалық-бағдарлық көзқарас. Адамның тұлға ретінде әлеуметтік, әрекеттілік және шығармашылық мәні туралы принципті баяндайды. Ол тұлғаны тарихи-қоғамдық даму нәтижесі және мәдениет жаршысы ретінде таниды.
- Тұлғалық-бағдарлық көзқарас педагогикалық процессті жобалап, бағдарлауда тұлғаны мақсат, субъект, оның нәтижесі және негізгі өлшемі ретінде қарастырады. Тұлғалық көзқарас негізіне, сонымен бірге бала жайында терең білім, оның туғаннан өзіндік қасиеттері мен мүмкіншіліктері, қабілеттерін жетік білу және оны басқалар немесе өзі қалай қабылдайды, міне осы жайындағы көзқарастар жүйесі. Сондықтан да тәрбиеші осы бағыттағы қандай да болмасын өзінің педагогикалық әрекетінде тұлғаның дара ерекшелігін тануды мақсат етіп қояды.
- Іс-әрекеттілік көзқарас. Тәрбие процесінде тұлға дамудың негізі, құралы және шешуші факторы болып есептелінеді. Бұл сана және әрекеттің бірлігі идеясына негізделіп, тәрбиеде жаңа жүйені қалыптастырды. Мұндай көзқарас педагогикалық зерттеу жұмыстары және практикалық әрекеттер барысында тұлғалық-бағдарлық принциппен тығыз қарым-қатынаста болып, оның жүзеге асуына тікелей ықпал етеді.
Әрекет мақсаты – бұл адамдардың қоршаған ақиқат өмірді қайта жаңғыртуға бағытталған көзқарасы. Оның негізгі формасы – еңбек. Сондықтан адамның барлық деңгейдегі заттық және рухани әрекеті еңбек негізінде пайда болып, оның негізгі ерекшелігін өзінің бойына сіңіріп, қоршаған өмірді шығармашылықпен қайта жаңғыртады. Соның негізінде ол субъект ретінде дамиды әрі өзін де қайта жаңартады. - Әрекет мақсаты – бұл адамдардың қоршаған ақиқат өмірді қайта жаңғыртуға бағытталған көзқарасы. Оның негізгі формасы – еңбек. Сондықтан адамның барлық деңгейдегі заттық және рухани әрекеті еңбек негізінде пайда болып, оның негізгі ерекшелігін өзінің бойына сіңіріп, қоршаған өмірді шығармашылықпен қайта жаңғыртады. Соның негізінде ол субъект ретінде дамиды әрі өзін де қайта жаңартады.
- Дегенмен, әрекетте тұлғаның қалыптасып, дамуы ол соңғы фактор болмайды. Соңғысы баланың таным, еңбек және қарым-қатынас жағдайын жандандыруды және оның әрекетін ұйымдастыруды көздейді. Бұл, өз кезегінде, баланы қандай да бір әрекеттің мақсатын таңдай және оны жоспарлай білуді үйретуді, оны ұйымдастыру және реттеу, бақылау, өзіндік тұрғыдан талдау жасау және әрекеттің нәтижесін бағалауды көздейді.
- Мәдениетшілдік (культуралогиялық) көзқарас. Бұл нақтылы-ғылыми әдіснамалық таным ретінде және педагогикалық ақиқатты жаңғыртуда өзінің негізгі аксиологиясы – жалпыадамзаттық мәдени құндылық (заттық және рухани) жайында оқу болып табылады. Ол жалпыадамзаттық мәдени құндылыққа негізделіп, оған қайшы келмейтін ұлттық мәдениет және аймақтық дәстүрлерді құрайды. Сондықтан да ол тұлғаның өз ұлты және туысқан халықтар мәдениетін оқып-білуі, одан әрі жалпыадамзаттық мәдениетпен танысуы арқылы өзінің мәдени дамуын қамтамасыз етуді көздейді.
Достарыңызбен бөлісу: |
