Тыныс алу жүйесінің анатомиялық-физиологиялық деректері. Негізгі себептері



бет24/78
Дата19.12.2023
өлшемі0.97 Mb.
#486949
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   78
Аурулар-Ветеринария

Мес карын ацидозы (Acidosis ruminis acuta). Күйіс малында мес карыннын РН-қышқыл жағына күрт өзгеретін, жиі таралған aypy. Ірі қара мал мен койларда әсіресе күзде жиі кездеседі.
Себептері. Ацидоз малдар еркін көп мөлшерде курамында кемірсулары бар азык жегеннен болады. Оларга барлык дәнді дақылдар (сұлы, арпа, бидай, сүтті кездегі жүгері), тамыр түйнектілер (қант қызылшасы, картоп), қарбыз, алма, жас шеп жатады. Егісті жиын-терін жасағаннан кейін малдарды жайғаннан жаппай кездеседі. Мұндай кезде мес қарында азық қорыту бұзылады.


Симптомдары. Бастапқыда мал азық қабылдамайды, мес карын кимылы төмендейді (гипотония) немесе жогалады (атония). Мал куйзеледі, жалпы әлсіздік, анконеус, ортан жілік тұсында бұлшык еттер дірілдейді. келтіру ын беріп малында Дефекация жиілейді, нәжісі сұйық. Ауыр өткен жагдайда мал басын тесіне тығып алып жатады.
Балау. Мал көмірсулы азыктарды жегеніне көз жеткізеді. Мес жаралған рамында қарын жынының pH 6,0-дан төмен екені диагнозды дәлелдейді.


Емі. Мес қарынды 1 %-ды натрий хлорид немесе 2 %-ды натрий гидрокарбонаты ерітінділерімен жуып-шайып, сонынан сау сиырдын мес қарын жынын 1-2 л оған енгізеді. Бастапқыда 500- 1000 мл суға 100-150 г натрий гидрокарбонатын ерітіп, күніне 2 мезгіл береді, 200 г ашытқы, 1-2 л сүт берген жаксы. к дәнді тамыр ас шеп йғаннан науа Сақтандыру. Құрамында көмірсулары кеп азыққа еркін жібермейді. Рационды қадағалайды, онда бірыңғай кұрама жем болмауы керек, қажетті ірі талшықты азык жеткілікті болуы кажет.



  1. Месқарынның паракератоз.

Мес қарын паракератозы (Рагасeratosis ruminis) - ірі кара мал және койлар арасында созылмалы түрде өтетін, мес қарын бүртіктеріне қабыршақтанған кератинді эпителийлердің шектен тыс катпарланып жиналып, оларды ұлғайтып, қатайтып, қабыршак- тандырып жіберуімен сипатталынатын дерт. Бордакыда тұрған малдар бұл дертпен жаппай дерлік аурулары мүмкін. дерт сен жат Арман шір бол
Себептері. Ауру малды қатты ұсақталған не домалақтап қатырған азықтармен азыктандырганда, көбінесе рацион кұрамында құнарлы, дәнді азыктар басым болып, комақты, пішенді азыктар жетіспеген жагдайда пайда болады, дерт әдетте бордакыда тұрған ірі қара малдар мен койларда байкалады. Т.К.Алимов бұл аурудың белгілерін малдарға ірі талшыкты азыкты, пішенді азық бермей тек кұнарлы, дәнді азыктармен азықтандырғанда 6 айга дейінгі бұзаулар арасында пайда болатынын бақылаған. ында рН 16,1 мг ы азаяды yn %, ал
Симптомдары. Азыққа зауқы төмендейді, өсуі тежеледі, мал тістерін шықырлатады, мес карыннын кимыл кызметі бәсендейді, күйіс қайыруы сирейді, іші өтеді. Дерт үдеген сайын келтірілген белгілер айкындалынып тұрақтанады.
Мес қарындағы азық жынында сүт қышқылы көбейеді, рН төмендейді, ұшпалы май қышқылының мөлшері азаяды, осмостық қысым көтеріледі. Тұрақты іші өтуі организмді құрғатады, қанын қойылтады, несеп бөлу қызметі төмендейді (олигурия), қан қысымы төмендейді, жүрек соғуы жиіленеді. Жалпы күйі біртіндеп нашарлайды. Дененің ішкі қызуы қалыптағы күйінде қалады, тек кейде ғана сепсис басталғанда, бауыр және басқа ағзаларда іріңдеген ошақтар пайда болғанда дене қызуы көтеріледі. 
Емі. Аурудың бастапқы кезеңінде-ақ азық рационынын кұрамын тәртіпке келтіру керек протеин және углеводтары кеп (көмірсулары) ірі талшықты азыктардың мөлшерін көбейткен жөн. Ауруға, сау малдан алынған мес қарынның жынын береді. Егерде, өзгертілген рацион және күніне 3-4 реттен берілген мес карын жыны 10-15 тәулік бойы малдың күй-жайын жақсартпаса, онда дерт жазылмайтын ауру деп есептелінеді. Ауру малдың мес карнындағы азык жынын бейтараптандыру үшін 1 л суға 25 грамнан кальций карбонаты, магний тотығы және натрий гидрокарбонаты коспа- ларын косып береді. Ерітіндіні аузы аркылы күніне 2 реттен, 3-5 тәулік бойы 700-1500 мл береді. 1 л суға 500 грамнан сыра ашыткысын косып береді.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   78




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет