Профилактикасы. Қҧрсақ қабырғасын пункциялау, операциялар кездерінде асептика және антисептика ережелерін ұстану керек, операциялар кезінде асқазан мен ішектің, жатырдың жартылуына жол бермеу керек.
Химостас және копростаз.
Химостаз, копростаз (chymostasis, corpostasis) – химостаз – аш ішектердегі химусты массасының жинақталуы және кейіннен тығыздалуы, копростаз – тоқ ішектердегі мазмұнның жиналуы және тығыздалуы.
Негізінен жылқылар ауырады, сирек етқоректілер және басқа түрлердің жануарлары ауырады.
Этиологиясы. Ауру жануарларды дөрекі, аз қоректік құрғақ жеммен ұзақ уақыт тамақтандырады: сабан, қопсытқыш, кеш кесілген дөрекі шөп, ұнтақталған астық, құрама жем. Ауыз судың жетіспеушілігі, белсенділік, минералды аштық химостаз бен копростазға бейім. Көбінесе ауыр тұқымды жануарлар ауырады, ескі, таусылған, летаргиялық.
Белгілері. Химостаздың дамуымен шаншу белгілері тез артады: мазасыздық, алға ұмтылу, кеуде және жамбас мүшелерінің асып кетуі, жерге тез құлау. Тәбет жоғалады, асқазанды зондтау кезінде асқазанның қайталама кеңеюіне байланысты көп мөлшерде газ бөлінеді. Жіңішке ішектің перистальтикасы тыңдалмайды, склера мен конъюнктиваның шырышты қабығының сарғаюы тез артады. Химостаздың ауыр ағымымен 2-3 күн ішінде интоксикация аясында жүрек-қан тамырлары жеткіліксіздігі дамиды (импульс тез, аз толқын және аз толқын, жүрек соғысы, шырышты цианоз) және өлім пайда болуы мүмкін.
Копростаз локализацияға байланысты (үлкен тоқ ішекте немесе соқыр ішекте) онша айқын емес клиникалық белгілермен көрінеді. Әдеттегі клиникалық көрініс әдетте дамиды-жылқыларда аурудың басталуынан 6-10 күннен кейін, етқоректілерде 2-3 күннен кейін. Бұл жағдайда тәбет төмендейді, біртіндеп мазасыздық пен шаншу белгілері пайда болады: жануар ишине қарайды (жылқыларда <бақылаушы позасы"), жиі ынырсып, орнынан тұрып, созылып жатады. Ішек қозғалысы сирек кездеседі, үлкен тоқ ішек пен соқыр ішектің перистальтикасы күрт әлсірейді немесе толығымен тоқтайды. Шаншу шабуылдарының кезеңдері тыныштық кезеңдерімен алмастырылуы мүмкін, осы кезеңде жылқылар тыныш жатыр, бірақ олардың жалпы қысымы байқалады.
Достарыңызбен бөлісу: |