Әлеуметтік бірлік
Әлеуметтік бірлік дегеніміз – қоғамның субъектісі және объектісі болатын, іс-әрекет етуші адамдардың жиынтығы. Әлеуметтік бірліктің негізгі салалары: — адамдардың өмір сүру және іс-әрекет жағдайлары, тарихи қалыптасқан территориясы, өзара қатынастағы адамдардың әлеуметтік институттары. Сөйтіп адамдардың өмір сүру және іс-әрекет ету процесінде шексіз, әртүрлі әлеуметтік байланыстар қалыптасады. Әлеуметтік бірлік әлеуметтік байланыстар мен олардың элементтерінің – жеке адамдардың қатынасы негізінде қалыптасады, өмір сүреді және дамиды. Әлеуметтік бірлік – қоғамның дамуының басты бұлағы. Әлеуметтік бірлік – толық алғандағы қоғам емес, бірақ ол қоғамның ерекше, өзіндік өлшемі. Бірлік әлеуметтік өзгерістердің барлық түрлерін қамтиды. Әлеуметтік заң — әлеуметтік құбылыстардың, процестердің, әсіресе адамдар қызметінің немесе іс-әрекетінің маңызды, қажетті байланысы. Табиғат заңдары сияқты, әлеуметтік заңдар да уақиғаның табиғи даму барысында қалыптасады. Әлеуметтік байланыстардың түрі мен сипаты әрқилы: өмір сүру, даму, себептік, саяси, құрылымдық т.б. Әлеуметтік байланыс деп, — адамдардың, нақтылы бірлікте, белгілі уақытта, өзінің қандай да бір болмасын мақсатына жетуге бағытталған, біріккен іс-әрекетіне жағдай туғызатын факторлардың жиынтығын түсінеміз. Әлеуметтік іс-әрекеттің объективтік және субъективтік жақтары бар.
Қоғамдық бірлік, қоғамдық өмірдің барлық басқа құбылыстары сияқты, үнемі өзінің дамуы мен жетілу процесінде болады. Сондықтан әрбір қоғамда әлеуметтік бірлікке ұшырап жатқан өзгерістердің түрін де, мазмұнын да ұғыну үнемі қажет. Бұл өзгерістерді барабар түсіну қоғамға туындаған проблемаларды уақтылы және тиімді шешуге және тұрақты даму мақсаттарына жету үшін адамдар мен қоғамдық институттардың қызметін мақсатты түрде бағыттауға мүмкіндік береді.
Әлеуметтік бірлік тек қана емес формальды интеграциядан нақтыға көшу нәтижесінде оның интеграциясының жоғары дәрежесі. Диалектикалық түсініктегі әлеуметтік бірлік – бірлік әлеуметтік субъектілер. Әртүрлілік тұрғысынан қоғамның бірлігі, еркін нәтиженің келісімі, сонымен бірге оның интеграциялану, тұтас әлеуметтік объектіге қосылу процесінің алғы шарты және пән. Қоғамның біртұтастығын вертикаль бойымен оның бірлігімен толықтырылатын ең көлденең деп те түсіндіруге болады, ол әлеуметтік тұтас пен оның жеке бірлігі ретінде бөлшектер, элементтер. Сондай-ақ әлеуметтік субъектілердің бірлігін, субъектіден жоғары формация ретіндегі әлеуметтік институттардың бірлігін және әлеуметтік бірлікті ажырата білу қажет. Қоғамдық бірлік категориясының әмбебаптығы ондағы көптеген мағыналарды бөліп көрсетуге және оны көптеген әлеуметтік құбылыстарды тану және модельдеу құралы ретінде пайдалануға мүмкіндік береді. Әлеуметтік бірліктің әртүрлі аспектілері әлеуметтік ұқсастық, одақ, келісім, стандарттау, сәйкестік, үйлестіру, кептелу, интеграция, ұжымдық, xрегуляция, әлеуметтену, интеграция және т.б. білдіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |