Толықтыратын немесе металл бҧйымдарын бӛлшектерді қосумен, машиналар
жүктеу/скачать 0.79 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Слесарь жұмыс құралының жинағы.
Технологиялық бӛлімСлесарлық істі қамтамасыз ететін құрылғылар мен техникалық сипаттамалары Слесарь жұмыс құралының жинағы. Слесарлық жҧмыстарды орындау кезінде әртҥрлі қҧралдар мен қҧрылғыларды пайдаланады. Бір қҧралдар тобын слесарь жиі пайдаланады. Бҧл қҧралды қҧрал қоймасынан тҧрақты пайдалануға алады. Салыстырмалы сирек қолданылатын қҧралдардың, айлабҧйымдар мен аспаптардың басқа тобы слесарлық учаскеде жалпы пайдалануында болуы мҥмкін, бҧл қҧралдарды алған тапсырманы орындау кезінде қоймадан слесарь алады. Слесардың жҧмыс қҧралы қолмен және механикаландырылған болып бӛлінеді. Қол қҧралының типтік жиынтығы бірнеше тҥрлерге бӛлінеді: кесетін қҧрал – тісті, крейцмейсельдер, егегіштердің жиынтығы, аяқтар, спиральді бҧрғылар, цилиндрлік және конустық қашаулар, дӛңгелек плашкалар, абразивті қҧрал және т. б; кӛмекші қҧрал – слесарлық және рихталық балға, керн, кескіш, белгілеу циркулі, плашкҧстағыш, жаға және т. б; Слесарлық-қҧрастыру қҧралы – бҧрауыштар, гайка кілттері, сақалдар, тістеуіктер, қол тиектері және т. б; ӛлшеу және тексеру қҧралы – кӛлемді сызғыш, рулетка, кронциркуль, нутромер, штангенциркуль, микрометр, угломерлер, салыстырып тексеру сызғыштары және т. б.[7. c 10-11] Слесарьдың жҧмыс орнында ҥнемі болуы тиіс қҧрал-саймандар: -дӛңгелек және шаршы ҧрғашы балғалары, тістеуіштер, крейцмейсельдер, қайшылар, тістеуіктер, егеуіштер, бҧрауыштар, гайка кілттері, қол тістеуіктер.[4. c 31] Слесарлық балғалар – ең кӛп таралған соққы қҧралы. Олар кесу, тесіктерді тесу, тойтару, тҥзету және т.б. жҧмыстар кезінде соққы жасау ҥшін қызмет етеді. Дӛңгелек бӛртпе балға айтарлықтай кҥш немесе соққы дәл қажет болған жағдайларда қолданылады. Квадрат шайыры бар балғалар жеңіл жҧмыс ҥшін таңдайды. Балғаларды 50, 40Х маркалы болаттан немесе у7 болаттан жасалады, олардың жҧмыс бӛліктері — бокалар мен тҧмсықтарды кейіннен тазартып, жылтыратып, ҧзындығы кемінде 15 мм шыңдауға ҧшырайды. Слесарлық балғаларды у10 маркалы қызбаған болат бойынша ҥш соққымен сынайды, одан кейін жҧмыс бӛліктерінде майыспауы, жарықшақтары және тасталған орындары болмауы тиіс. Балғалардың салмағы орындалатын жҧмыстардың сипатына байланысты болады, мысалы, аспаптық жҧмыстарды орындау ҥшін 50, 100, 200 және 300 г, слесарлық жҧмыстар ҥшін 400, 500 және 600 г және жӛндеу жҧмыстары ҥшін 800, 1000 г балғалар қолданылады. [7. c 19-23] Балғалардың тҧтқаларын дайындауға арналған материал – беріктігі мен серпімділігімен ерекшеленетін кизил, шетен, ҥйеңкі, граб, қайың-ағаш тҧқымдары болып табылады. Қимасында қалам сопақша болуы тиіс, ал оның бос ҧшы балға тесігіне қарағанда бір жарым есе қалыңдықта орындалады. Тҧтқаның ҧзындығы балғаның салмағына байланысты. Орташа алғанда ол 250-350 мм болуы тиіс, салмағы 50-200 г балға ҥшін қалам ҧзындығы 200- 270 мм, ал ауыр балға ҥшін – 350-400 мм балға отырғызылатын қаламның ҧшы ағаш сынамен, ағаш желіммен майланған немесе металл сынасымен тілінеді. Әртҥрлі профильді металл бӛлігінде кесу, дайындаманың бетінен әдіптерді алып тастау, қҧйма дайындамаларда қҧймалар мен қҧймаларды кесу, тойтарма қосындыларды жӛндеу кезінде тойтарма шегелер және т. б. ҥшін қолданылады. Тіс ҥш бӛліктен тҧрады – жҧмыс, орта және соққы. Тістің жҧмыс бӛлігі кли тҥрінде болады, яғни қайрау бҧрыштары ӛңделетін материалға байланысты ӛзгереді. Слесарлық тістің орта бӛлігінде қолды жарақаттап алмау ҥшін бҥйір қырларында ӛткір қабырғаларсыз сопақ немесе кӛп қырлы қима беріледі, тістің басы (соққы бӛлігі) қиылған конустың нысаны беріледі. Слесарлық тісті дайындауға арналған материал У7А және У8А маркалы кӛміртекті аспаптық болат болып табылады. Тістің жҧмыс бӛлігі 15- 30 мм ҧзындықта, ал екпінді – 10-20 мм шыңдалады. [7. c 24-25] Жоғарыда қарастырылған қол аспабын пайдалану еңбекті кӛп қажет ететін және аз ӛнімді жҧмыспен байланысты, дегенмен әлі кҥнге дейін кӛптеген слесарлар қол аспабын ғана қолданады, ал слесарлық жҧмыстардың едәуір ҥлесі тҥрлі стационарлық және тасымалданатын машиналарды, сондай-ақ электр және пневматикалық қҧралдарды пайдалану жолымен механикаландырылуы мҥмкін. Мҧндай қҧралдарды қолдану еңбек ӛнімділігін айтарлықтай арттыруға мҥмкіндік береді. Слесарлық жҧмыстарды механикаландыру деп еңбекті едәуір жеңілдететін, ӛнімнің сапасын арттыратын және оның ӛзіндік қҧнын тӛмендететін жоғары ӛнімді жабдықтарды, әртҥрлі айлабҧйымдар мен механикаландырылған қҧралдарды қолдану арқылы қол еңбегін жетілдіруді тҥсіну керек. жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|