Кәсіпорында жоспарлы-алдын ала жӛндеу жүйесі техникасы
Жоспарлы-алдын ала жӛндеу жҥйесі барлық қарастырылған қызмет мерзімі ішінде машиналар паркінің жҧмыс қабілеттілігін қамтамасыз ету ҥшін жоспарлы тәртіпте жҥргізілетін алдын-ала сипаттағы ҧйымдастыру техникалық іс-шаралар кешені болып табылады. Жоспарлы - алдын ала жӛндеу жҥйесінің негізгі жҥйелері:
Белгілі бір уақытты ӛңдегеннен кейін жабдықтың әрбір бірлігіне техникалық қызмет кӛрсету және жоспарлы жӛндеу бойынша іс-шараларды
жҥргізуді кӛздейтін мерзімді жӛндеу жҥйесі. Бҧл жҥйені қолдану жаппай және ірі сериялы ӛндіріс жағдайында және жабдықтың жҧмыс жасауын қатаң есепке алу кезінде ең ҥлкен экономикалық нәтиже береді.
Осы жабдық бойынша жӛндеу жҧмыстарының қажетті кӛлемі оны тексергеннен кейін анықталатын тексеруден кейінгі жӛндеу жҥйесі. Бҧл жҥйені қолдану ара-тҧра жҧмыс істейтін жабдық ҥшін, сондай-ақ прецизионды станоктар ҥшін орынды.
Белгілі бір мерзімде жӛндеу жҧмыстарының келісілген кӛлемін орындауды кӛздейтін стандартты жӛндеу жҥйесі. Жҥйе тҧрақты режимде жҧмыс істейтін арнайы жабдық ҥшін қолданылады.[6. c 49-50]
Жабдыққа техникалық қызмет кӛрсету - мақсаты бойынша пайдалану кезінде, кҥту, сақтау және тасымалдау кезінде оның жҧмыс қабілетін немесе жарамдылығын қолдау жӛніндегі операциялар кешені. Жоспарлы (регламенттелген) және жоспарлы емес техникалық қызмет кӛрсету жҧмыстарының негізгі тҥрлері, сондай-ақ оларды орындаушылар арасында бӛлу - техникалық қызмет кӛрсету картасына енгізіледі:
машинаға қызмет кӛрсететін жҧмысшыларға (станокшы, оператор, реттеуші) жабдықты ауысым сайын жинау, тазалау және майлау);
ҧсақ ақауларды уақтылы жою және жҧмыстағы ҥзілістер кезінде механизмдерді реттеу мақсатында станокшы – жҧмысшы мен слесарь- жӛндеушінің ауысым сайын және кезеңдік, сондай-ақ жабдықты жоспарлы тексеруі;
жабдықтың механизмдерін уақтылы (кесте бойынша) жуу, жҧмыстағы ҥзілістер кезінде және жҧмыс істемейтін ауысымдарда істейтін станокшылар мен майлаушылардың қатысуымен слесарь – жӛндеушілермен орындалатын майларды толықтыру және ауыстыру;
бекітпені алдын-ала реттеу, қаптау және тез тозатын бӛлшектерді слесарь-жӛндеушінің кӛмегімен ауыстыру;
слесарь - жӛндеуші орындайтын жабдықтың геометриялық және технологиялық дәлдігін кезеңдік тексеру;
кезекті жӛндеу жҧмыстарының кӛлемін анықтау мақсатында жҧмысшы -станокшының қатысуымен слесарь-жӛндеушінің жабдықты тексеруі;
кездейсоқ істен шыққан бӛлшектерді ауыстыру немесе олардың жҧмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру, сондай-ақ слесарь - жӛндеуші орындайтын қҧрылғылар мен жанасуларды реттеудің кездейсоқ бҧзылуын қалпына келтіру. [6. c 53-54]
Жӛндеу – жабдықтың , не оның қҧрамдас бӛліктерінің жарамдылығын немесе жҧмысқа қабілеттілігін және ресурстарын қалпына келтіру жӛніндегі операциялар кешені. Ҧйымның тәсілі бойынша екі жӛндеу тҥрі бар:
Жоспарлы-алдын ала жӛндеу жҥйесінде қарастырылған және жабдықтың белгілі бір жҧмыс атқарымынан кейін немесе ол белгіленген техникалық жай-кҥйге жеткенде орындалатын жоспарлы жӛндеу. Ол нормативтік-техникалық қҧжаттама талаптарына сәйкес жҥргізіледі.
Мҥмкіншілігі жоспарлы-алдын ала жӛндеу жҥйесімен қарастырылған және істен шығу немесе оқиғалар салдарын жою мақсатында қажеттілік
бойынша жҥргізілетін жоспарлы емес жӛндеу. Жоспарлы емес жӛндеуге конструкцияның немесе жабдықты дайындаудың ақаулары, алдыңғы жӛндеудің ақаулары немесе пайдаланудың техникалық шарттарының бҧзылуынан туындаған авариялық жӛндеу жатады. [6. c 50]
Еңбек ӛнімділігі жоғары және шығарылатын ӛнімнің қажетті дәлдігі едәуір дәрежеде кәсіпорында пайдаланылатын машиналар мен механизмдердің жай - кҥйіне байланысты оларды қалпына келтіруге тиіс. Жабдықтың тҧрақты жҧмысқа қабілетті жай - кҥйін, егер оған жҥйелі бақылау жҥргізсе және оны уақтылы жӛндесе, қамтамасыз етуге болады. Машинаны жӛндеу олардың ӛнімділігін және бастапқы дәлдігін қалпына келтіріп қана қоймай, сонымен қатар ҧзақ уақыт ҥздіксіз жҧмыс істеуін қамтамасыз етуі тиіс.
Жоспарлы-алдын ала жӛндеу машина істен шығып кеткен жағдайда ғана емес, оның тозуы прогрессивті жӛндеуге кӛшпеген жағдайда жҥргізіледі. Мҧндай жӛндеу қажеттілігі бойынша жӛндеуге қарағанда жоспарлануы мҥмкін. Жӛндеулерді жоспарлау мҥмкіндігіне жоспарлы-алдын ала жӛндеу жҥйесін қолдану арқылы қол жеткізіледі, ол ҧйымдастырылған- техникалық іс-шаралар кешенін білдіреді.
Тексеру, стандартты және мерзімді жӛндеудің ҥш негізгі жҥйесі бар. Машина жасауда мерзімді жӛндеу жҥйесі кеңінен таралған; ол "бірыңғай жоспарлы-алдын ала жӛндеу жҥйесі" типтік жағдайының негізіне алынған.
Алайда, ең ҥлкен экономикалық әсер оны қолдану жаппай және ірі сериялы ӛндіріс жағдайында жҧмыс істейтін жабдықты жӛндеу кезінде жеткілікті жоғары жҥктеме кезінде және оның жҧмыс істеген уақытын есепке алу болған кезде береді.
Бірақ ірі сериялы және жаппай ӛндіріс зауыттарында мҧндай жабдықпен қатар толық емес тиелген және тек эпизодтық ғана пайдаланылатын станоктар мен машиналардың едәуір саны бар болғандықтан, қазіргі уақытта кӛптеген зауыттарда барлық ҥш жҥйені қолдану экономикалық орынды деп танылды: жаппай және маңызды кәсіпорын ҥшін ірі сериялы ӛндіріс жағдайында жҧмыс істейтін жабдықтар ҥшін – мерзімді жӛндеу жҥйесі, жауапты емес ӛндірісте қолданылатын жабдықтар ҥшін, сондай – ақ прецизионды станоктар ҥшін – тексерулерден кейінгі жӛндеу жҥйесі, тҧрақты режимде жҧмыс істейтін арнайы жабдық ҥшін-стандартты жӛндеу жҥйесі.
Ҧйым тәсілі бойынша жӛндеудің екі тҥрі бар:
Жоспарлы жӛндеу жабдықтарға техникалық қызмет кӛрсету мен жӛндеудің ҧтымды жҥйесімен кӛзделеді және жабдықтың жҧмыс істеген уақыты нормалармен белгіленген мӛлшерде немесе оның техникалық жай- кҥйінің нормаларымен белгіленген жеткенде орындалады.
Жоспарлы емес жӛндеу, сондай-ақ жабдықтарға техникалық қызмет кӛрсету мен жӛндеудің ҧтымды жҥйесі кӛзделеді, бірақ қажеттілік бойынша жоспарлы емес тәртіппен жҥзеге асырылады. Бҧл тҥрге конструкцияның немесе жабдықты жасаудың ақаулары, сондай-ақ жӛндеу ақаулары және
пайдалану техникасы ережелерінің бҧзылуы туындаған авариялық жӛндеу жатады. [6. c 54]
Жабдықтың механикалық бӛлігі бӛлшектерінің жӛндеудің қажеттілігін тудыратын зақымдануы мен тозуы екі негізгі топқа бӛлінуі мҥмкін:
қҧрастыру бірліктерінің ішіндегі бӛлшектердің тозуы және зақымдануы, соңғылардың ӛзара іс-қимылының дҧрыстығын бҧзбайтын, бірақ бірқатар жағдайларда тозған бӛлшектердің ӛзара іс-қимылы кезінде дірілдің пайда болуына байланысты жабдықтың дәлдігін жоғалтуға әкеп соқтыратын;
олардың ӛзара жылжуының бастапқы траекторияларының бҧзылуына олардың ӛзара әрекеттестігінің базалық траекторияларының жҧмыс беттерінің тозуы және жабдықтың дәлдігін жоғалтуға немесе ӛнімділігінің тӛмендеуіне тікелей әкеп соқтырады. [6. c 55]
Әртҥрлі топтарға жататын зақымданулар мен тозуларды жою ҥшін сипаты бойынша принципті ажыратылатын жӛндеу жҧмыстары талап етіледі. Сондықтан жҧмыс кӛлемі мен қҧрамы бойынша техникалық қызмет кӛрсетудің ҧтымды жҥйесі жӛндеудің екі тҥрін қарастырады:
Ағымдағы жӛндеу - бҧл жекелеген іс-шаралардың жҧмысқа қабілеттілігі қалпына келтірілетін жӛндеудің тҥрі. Бҧл келесі жӛндеуге дейінгі уақыт нормативтерімен белгіленген уақыт ішінде жабдықтың жҧмысқа қабілеттілігін кепілді қамтамасыз ету мақсатында орындалатын жоспарлы жӛндеу.
Бҧл ретте жӛндеу жҧмыстарының кӛлемі мен кҥрделілігі салыстырмалы тҥрде ҥлкен. Ол агрегат орнатылған жерде бригадир немесе цех механигінің басшылығымен жӛндеу бригадасының слесарларымен орындалады. Ағымдағы жӛндеудің ҧзақтығы алдын-ала әрбір цех бойынша жоспарлы-алдын ала жӛндеудің жылдық кестесімен белгіленеді. Бҧл ретте, бҧл жӛндеулер жҧмыстан тыс уақытта орындалуы тиіс, ал егер жай жабдық болмай қоймаса, онда ол белгіленген нормалардан аспауы тиіс.
Ағымдағы жӛндеу кезінде зақымдалған болттарды ауыстырады, шпонкалы саңылауларды тазалайды және тҥзетеді, ескі шпонкаларды жаңасына ауыстырады, біліктердің мойындарында, тӛлкелер, доңғалақтардың тістерінде шпонкаларды тазалайды, жеке бӛлшектерді басқарады, қорғаныс қоршауларын қалпына келтіреді, жеке бӛлшектерді жаңасымен ауыстырады. Ағымдағы жӛндеу кӛлемі кҥрделі жӛндеуден шамамен 20% қҧрайды.
Кҥрделі жӛндеу - бҧл агрегатты толық бӛлшектеумен жҥргізілетін кӛлемі бойынша ең ҥлкен жоспарлы жӛндеу.
Тозған барлық машиналарды, соның ішінде негізгі бӛлшектерді ауыстырады және жӛндейді, агрегатты қҧрастыру және реттеу орындалады. Агрегатқа оның қалыпты дәлдігін, қуатын және ӛнімділігін қайтаруды қамтамасыз ететін барлық геометриялық координаттар да тексеріледі. Жҧмыс кӛлемі алдын ала жасалған ақаулар ведомосімен анықталады.
Кҥрделі жӛндеу кезінде кӛптеген жағдайларда агрегаттарды іргетастан алады. Бҧл жҧмыс тҥрі жабдықты толық немесе ішінара жаңғыртумен ҥйлесуі мҥмкін.
Жоспарлы жӛндеулерден басқа, машинаның немесе станоктың сынуы салдарынан немесе басқа да себептер бойынша кенеттен істен шығуы кезінде орындалатын жоспарлы емес жӛндеулер жҥргізуге тура келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |