«Топырақтар географиясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені

3. 
   ТМД топырақтары.
   

7. 
   БАҚЫЛАУ-ӨЛШЕГІШ ӘДІСТЕРІ
   
   0. 
      7.1 ТЕСТЕР
      

1. 
   Қай уақыттта «Топырақтану» өздік ғылыми пән ретінде қалыптасты:
   

В. XIX ғ. аяғы

С. XX ғ. басы

Д. XVIII ғ. аяғы

Е. XVIII ғ. ортасы

2. 
   Топырақтың алғашқы ғылыми анықтамасын берген ғалым:
   

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

3. 
   Топырақтың негізгі (маңызды) қасиеті ретінде, оны тау жынысынан ажырататын - топырақтың құнарлығын анықтаған ғалым:
   

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

4. 
   Бірінші топырақтану оқулығының авторы:
   

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

5. 
   Агрономиялық топырақтанудын негізін салушы ғалым:
   

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

6. 
   Топырақтың дамуы уақыт бойынша өсімдіктер мен тау жыныстарының өзара әрекеттесуі нәтижесінде болатындығы туралы ойды алғашқы көрсеткен ғалым:
   

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

7. 
   Ғылыми генетикалық топырақтануды (докучаевтік кезеңі) салушы ғалымдар:
   

А.1, 2, 3, 4, 5

В. 3, 4, 5

С. 1, 2, 3

Д. 4

Е. 2, 4

8. 
   Топырақтану ғылымы нені зерттейді:
   

В. Жаратылыс тарихи дене ретінде топырақтардың динамикасын

С. Топырақты еңбек объектісі ретінде

Д. Топырақты өндіріс тәсілі ретінде

Е. Жоғарыдағы барлығы

9. 
   Топырақтанудын негізгі бөлімдерін ата:
   

1. 
   топырақтар физикасы; 2) топырақтар химиясы; 3) топырақтар генезисы; 4) топырақтар географиясы; 5) топырақтар экологиясы; 6) агрономиялық топырақтану; 7) топырақтар биологиясы; 8) топырақтар классификациясы (жіктелуі); 9) ормандық топырақтану; 10) мелиоративтік топырақтану
   

В. 3, 4, 5

С. 1, 2, 3, 6, 7, 9, 10

Д. айтылғанның барлығы

Е. 6, 9, 10

10. 
    Топырақтанудың фундаменталды бөлімдерін ата:
    

А.1, 2, 7

В. 3, 4, 5

С. 3, 6, 7, 9, 10

Д. айтылғанның барлығы

Е. 6, 9, 10

11. 
    Топырақтанудың қолданбалы бөлімдерін ата:
    

А.1, 2, 7

В. 3, 4, 5

С. 3, 6, 7, 9, 10

Д. айтылғанның барлығы

Е. 6, 9, 10

12. 
    Барлық басқа бөлімдердің материалдарын қолданатын, карта түсірудін, топырақ құнарлығын сипаттау және комплексті бағалаудын, мемлекеттің жер кадастрін біріңғай құрастырудын бірлік таксономиялық жүйесі болатын, топырақтанудын бөлімін ата:
    

А.1

С. 4

Е. 8

13. 
    Топырақтануда топырақтардың негізгі зерттеу әдістері неше:
    

В. 3

Д. 5

14. 
    Топырақтануда қолданылатын топырақтардың негізгі зерттеу әдістерін ата: 1) салыстырмалы-географиялық; 2) стационарлы; 3) салыстырмалы-аналитикалық; 4) биоиндикация; 5) модельдеу; 6) вариациялық статистика; 7) карталарды түсіру
    

В. 3, 4, 5, 7

С. 1, 3, 6, 7

Д. айтылғанның барлығы

Е. 2, 4, 6, 5

15. 
    Карталарды түсіруде қай әдіс кең қолданылады: 1) салыстырмалы-географиялық; 2) стационарлы; 3) салыстырмалы-аналитикалық; 4) биоиндикация; 5) модельдеу; 6) вариациялық статистика; 7) карталарды түсіру
    

В. 7

Д. айтылғанның барлығы

Е. 2

16. 
    Егіншілермен жинақталған топырақ туралы бастапқы білімдердің қорытындылауын жасау ғасыры:
    

В. Көне

С. Советтік

Д. Жаңа уақыт

Е. Революцияға дейін

17. 
    Қай көне грек философының еңбектерінде топырақтар жақсы, құнарлы, кедей, құнарсыз болып бөлінген:
    

В. Анаксимен

С. Теофраст

Д. Геродот

Е. Кант

18. 
    Желге үгілу әсерінен пайда болған, бос тау жынысы ретінде топырақты қарастырған батыс европалық бағыты:
    

В. Генетикалық

С. Гумус теориясы

Д. Агрогеологиялық

Е. Егіншілік

19. 
    Батыс Европада (XVIII ғ. аяғы –XIX ғ. бірінші жартысы) гумус теориясының (өсімдіктер топырақтың органикалық затымен қоректенеді) авторы:
    

В. Берендт

С. Рихтгофен

Д. Таер

20. 
    Қай жылы орыс ғалымдарымен топырақтардың бірінші зерттеулері басталды:
    

В. 1900 ж.

С. 1899 ж.

Д. 1750 ж.

Е. 1725 ж.

21. 
    Генетикалық топырақтанудын негізін салушы:
    

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

22. 
    В.В. Докучаевтың қай еңбегінде топырақ түзілу жағдайымен байланысты дала қара шіріктерінің морфологиялық профильдері мен географиялық таралуы алғашқы жүйелік жазылған:
    

В. «Наши степи прежде и теперь», 1892 ж.

С. «Русский чернозем», 1883 ж.

Д. «Материалы по изучению русских почв», 1885-1886 жж.

Е. «Материалы к оценке земель Нижегородской губернии», 1884-1886 жж.

23. 
    В.В. Докучаевтың қай еңбегінде сипатты топырақ түзілу жағдайына байланысты Солтүстік жарты шарының топырақтарының және 5 әлемдік географиялық зоналардың онымен өнделген жіктелуі көрсетілген:
    

В. «Наши степи прежде и теперь», 1892 ж.

С. «Русский чернозем», 1883 ж.

Д. «Материалы по изучению русских почв», 1885-1886 жж.

Е. «Материалы к оценке земель Нижегородской губернии», 1884-1886 жж.

24. 
    В.В. Докучаевтің әдебиеттік мұрасын баспа жұмыстарының қанша саны құрайды:
    

В. 250

Д. 225

25. 
    Орыс топырақтануының дамуының жаңа кезенінің (XX ғ. алғашқы жылдары) белгілі топырақтанушысы, топырақтану бойынша фундаменталды оқулығының авторы, В.В. Докучаев атындағы Топырақтану институтының ұйымдастырушысы:
    

В. Б. Полынов

С. Л. Прасолов

Д. С. Неуструев

Е. К. Глинка

26. 
    Топырақтардың қасиеттерін зерттеудін негізін салушы, топырақ пайда болудын, топырақтар жіктелуінің және эволюциясының ерекше ойларының авторы:
    

В. Б. Полынов

С. Л. Прасолов

Д. С. Неуструев

Е. К. Глинка

27. 
    Топырақтардың географиясы, экологиясы және эволюциясы бойынша көптеген еңбектердің авторы:
    

В. Б. Полынов

С. Л. Прасолов

Д. С. Неуструев

Е. К. Глинка

28. 
    Топырақ пайда болу факторлары туралы ілімнің авторы:
    

В. М.В. Ломоносов

С. П.А. Костычев

Д. В.В. Докучаев

Е. Н.М. Сибирцев

29. 
    Топырақ пайда болу факторларының санын ата:
    

В. 6

Д. 1

30. 
    Топыраққа өзінің құрамы мен қасиеттерін беретін, топырақ түзілу процессінің әсерінен әр түрлі дәрежеде өзгеретін, топырақтың материалды негізі:
    

В. Адамнаң әрекеті

С. Топырақ түзуші жыныс

Д. Тірі ағзалар

Е. Жергілікті жер бедері (рельеф)

31. 
    Атмосфера, гидросфера және биосфера әсерінен тау жыныстары мен оларды құрайтын минералдардың саналық және сапалық өзгерістерінің күрделі және әр түрлі процесстерінің бірлестігі:
    

В. Желге үгілу

С. Интрузия

Д. Эффузия

Е. Заттардың кіші геологиялық айналымы

32. 
    Негізгі топырақ түзуші жынысытар:
    

В. ті

Д. Метаморфиялық

Е. Жоғарыдағы барлығы

33. 
    Үгілуге ең тұрақты және ең тұрақсыз тау жыныстарын ата:
    

В. Интрузивті және эффузивті

С. Шөгінді және магмалық

Д. Метаморфиялық және шөгінді

Е. Шөгінді және метаморфиялық

34. 
    Вегетациялық кезең бойынша 10 ⁰С жоғары орта сөткелік температулардың қоспасы 600-2000 ⁰С болатын климаттың термиялық тобы:
    

В. Жылы (субтропикалық)

С. Салыстырмалы жылы (суббореалды)

Д. Салыстырмалы суық (бореалды)

Е. Ыстық (тропикалық)

35. 
    Топырақты зерттегенде шашындармен ылғалдану жағдайлары бойынша климат топтарын бөлудін көрсеткіші:
    

В. Биологиялық сіңіру коэффициенті

С. Күн радиациясының коэффициенті

Д. Температуралық коэффициенті

Е. Ылғалдану коэффициенті

36. 
    Высоцкий-Иванов бойынша шашындардың мөлшері мен буланудын ара қатысы 0,33 – 0,12 болатын климаттардың тобын ата:
    

В. Өте ылғалды (экстрагумидті)

С. Жартылай ылғалды (семигумидті)

Д. Өте құрғақ (экстрааридті)

Е. Ылғалды (гумидті)

37. 
    Топырақтағы органикалық заттың көзі:
    

В. Жануарлар

С. Микроағзалар

Д. Органикалық тыңайтқыштар

Е. Жоғарыдағы барлығы

38. 
    Топырақта ең тараған микроағзалардың тобы:
    

В. Бактериялар

С. Актиномицеттер

Д. Саңырау құлақтар

Е. Жоғарыдағы барлығы

39. 
    Мезорельефтің мысалдарын келтір: 1) еңдіктер; 2) плато; 3) төбелер; 4) қойнаулар; 5) тау жүйелері; 6) алқаптар; 7) террасалар; 8) төбешіктер; 9) төмен жерлер; 10) ойпаттар
    

В. 7, 8, 9, 10

С. 1, 2, 5

Д. 3, 4, 6, 7

Е. 8, 9, 10

40. 
    Топырақта ең таралған бірінші реттік минералдарды ата:
    

В. Дала шпаты

С. Амфиболалар

Д. Пироксендер мен слюдалар

Е. Жоғарыдағы барлығы

41. 
    Н.А. Качинскийдің механикалық элементтердің жіктелуі бойынша мөлшері 0,001 – 0,0001 мм болатын топырақ бөлшектері қай фракцияға жатады:
    

В. Қиыршық тас

С. Лай

Д. Құм

42. 
    Топырақтар мен жыңыстардың ең кең таралған жіктелуінің авторы:
    

В. Н.А. Качинский

С. В.В. Докучаев

Д. В.В. Добровольский

Е. В.Р. Вильямс

43. 
    Механикалық құрамы бойынша топырақтардың атауларының негізіне қандай топырақ фракцияларының ара қатысы жатқызылған:
    

В. Тас пен қиыршық тастың

С. Лай мен коллоидтардың

Д. Тас пен құмның

Е. Физикалық құм мен физикалық балшықтың

44. 
    Топырақтың негізгі су қасиеттерін ата: 1) су ұстағыш қабілеті; 2) байланысқан су; 3) су өткізгіштігі; 4) су көтергіш қабілеті; 5) толық су сыйымдылығы; 6) шекті - дала су сыйымдылығы
    

В. 4, 5, 6

С. Топырақтың бұндай қасиеттері жоқ

Д. 1, 3, 4

Е. 1, 5, 6

45. 
    А. Роде бойынша топырақ су тәртібінің қай типінің сипаттамасы беріледі «Грунт сулары жақын орналасқанда дала, жартылай шөлейт және шөлейт зоналарда көрсетіледі, ылғалды ағыстары жоғарыға көтерілуде, грунт суларының жоғары минерализациясында топырақтар тұзданады»:
    

В. Шайынды

С. Шайынсыз

Д. Мұздықты

Е. Тершіген

46. 
    Тұрақсыз ылғалды және құрғақшылық аудандарда ылғалдыны жинаудың ең таралған әдәсі:
    

В. Жыртқыш горизонтты жұмсарту

С. Көктемде және жазғы жаңбырдан кейін микро- мен мезотөмен жерлерді өндеу

Д. Құрғатқыш мелиорация

Е. Терең жыртқыш қабатт құру

47. 
    Литосфера мен топырақтың химиялық құрамында ең таралған элемент:
    

В. Кремний

С. Оттек

Д. Көміртек

Е. Темір

48. 
    Топырақтың қай химиялық элементінің сипаттамасы беріледі «Өсімдіктердің, тіршілігіне қажетті, себебі хлорофилл пайда болуына қатысады. Бірінші реттік және екінші реттік минералдардың, тотықтар мен гидрототықтардың, жай тұздардың, органо-минералды кешеңдердің құрамында кездеседі.»:
    

В. Кремний

С. Оттек

Д. Көміртек

Е. Темір

49. 
    Топырақтың қай химиялық элементінің сипаттамасы беріледі «Оның топырақта мөлшері литосферамен салыстарға 10-есе жоғары, оның топырақта жинақталуы ағзалардың тіршілігімен негізінен байланысты.»:
    

В. Кремний

С. Оттек

Д. Көміртек

Е. Темір

50. 
    Катиондарды топырақпен алмасу сіңірудің саналық өлшемі:
    

В. КУ (ылғалдану коэффициенті)

С. ПВ (Топырақтың ылғалдану сыйымдылығы)

Д. ППВ ( Далалық топырақтың ылғалдану сыйымдылығы)

Е. ЕКО (Катион алмасудын сйымдылығы)

51. 
    Топырақ коллоидтерінің бөлшектерінің диаметрі:
    

В. 0,0001 – 0,0002 нм

С. 0, 1 – 0, 2 нм

Д. 0,005 – 0,010 нм

Е. Бұндай бөлшектер жоқ

52. 
    Уақытша мол ылғалдануымен сипатталатын күлгін, шымды-күлгін, құба орман, тұздық топырақтар мен солодьтардың тәртібі:
    

В. Мерзімдік тотықтырғыш – тотықсыздандырғыш

С. Тұрақты тотықсыздандырғыш

Д. Күрт тотықтырғыш – тотықсыздандырғыш

Е. Жылдық тотықтырғыш – тотықсыздандырғыш

53. 
    Гумустың лигнинпротеинды табиғаты туралы тұжырымдаманың авторы:
    

В. Е. Шори

С. С. Ваксман

Д. П. Костычев

Е. С. Оден

54. 
    Топырақтың арнайы гумус қосылыстарын ата: 1) фульвоқышқылдар; 2) қанттар; 3) ақ ұыздар; 4) гумин қышқылдары; 5) гумин; 6) аминоқышқылдар; 7) гиматомелан қышқылдары; 8) тері илеуге қолданылатын заттар
    

В. 4, 5, 6, 7

С. 5, 6, 7, 8

Д. 2, 3, 6, 8

Е. 1, 4, 5, 7

55. 
    Әр түрлі топырақтардың беткі қабатындағы гумустың ең аз және ең көп мөлшерін көрсет:
    

В. 4 және 12 %

С. 0,5 және 12 %

Д. 4 және 10 %

Е. 1-2 және 9-10 %

56. 
    Гумус түзілудін қай тұжырымдамасында ақырын жылдамдығымен жүретін биохиямилық тотығу реакцияларын органикалық қалдықтардың ыдыраунан пайда болатын жоғары молекулярлы өнімдерінің гумус қышқылдарына айналуында маңызы көрсетілген:
    

В. Конденсациялық

С. Биохимиялық тотығу

Д. Биологиялық

Е. Лигнинпротеинды

57. 
    Құнарлықтың қай түрінің сипаттамасы берілген «Тың жерлерде көрсетілген, ценоздардың өнімділігін анықтайды, адаммен бұзылмаған табиғи топырақ түзілу процессінің дамуымен қамтамасыз етілген топырақ қасиеттері мен тәртіптерінің күрделі өзара әрекеттесуімен көрсетіледі»:
    

В. Жаратылыс

С. Эффективті

Д. Потенциалды

Е. Экономикалық

58. 
    Топырақтардың алғашқы ғылыми жіктелуінің авторы және шығарылған жылы:
    

В. Н.А. Качинский, 1920

С. В.В. Докучаев, 1886

Д. В.В. Добровольский, 1883

Е. В.Р. Вильямс, 1925

59. 
    Топырақ жіктелуінін таксономиялық бірліктері:
    

В. Типі – типшесі – тұқымы – түрі - әр түрлілігі - разряді

С. Қара шірік – каштан - құба

Д. Қара шірік – тұздықтар - солодьтар

Е. Әр түрлілігі - түрі - тұқымы – типшесі – типі

60. 
    Топырақтың артық қышқылдығын қай әдіспен жояды:
    

В. суару

Д. ізбестеу

0. 
   7.2 ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ
   

1. 
   Топырақтану курсының мақсаты мен есептері. Топырақтанудың бөлімдері. Зерттеу әдістері. Жаратылыс ғылымдар циклының басқа пәндерімен байланысы.
   
2. 
   Топырақ зерттеулерінің тарихы. Көне кезеңі. Топырақ туралы агрогеологиялық және агримәденихимиялық түсініктері.
   
3. 
   В.В. Докучаев – топырақ туралы ғылымның, табиғи тарихи, немесе генетикалық топырақтанудың – жаңа ғылыми пәннің құрушы. Ғылыми генетикалық топырақтанудың құрулуында Докучаев кезеңі.
   
4. 
   Орыс топырақтанудың XX ғ. Дамуы. Ғылым тарихында Совет кезеңі.
   
5. 
   Топырақ зерттеулерінің Қазақстандағы тарихы.
   
6. 
   Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілудің факторлары. Топырақ түзуші жыңыс. Үгілу процессі.
   
7. 
   Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілудің факторлары. Климат топырақ түзуші фактор ретінде.
   
8. 
   Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілудің факторлары. Тірі ағзалар және олардың топырақ түзілуінде, және топырақ құнарлығының қалыптасуында ролі.
   
9. 
   Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілудің факторлары. Жер бедері (рельеф) және топырақтың жасы топырақ түзуші фактор ретінде.
   
10. 
    Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілудің факторлары. Адамның өндірістік әрекеті топырақ түзуші фактор ретінде. Топырақ түзуші фактордың өзара байланысы.
    
11. 
    Топырақ түзілу процесі. Топырақ түзілу процесінің жалпы схемасы.
    
12. 
    Топырақтардың және топырақ түзуші жыңыстардың минералогиялық және механикалық құрамы. Бірінші реттік және екінші реттік минералдар.
    
13. 
    Топырақтардың және топырақ түзуші жыңыстардың минералогиялық және механикалық құрамы. Механикалық элементтер, олардың жіктелуі және қасиеттері.
    
14. 
    Топырақтардың және топырақ түзуші жыңыстардың минералогиялық және механикалық құрамы. Механикалық құрамы бойынша топырақтар мен жыңыстардың жіктелуі. Механикалық құрамының маңызы.
    
15. 
    топырақ морфологиясы: топырақ профилінің құрылысы, топырақтың қалындығы, түсі, механикалық құрамы, құрылысы, бітімі, жаңадан пайда болған және қосылыс заттары.
    
16. 
    Топырақтың физика-механикалық қасиеттері: созылымдылығы, жабысқағы, ісінуі, отырғызылуы, қисындылығы, қаттылығы және өнделуге қарсылығы.
    
17. 
    Топырақтың физика-механикалық қасиеттері: құрылысы, су, ауа, жылу жалпы физикалық (топырақтың тығыздығы, қатты фазаның тығыздығы, ұсақ саңылаулығы).
    
18. 
    Топырақ тәртібі: түсінігі, жалпы сипаттамасы, түрлері.
    
19. 
    Топырақ ылғалдылығының категориялары және оның қасиеттері. Топырақтың сулы қасиеттері.
    
20. 
    Топырақтардың су тәртібі: түсінігі, типтері. Топырақтардың су тәртібің реттеу.
    
21. 
    Топырақ ауасы: түсінігі, жағдайлары және олардың сипаттамасы. Бос топырақ ауасының құрамы.
    
22. 
    Топырақтың ауа қасиеттері. Газ алмасуының факторлары.
    
23. 
    топырақтардың ауа тәртібі: түсінігі, маңызы, сипаттамасы. Ауа тәртібінің реттелуі.
    
24. 
    Топырақтардың жылу тәртібі. Жылудың топырақта көздері.
    
25. 
    Топырақтардың жылу тәртібі: түсінігі, жалпы сипаттамасы, типтері. Жылу тәртібінің реттелуі.
    
26. 
    Топырақтардың және топырақ түзуші жыңыстардың химиялық құрамы. Топырақтарда және жыңыстарда химиялық элементтердің мөлшері. Топырақ микроэлементтері және олардың маңызы.
    
27. 
    Топырақтарда химиялық элементтердің қосылыстарының формалары және олардың өсімдіктерге жеткілікті болуы.
    
28. 
    Топырақтардың радиоактивтілігі. Радиоактивтіліктің түрлері.
    
29. 
    Топырақтардың сіңіргіш қабілеттілігі. Топырақ коллоидтері топырақтың сіңіргіш қасиеттерінің таратушысы ретінде. Катион алмасуының сыйымдылығы.
    
30. 
    Топырақтардың сіңіргіш қабілеттілігі. Топырақ сіңіргіш қабілеттілігінің түрлері. Сіңіргіш қабілеттілігі және оның топырақтар генезисы мен құнарлығында ролі.
    
31. 
    Топырақтарда сіңіргіш процестерінің негізгі заңдылықтары. Топырақтарда сорбция сипаттамасының саналық көрсеткіштері.
    
32. 
    Топырақ ерітіндісі: құрамы және концентрациясы, топырақтар генезисы мен құнарлығында маңызы, өсімдіктер тіршілігінде маңызы.
    
33. 
    ТОпырақтардағы тотығу-тотықсыздану процестері: тотығу реакциялар мен тотықсыздану реакциялардың сипаттамасы, тотығу-тотықсыздану потенциалы. Топырақтардың тотығу-тотықсыздану тәртібі, оның типтері.
    
34. 
    Топырақтың органикалық заты: түсінігі, оның маңызы, органикалық затты зерттеу тарихы.
    
35. 
    Топыратардың органикалық заттының қалыптасуы және фракциялық-топтық құрамы.
    
36. 
    Топырақтардың гумус заттарының құрамының және құрылысының ерекшеліктері.
    
37. 
    Әртүрлі типті топырақтардың органикалық заты. Гумус типтері. Гумификация. Гумификация коэффициенті.
    
38. 
    Гумус түзілудің қазіргі кездегі концепциялары. Топырақтарда гумустың балансы.
    
39. 
    Топырақ түзілуінде, топырақ құнарлығында және өсімдіктердің қоректенуінде органикалық заттың ролі. Гумустың мөлшерін және құрамын реттеу бойынша шаралар.
    
40. 
    Топырақ құнарлығы: түсінігі, түрлері.
    
41. 
    Топырақ құнарлығын қалпына келтіру. Мәдени топырақ түзуші процесі. Топырақ құнарлығының модельдері.
    
42. 
    Топырақтануда топырақтардың жіктелуі.
    
43. 
    Қазақстан топырақтарының географо-генетикалық жіктелуі.
    
44. 
    Топырақтануда топырақтардың номенклатурасы.
    
45. 
    Қазақстанның жазық территориясының топырақтарының жіктелуі.
    
46. 
    Қазақстанның таулы территориясының топырақтарының жіктелуі.
    
47. 
    Топырақтардың диагностикасы. Топырақтардың географиялық таралуының заңдылықтары. Топырақтардың В.В. Докучаев бойынша ендік-зональділігі және тік зональділігі.
    
48. 
    Топырақ жамылғысының құрылысы туралы ілім. Элементарлы топырақ ареалы: түсінгі, оның мөлшерлері мен формалары.
    
49. 
    ТМД топырақтары. Арктикалық шымды топырақтары.
    
50. 
    ТМД топырақтары: тундра топырақтары.
    
51. 
    ТМД топырақтары: тайга-орман зонасының күлгін топырақтары.
    
52. 
    ТМД топырақтары: тайга-орман зонасының шымды-күлгін топырақтары.
    
53. 
    ТМД топырақтары: тайга-орман зонасының батпақты-күлгін, тоң-тайга, қуқыл-сарғылт топырақтары және құба топырақтары.
    
54. 
    ТМД топырақтары: орман-тайга зонасының батпақты топырақтары.
    
55. 
    ТМД топырақтары: жайылма топырақтары.
    
56. 
    ТМД топырақтары: жалпақ жапырақты ормандардың құба орман топырақтары.
    
57. 
    ТМД топырақтары: орман-дала зонасының сұр орманды топырақтары.
    
58. 
    ТМД топырақтары: орман-дала және дпла зоналарының қара шіріктері.
    
59. 
    ТМД топырақтары: құрғақ және шөлді далалардың қоңыр (каштан) топырақтары.
    
60. 
    ТМД топырақтары: құба шөлді-дала және сұр-құба шөлді топырақтары.
    
61. 
    ТМД топырақтары: тақырлар және тақыртәрізді топырақтар.
    
62. 
    ТМД топырақтары: сор, тұзды топырақтар және солодтар.
    
63. 
    ТМД топырақтары: құрғақ субтропиктердің тау етекті-шөлді далаларының сұр топырақтары.
    
64. 
    ТМД топырақтары: таулы топырақтар.
    
65. 
    Солтүстік және оңтүстік шарты шарының ауыспалы-ылғалды ксерофитті-орманды және саванналық субтропикалық және тропикалық облыстарының топырақтары (қоңыр, қызыл-қоңыр, сұр-қоңыр, слитоземдар, ферроземдар). Ылғалды субтропиктік орманадар ландшафтарының қызыл және сары топырақтары.
    
66. 
    Қазақстан Республикасының топырақ жамылғысы. Құба топырақтарының шөлейт зонасы: 1. солтүстік шөлейт подзонасының құба топырақтары; 2. орта шөлейт подзонасының сұр-құба топырақтары.
    
67. 
    Қазақстан Республикасының топырақ жамылғысы. Каштан топырақтарының құрғақ-дала және шөлейт-дала зонасы: 1. қою-каштан топырақтарының орташа-құрғақ дала подзонасы; 2. каштан топырақтарының құрғақ дала подзонасы; 3. ашық-каштан топырақтарының шөлейт дала подзонасы.
    
68. 
    Қазақстан Республикасының топырақ жамылғысы. Қара шіріктердің дала зонасы: 1. кәдімгі қара шіріктердің орташа-құрғақ дала подзонасы; 2. оңтүстік қара шіріктердің құрғақ дала подзонасы.
    
69. 
    Қазақстан Республикасының топырақ жамылғысы. Сұр орманды, сілтісіздендірілген қара шірік және шабындық-қара шірік топырақтарының орташа-ылғалды орман-дала зонасы.
    
70. 
    Қазақстанның таулы территориялары: Алтай таулы аймағы, Солтүстік-Тянь-Шань таулы аймағы, Батыс-Тянь-Шань таулы аймағы.
    
71. 
    Қазақстан Республикасының (ҚР) топырақ жамылғысының экологиялық жағдайының жалпы сипаттамасы. ҚР топырақ жамылғысының шөлейттену процесі.
    
72. 
    ҚР топырақ жамылғысының экологиялық жағдайы. Жерлердің техногенді бұзылуы, топырақтардың тұздануы, топырақтардың су және жел эрозиясы.
    
73. 
    ҚР топырақ жамылғысының экологиялық жағдайы. Топырақтардың дегумификациясы, топырақтардың және табиғи сулардың химиялық ластануы, табиғи сулардың гидрологиялық тәртібінің бұзылуы.
    
74. 
    Топырақ эжамылғысының экологиялық бұзылуымен ҚР аймақтары.
    
75. 
    Топырақ-экологиялық мониторингі.