ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Исторические и социально-политические науки», №1(72), 2022 г.
185
divided into western and east turkicкаганаты and disintegrated on shallow associations as a result of different
internal and external factors. On the first stage of the development the Turkic country, becoming a giant empire,
subordinated to itself nearby жужан, the Chinese and constantly improved welfare of the people. With the
purpose of expansion of the territoryтюрки conducted bitter wars with the nearby
states and obtained great
successes. Historical events taking place in древнетюркскомкаганатеwere saved in their Орхоно-Енсейских the
letters written on the largest lithoidal columns, and send on to our days. Древнетюркское
writing heritage is
written in древнетюркском literary language general for all people of modern turkic origin. At that time, since
Siberia, territory of Middle Asia and.
Keywords: Kazakhs, descendants of the ancient Turks, Turkic Khaganate, Turkic alphabet, Turks, Turkic el,
the concepts of tegin.chad, bodun, kip.
The article was prepared as part of a scientific project of the Institute of History and ethnology named after
Ch.Ch. Valikhanov IRN A09259623 "History of the Atyrau region from ancient times to the present day".
Кіріспе. Ү-ІХ ғасырларда түркілер
қоныстанған Алтай, Сібір, Орта
және Орталық Азия жерлеріне
жазу, сызу, егін егу, әдебиет, өнер, тарих ғылымдарының, діни сенімдердің қалыптасқаны көпшілікке аян,
оған Енисей жазу ескерткіштері, Орхон жылнамасы мен Талас аңғарынан табылған ескерткіштер айғақ
бола алады.
Орхон-Енисей жазу ескерткіштері табылған уақыт түркі тілдерінің даму тарихындағы «Көне түркі»
дәуіріне сай келеді. Шығыс Түркі құрамында өмір сүрген тайпалар Орхон-Енисей жазуын қолданып, осы
жазу тілінде сөйлеген. Ежелгі түркілердің Орхон, Енисей, Селенга және Талас жазба ескерткіштерінде
қазақ тарихына байланысты көптеген мәліметтер кездеседі.
Достарыңызбен бөлісу: