«xxi ғасырдағЫ Ғылым және білім»
жүктеу/скачать 4.46 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Фирдавс-ул- икбол
- Жаңа дәуір
- Арал өлкесі Әмудария құярының оң (жағыс) тарапындағы қасиетті жайлар және зиярат орындар.
| Тарихи деректерге назар: Жаңа дәуірдегі «Хорезм давлати»
тарихнамасының «Шахлар мұрағаты-дастанының» бірі есептелген, Сарай тарихшылары: Шер Мухаммед Мунистиң және Мұхаммед Ризо Огахий жаратқан «Фирдавс-ул- икбол» атты шығармасында Арал өлкесіндегі орта ғасырлар және жаңа дәуірлердегі жасап өткен үлкен ғұламалар, пірлер данышпандар, хожалар, ишандар және қазылар жайында, олардың қасиетті қадам жайлары және зиярат орындары көрсетілген. Олардан бұрын, Әбілғазы хорезмшах және тарихшы Солтүстік өлкедегі «Маздакхан», «Туғқала» және «Хаким ата» мұрағат орындарды естеп жазғаны белгілі. Арал бойы Әмударияның алқабындағы қарақалпақтардың үлкен ғұламасы- ,пірі және ұраны болған қазірет шайық Сүлеймен Бақырғани- Хакім ата мазары барын анықтап, сол киелі зиярат орынға алғаш қазірет Саид Ахмед Саид ата барып, ұлы піріне қызмет еткен, соң сол жерге оның ұрпақтары қамқорлық жасаған. Жаңа дәуір. Арал бойы Әмударияның сол (батыс) тарапында Хожелі- «Маздахкан» аймағында Қазірет Саид Пірім хожа-ишан, Саид Тұрсын хожа- ишан, Саид Гедай хожа-ишанлар отырықшы халықтың діни-ағартушысы, мұсылманшылық құқықтары бойынша қызмет еткен ахун-ишанлар мен зиялылар болды. Ресейлі саяхатшы суретші және жазушы Н.Каразин «Әмудария бойындағы Венеция» картинасында (1874 жыл) «Сүгенді» арна бойындағы Пірім хожа- ишан атасының қабірі (1810 жылы) қасында құрылған медресе және махбараны назар аударып суретін жаратқан еді. («НИВА» СПб.1886,№ 6.) . Хорезм тарихшысы Мунис шежіресінде Хожели аймағында «Маздаканда» жайласқан Шамун пайғамбар махбарасы зиярат орын екені айтылған. Сол жердегі «Мазлум супы» ханоқохи дәруіштер-порхандар мекені зікір салу орны болған. 2.Арал өлкесі Әмудария құярының оң (жағыс) тарапындағы қасиетті жайлар және зиярат орындар.Қаракалпақ елінде мұсылмандар қойымшылықтардың тарихи географиясы, бабаларымыздың қасиетті орындары саны, қайсы жерлерде «белгісіз» екені анық емес, қазіргі мәлімі 400ден астам мәдени мұрағат объект анықталған, «ұмыт қалғаны» баршылық. Бұларды анықтау болашақ жас тарихшылардың парызы болуы керек.Жаңа дәуірлерге, ХVIII—ХIХ ғасырларға тиісті солтүстік қасиетті жайлардың бірі- «Қабақлы ата» қойымшылығында Жиен жырау, Өтеш шайыр, Хүрлиман-қыз бақсы қабірлері жайласқан. жүктеу/скачать 4.46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|