З. С. КҮзекова қазақ тілі жаттығулар Екінші басылым Астана 2019



Pdf көрінісі
бет224/252
Дата02.01.2022
өлшемі1.43 Mb.
#454127
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   252
Жаттығулар, Зейнехан Күзекова

Назар аударыңыз!
• Орыс тілінде – начало действия может обозночаться глаголами с приставками за или по 
выделяется следующие семантические группы глаголов, в которых приставка за – переда-
ет значение начало действия: глаголы звучания: заговорить, закричать, занять, заплакать, 
зашуметь и другие.
Қазақ тілінде: сөйлей бастады, айғайлай бастады, ән айта бастады, жылай бастады, шу-
лай бастады және т.б.
2.  Қозғалыс  мағыналы  етістіктер:  жүгіре  бастады,  секіре  бастады,  дірілдей  бастады, 
қозғала бастады, тербеле бастады.
3. Физикалық немесе эмоциялық қалып-күйді білдіретін етістіктер: қалғи бастады, ауы-
ра бастады, уайымдай бастады, қызыға бастады.
4. «Жарық пен от» мәнді етістіктер: жана бастады, жарқылдай бастады, жарқырай бастады.


159
388-жаттығу. Сөйлемдерді оқыңыз, іс-әрекеттің басталуын, жалғасуын, аяқталуын біл-
діретін сөздерді атаңыз.
1. Қабылдау комиссиясы мамырда жұмысын бастайды.
2. Үзілістен кейін біз баяндаманы талқылауды жалғастырдық.
3. Журнал мен газетке жазылу тоқтады.
4. Қараңғы түсісімен жұмысты тоқтаттық.
5. Үзіліс ойымызды бөліп жіберді.
6. Жұмысшылар мекемені қалпына келтіруге тырысты.
7. Қараңғы түсісімен жұмыс тоқтады.
8. Үзілістен кейін баяндаманы талқылау жалғасты.
389-жаттығу. Жақша ішінде берілген сөздердің бірін пайдаланып, сөйлемді аяқтаңыз.
Мектепте  ешкім  жоқ,  сабақ  әлдеқашан  ...  (аяқталу,  тоқталу).  Гриппке  бола  белгілі  бір 
уақытқа мектепте сабақ ... (тоқталу, аяқталу). Самолетпен байланыс ол апатқа ұшырағанға 
дейін бір сағат бұрын (аяқталу, үзілу). Жазушы жұмысын (аяқтау, тоқтату), кітабын баспаға 
тапсырды. Келіссөздер екі күнге (тоқтату, үзілу). Жобаны қаржыландыру құралдар жетіспе-
гендіктен (аяқталу, тоқтатылу).
390-жаттығу. Сөйлемдерді оқыңыз, іс-әрекеттің басы мен соңын білдіретін конструкция-
ны атаңыз.
Жиналыс «Не істеу керек?», «Кім кінәлі?» сияқты дәстүрлі сұрақтардан басталды. «Мо-
царт және Сальери» драмасы Сальеридің «Барлығы жерде шындық деп айтады», – деген 
сөзінен басталады. Оқу құралы «Ана тілі туралы» өлең сөзімен басталады. Сабақ сабақты 
қорытындылау тестісімен аяқталады. Ал мына оқу құралы сабақтарға қатысты сөздікпен 
аяқталады. Мазмұны екінші кітапта жалғасады.
391-жаттығу. Диалогты толықтырыңыз.
- Митингінің басында не болды? Әкімшілік басшысының сөзі ме? Мереке соңында не бол-
ды? Фейерверк пе? Концерт басында не болды? Сарыарқа күйі ме? Семинардың басында не 
болды? Оқытушы келесі сабаққа әдебиеттер берді ме? Интервьюдің басында не болды? Сай-
лау нәтижесіне министрдің көзқарасы ма? Мақала немен басталады? Тест туралы қоғамдық 
талқылаудан ба? «Қазақ солдаты» романы қандай сөйлеммен басталады? «Зытып келем, 
зытып келем бе?» – еді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   252




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет