Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3



Pdf көрінісі
бет133/197
Дата05.10.2023
өлшемі2.75 Mb.
#479900
түріЗакон
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   197
f6176e30d73c3b0

5.11. Конустық маятник. Массасы 
жəне ұзындығы
жіңішке біртекті шыбық тұрақты 
бұрыштық 
жылдамдықпен өзінің О іліну нүктесінен өтетін 
вертикаль өстен айналады (5.33-сурет). Осы кезде 
шыбық жартылай ашылу бұрышы болатын конустық 
бет сызады. бұрышты, сонымен қатар, О нүктедегі
реакция күшінің модулі мен бағытын табу керек. 
Шығару жолы. Шыбықпен бірге вертикаль өстен 
айналатын санақ жүйесін қарастырамыз. Бұл санақ 
жүйесінде шыбыққа 
g ауырлық күші жəне реакция 
күшімен қатар центрден тепкіш 
цт
инерция күші əсер 
етеді. Шыбық осы санақ жүйесінде тыныштықта болады, 
яғни тепе-теңдік күйде, демек, барлық күштердің 
қорытындысың кез келген нүктеде шыбық осы санақ 
жүйесінде тыныштықта болады, яғни тепе-теңдік күйде, демек қорытындысы нөлге 
тең болады. 
О нүктесіне қатысты моментті тек ауырлық күші жəне центрден тепкіш инерция 
күштері ғана тудырады. Осы күштердің моменттерінің теңдігінен: 
g sin
цт
.
(1) 
цт
мəнін есептеп шығарайық. Шыбықтың О нүктеден қашықтыққа орналасқан 
d
элементіне əсер ететін инерция күшінің моменті: 
5.32-сурет 
5.33-сурет 


179 
d
цт
ω / sin cos
d . 
Шыбықтың түгел ұзындығы бойынша интегралдап, табамыз: 
цт
sin cos . 
(2) 
(1) жəне (2) теңдеулерден:
cos
3g/2ω . 
(3) 
Енді 
вектордың модулі мен бағытын табамыз. Шыбық 
-бұрыштық 
жылдамдықпен айналатын санақ жүйесінде оның инерция центрі – С нүктесі – 
горизонталь шеңбер бойымен қозғалады. Сондықтан инерция центрінің қозғалыс 
заңынан – (3.11) формуладан вектордың вертикаль құраушысының , ал 
горизонталь құраушысының 
g теңдеуімен анықталатындығы шығады, 
мұндағы,  С инерция центрінің нормал үдеуі. Осыдан:
ω sin .
(4) 
 вектордың модулі: 
g
1
7/4 g/ω

Ал оның бағыты – −
векторымен мен вертикаль aрасындағы бұрыш – cos
g/ формуламен анықталады. 
, сондықтан вектор бағыты шыбықпен 
бірдей түспейді. Бұған 
cos мəнін cos мəні арқылы өрнектеп көз жеткізуге 
болады: 
cos
4 cos
√9
7

Осыдан, 
cos
cos , олай болса
, бұл 5.33-суретте көрсетілген. 
Тағы да айта кетелік центрден тепкіш 
цт
инерция күшінің тең əсерлісі С нүктесі 
арқылы өтпейді, ол одан төмен жатыр. Шынында да 
цт
жəне (4) формуламен 
анықталады, ал қорытынды 
цт
момент (2) формуламен анықталады. Осы 
формулалардан 
цт
вектордың О нүктесіне қатысты иінінің 
cos екендігі шығады 
(5.33-сурет). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   197




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет