Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Абсолют серпімсіз соқтығысу
|
ат | | бір бөлшектің екінші бөлшекке қатысты жылдамдығы. Енді кинетикалық энергияға көңіл бөлейік. Ц-жүйесіндегі қос бөлшек үшін кинетикалық энергияның қосындысы тең: /2 /2 . (4.59) теңдеуіне сəйкес теңдеуі шығады, сонда түрі келесі өрнегіне өзгереді: ат . (4.61) Егер бөлшектер бір-бірімен өзара əрекетессе, онда Ц-жүйедегі бөлшектің механикалық энергиясы тең: , мұндағы, – осы бөлшектердің əрекеттесуінің потенциалдық энергиясы. Осыдан əрі қарай бөлшектер бір-бірімен соқтығысқанда келесі шарттарды еске алу қажет: 1) бастапқы К-санақ жүйесі инерциалды; 2) екі бөлшектен құралған жүйе тұйықталған; 3) бөлшектердің импульстері (жылдамдықтары) соқтығысқанға дейін жəне кейін бөлшектер арасындағы арақашықтықтары айтарлықтай жағдайларға сəйкес; ал өзара əрекеттесудің потенциалдық энергиясын ескермеуге болады. 117 Сонымен қатар соқтығысқаннан кейінгі жүйенің шамаларын штрихпен, ал Ц − жүйесіндегі шамаларды ~ (тильда) үстінен белгілеген жөн. Бөлшектердің: абсолютті серпімсіз, абсолютті серпімді жəне аралық жағдай – серпімсіз сияқты үш түрлі соқтығысулары белгілі. Абсолют серпімсіз соқтығысу Соның нəтижесінде екі бөлшек бір-біріне жабысып қалады да, одан əрі біртұтас болып қозғалады. Массалары жəне болатын екі бөлшектің соқтығысқанға дейінгі жылдамдықтары К-жүйеде жəне болсын. Соқтығысудан кейін массасы бөлшек пайда болады, бұл тікелей ньютондық механикадағы массаның аддитивтілігінен шығады. Пайда болған бөлшектің жылдамдығын бірден импульстің сақталу заңынан шығарып алуға болады: . жылдамдық жүйенің инерция центрінің жылдамдығына тең екені анық. Ц-жүйеде бұл процесс тіптен қарапайым болады: соқтығысуға дейін екі бөлшекте бір біріне қарама-қарсы бірдей импульспен қозғалады, алсоқтығысқаннан кейін пайда болған бөлшек тыныштықта болып шығады. Осы кезде бөлшектердің қосынды кинетикалық энергиясы түгелдей пайда болған бөлшектің ішкі энергиясына өтеді, яғни . Осыдан (4.61) формуласын ескере отырып, табамыз: л . (4.62) Сонымен, шамасы берілген бөлшектер жұбы үшін тек олардың салыстырмалы жылдамдығына ғана тəуелді болады. жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|