1 дәріс Қазақстандағы орта білім беру мазмұнын жаңарту. Орта мектепте химияны оқытудың жаңа тәсілдері

1 дәріс 
Қазақстандағы орта білім беру мазмұнын жаңарту. Орта мектепте 
химияны оқытудың жаңа тәсілдері. 
Дәріс жоспары: 
1. Қазақстандағы орта білім мазмұнын жаңартудың алғышарттары. 
2. Оқу бағдарламаларына өзгерістер енгізудің маңызы . 
3. Жаңартылған оқу бағдарламасының басымдықтары. 
4. 
Жаңартылған 
оқу 
бағдарламаларының 
мазмұндық 
ерекшеліктері. 
5. Оқу бағдарламасының келісімділігі. 
6. Орта мектепте химияны оқытудың жаңа тәсілдері. 
  
«Қазақстанның орта мектептеріндегі оқыту өз дәрежесіне сай тиімді деп 
айтуға келмейді. TIMSS және PISA деректері қазақстандық орта мектеп 
жүйесінің теориялық білім беруде және оқушылардың ақпаратты есте 
сақтау, тану және оны айтып беруін қамтамасыз етуде айтарлықтай тиімді 
екенін көрсетті. Бұл оқушылардың жоғары деңгейлі ойлау дағдыларын 
меңгеру және қолдану мүмкіндіктерін, мәселен, математикадағы проблема 
шешу және пайымдау немесе оқылым барысында мәтін туралы ойлану және 
оны бағамдау сияқты мүмкіндіктерді қамтамасыз ету үшін салыстырмалы 
түрде 
әлсіз 
болып 
табылады». 
Ұлттық білім беру саясатына шолу: Қазақстандағы орта білім, 
Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (Милованович, 2014) 
2. Технология, коммуникация мен ғылым салалардағы елеулі өзгерістер 
әлемдік экономикаға айтарлықтай ықпал ете отырып, әрбір азаматқа ХХІ 
ғасырда табысты болу үшін қажетті білім мен дағдыларды алға тартады. 
Сонымен қатар, қарқынды жаһандану ұлттық экономикаға да ықпал етуде, 
оның үстіне қазіргі уақытта экономикалық дамуды қамтамасыз етуге 
бағытталған халықаралық бәсекелестік артып отыр. Женевадағы 
Халықаралық еңбек ұйымының (2006) баяндамасы мұның жеке азаматтар 
үшін маңыздылығын көрсетті: «... көлік және коммуникация саласындағы 
елеулі жетістіктермен қатар, сауда мен капитал ағымын ырықтандыру: өз 
еңбегінің жемісін сату үшін әлемдік нарықта өзара бәсекелестіктегі 
жұмысшылар мен жұмыс берушілердің саны күннен-күнге 
артып келе жатқандығын көрсетеді» (VII б.). Жаһандану тек жұмыс 
орындарына әсер етіп қана қоймай, сонымен қатар, оның қолжетімді жұмыс 
түрлеріне және сәйкесінше, жұмыс табу үшін қажетті білім мен дағдыға да 
әсері артып келеді. 
Гриффин және басқа авторлардың (Griffin, P., McGaw, B. and Care, E., 2012) 
айтуы бойынша: «...экономикасы дамыған елдерде өнеркәсіптік өндірістен 

ақпараттық қызмет көрсету және байланыс қызметін көрсетуге ауысып 
жатқаны айтарлықтай байқалды» .
Қазақстан Республикасында жоғарыда айтылған жаһандық сын-қатерлерге 
жауап беру үшін Ұлттық контекстке бейімделген тиісті жұмыс атқарылды. 
Оқу бағдарламаларының, бағалаудың, оқулықтар мен оқыту әдістемелерінің 
ұлттық стандарттарына байланысты негізгі білім беру құндылықтары мен 
мақсаттары оқушылардың жалпы деңгейінің жетістіктерін арттыруды, 
сондай-ақ инновациялар мен озық практика үшін қажетті дағдыларды 
дамытуды, мектеп бағдарламасы арқылы ұлттық бірегейлікті растау мен іске 
асыруды және неғұрлым кең халықаралық тәжірибемен өзара іс-қимылды 
қамтиды. Жаңартылған оқу бағдарламалары мен критериалды бағалау 
жүйесін енгізу осы міндеттерді шешу үшін қабылданып жатқан іс-
қимылдардың бірі болып табылады. 
"Химия" пәндері бойынша оқу бағдарламалары осы үдерістің бір бөлігі 
болып табылады. 
Химия жаратылыстану-ғылыми білім берудің құрамдас бөлігі ретінде 
оқушыларға алған білімдерін бақылау, жіктеу, жүйелеу, салыстыру, 
салыстыру, талдау, объектілерді және қолда бар ақпаратты бағалау, себеп-
салдарлық байланыстарды орнату сияқты дағдыларды дамыту үшін 
пайдалануға көмектеседі, бұл практикалық дағдыларды дамытуға ықпал 
етеді, эксперименттік зерттеуді жоспарлау, зерттеу жүргізу. Мұнда 
ақпараттық технологияларды қолдану маңызды рөл атқарады, олардың 
мүмкіндіктері химия мен ғылым саласындағы зерттеу әдістерімен және 
ақпаратты өңдеумен бірге анықталады. Оқушылардың "Химия" пәнін 
академиялық тілде қолдануы оларға қысқа және ақпараттық сөйлеуді 
дамытуға мүмкіндік береді, химиялық процестер мен механизмдерді 
сипаттау кезінде тиісті тілдік құралдарды таңдау қабілетін дамытады. 
Химия мен ғылымды сәтті оқыту мұғалімнің кәсіби тәжірибесі мен 
құзыреттілігіне тікелей байланысты. 
3. Табысты болу үшін студенттерге білім де, дағды да қажет екенін 
жақтаушылар көбейіп келеді. Бұл студенттерден ақпаратты есте сақтаудан 
оны саналы түрде қабылдауға, түсінуге және осы білімді әртүрлі контексте 
қолдануға көшуді талап етеді. Дәл осы білімді қолдану студенттерге ХХІ 
ғасырдың дағдылары деп аталатын құзыреттіліктің кең спектрін меңгеруге 
мүмкіндік береді. 
Орта білім берудің жаңартылған оқу бағдарламаларында оқушылар бойына 
сіңіруі қажет мынадай құндылықтар мен дағдылар айқындалған (1-кесте):