1. Критериалды бағалау жүйесінің тарихи қалыптасу кезеңдері
жүктеу/скачать 31.04 Kb.
|
|
1-билет 1.Критериалды бағалау жүйесінің тарихи қалыптасу кезеңдері Критериалды багалау кезінде окушылардын улгерімі алдын ала _ белгіленген критерийлердін (Роберт джин Глейзер енгізген уым, 1963) накты жиынтырынын кемегімен олшенеді. Бул нормага негізделген багалаудан езгеше. Нормага негізделген багалау кезінде окушылардын улгерімі олардын сыныптастарынын улгерімімен салыстырылып койылады. Окушылардын пан бойынша оку жетістіктері екі тасілмен багаланады: _калыптастырушы багалау жане жиынтык _ багалау. _ Калыптастырушы багалау кунделікті окыту мен оку удерісінін ажырамас белігі болып табылады жене токсан бойы жуйелі турде журеді. Калыптастырушы багалау уздіксіз жургізіле отырып, окушылар мен муталім арасындаты кері байланысты камтамасыз етеді, балл не бага коймастан-ак оку удерісін тузетіп отыруга мумкіндік береді. Муталімдер оны окушылардын жетістіктерін елшеп, алдаты сабактарын жоспарлау ушін қолданылады. Жиынтык багалау оку багдарламасынын _ белімдерінортак такырыптарын жане _ белгілі бір оку кезенін (токсан, оку жылы, _ орта білім денгейі) аяктаган сон окушынын улгерімі туралы акпарат алу максатында балл жене бага кою аркылы откізіледі. _ Калыптастырушы жане жиынтык багалау барлык пандер бойынша колданылады, алайда багалау тасілдері паннін мазмуны мен ерекшеліктеріне байланысты ерекшеленуі мумкін. Муталімдер калыптастырушы жане жиынтык _ багалаудын натижелерін окушылармен _ арадагы кері байланыс ушін жоне оку удерісінін барысында ата-аналарта акпарат беру ушін пайдаланады. 2. Педагогикалық үдерістегі рефлексия «Рефлексия» деген сөздің өзі «артқа қарау, көрсету» дегенді білдіретін «reflexio» деген көне латын сөзінен шыққан. Шет тілдер сөздігінде рефлексия ой електен өткізу, өзін — өзі тану, өз — өзіне есеп беру деген сөз. Бұл адамның өз іс-әрекетінің заңды түрде жүзеге асуының теориялық формасы. Бүгінгі таңдағы мұғалім қызметіндегі педагогикалық үдерістегі рефлексия- өзін өзі бақылау, дамыту, сондай-ақ педагогикалық үдерістің оң және теріс жақтарының себептерін анықтауға, қайта ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Педагогтық қызметте орындайтын функцияларына байланысты рефлексия негізгі үш нысанда қарастырылады. Олар: жағдайлық, ретроспективті және перспективті рефлексия болып табылады. Жағдайлық рефлексия — «уәждеме» және өзін-өзі бағалау түрінде талдау жұмысында «осы жерде, қазір» рефлексиясы жүзеге асырылады. Ретроспективті рефлексия — жүзеге асырылған іс әрекеттен кейінгі, орын алған оқиғаларға талдау және бағалау қызмет атқарады. Мұғалім өз жетістіктері мен сәтсіздіктері туралы, сәтсіздікті жеңу жолдарының себептерін анықтайды. Перспективті рефлексия — алдағы уақытқа жоспарлауда тиімді жолдарды қарастыруды қамтиды. 2-билет
Критериалды бағалау жүйесін енгізудің алғышарттары 1. Оқыту мен бағалауды өзара байланысы. Бағалау оқытудың ажырамас бір бөлігі болып табылады, ол оқу бағдарламасындағы мақсаттармен, күтілетін нәтижелермен тікелей байланысты. 2. Шынайылын, анықтық және валидтілік. Бағалау дәл және сенімді ақпаратты ұсынады. Қолданылатын критерийлердің, құралдардың оқу мақсаттарына жетуге, күтілетін нәтижелерді бағалайтынына сенімділігі болады. 3. Ашықтық және қолжетімділік. Бағалау түсінікті, айқын ақпараттарды ұсынады, сондай-ақ, барлық оқу үдерісіне қатысушылардың қызығушылығын, жауапкершілігін арттырады. 4. Үздіксіздік. Бағалау білім алушылардың оқу жетістігінің ілгерілеуін дер кезінде және жүйелі қадағалап отыруна мүмкіндік беретін үздіксіз үдеріс болып табылады. 5. Дамыту бағыты. Бағалау нәтижелері білім алушылардың, мұғалімдердің, мектептің, білім беру саласының даму бағытын анықтайды және ынталандырады. Мұғалім портфолиосының құрылымы Портфолио (portfolio – ағылшын сөзі.) – портфель сөзі – маңызды құжаттар үшін арналған папка деген мағынаны білдіреді. «Шетелдің жаңа сөздігінде» портфолио визиттік карточка есебінде қолданылады, яғни, адам туралы ақпарат, ұйымның белгілі құжаттарының жинағы, жұмыс үлгілері деп түсіндіреді. Мұғалім портфолиосы дегеніміз не? Бұл оқытушының педагогикалық қызметінің сапасы мен жетістіктері туралы дәлелді құжаттары. Қолданыстағы атауы: мұғалім портфолиосы, педагог портфолиосы, электронды портфолио Құрылымы: 1 бөлім. Педагог туралы жалпы мәлімет. 2 бөлім. Педагогтың кәсіби жетістігінің нәтижесі. 3 бөлім. Педагогикалық іс-тәжірибесі туралы құжаттары. 4 бөлім. Педагогтың ғылыми-әдістемелік қызметі. 5 бөлім. Кәсіби қызметінің нәтижесін сараптық бағалау. 1 бөлім. Педагог туралы жалпы мәлімет. Сыртқы беті: — фото (5х6), — тегі, аты, әкесінің аты, — диплом бойынша мамандығы; — жұмыс орны, атқаратын қызметі; — білім беру ұйымындағы еңбек өтілі, — үкімет наградалары, грамоталар мен алғыс хаттары, кәсіби жетістіктері туралы халықаралық, республикалық және қалалық дәрежедегі дипломдары; — білімі туралы диплом көшірмесі; — ғылыми атағы туралы дипломының көшірмесі; — еңбек кітапшасының көшірмесі; — бұрын берілген біліктілік санаты туралы куәлігінің көшірмесі; — мамандығы бойынша біліктілікті арттыру курсынан өткендігі туралы құжаттарының көшірмесі; — қосымша пән бойынша курстан өткен құжаттарының көшірмесі; — алған (берілген) біліктілік санаты және оны растауға берілген педагог қызметкердің өтініші (Ереженің 1-қосымшасына сәйкес түрі бойынша). — эссе, шығармашылық есеп. 2 бөлім. Педагогтың кәсіби жетістіктерінің нәтижесі және оқушыларының білім жетістіктері Педагогтың кәсіби өсуі мен кәсіби қызметінің қорытындысы бойынша бекітілген, сертификатталған құжаттары (соңғы 5 жыл ішінде): — үкімет наградалары куәлігінің көшірмесі; — дипломдар мен грамоталардың көшірмесі; — алғыс хаттарының көшірмесі; — сертификаттары мен куәліктерінің көшірмесі; Оқушылардың білім алудағы жетістіктері арқылы (соңғы 5 жыл ішінде) педагогтың кәсіби қызметін бекітетін нәтижесі, сертификатталған құжаттары: — дипломдар мен грамоталардың көшірмесі; — алғыс хаттарының көшірмесі; -сертификаттары мен куәліктерінің көшірмесі; 3 бөлім. Педагогикалық іс-тәжірибесі туралы құжаттары. — Педагогтың кәсіби өсуінің жеке жоспары 3-5 жылға арналған; — Педагогтың озық іс-тәжірибе материалдарының бір формасын ұсыну: — педагогикалық іс-тәжірибесін сипаттау: эссе, шығармашылық есеп; — өз тақырыбы бойынша мұғалімнің оқу-әдістемелік құралы ( авторлық бағдарлама, дидактикалық материалдар жинағы, әдістемелік нұсқаулық, жұмыс дәптері т.б.); — жаңа мазмұнға сай педагогикалық технологияларды пайдаланылған сабақ үлгілері мен өзін-өзі талдаулары. (5-тен көп емес); — пән бойынша сыныптан тыс жұмыстардың үлгілері мен өзін-өзі талдаулары. (3-тен көп емес); 4 бөлім. Педагогтың ғылыми-әдістемелік қызметі. — Педагогикалық оқуларға, дөңгелек үстелдерге, ғылыми-тәжірибелік конференцияларға, семинарларға, шығармашылық конкурстарға қатысқандығын дәлелдейтін материалдары, баяндамалары, көпшілік алдында сөйлеген сөздерінің тезистері және бағдарламалары және тағы басқалар; — әдістемелік бірлестіктің, шығармашылық топтың отырыстарындағы баяндамалары, көпшілік алдында сөйлеген сөздерінің тезисі; — бұқаралық ақпарат құралдарында, ағымдағы баспасөздерде жарияланған ғылыми-әдістемелік материалдары; — тәжірибелік қызметтерге қатысқандығы туралы бұйрықтың көшірмесі; — оқу-әдістемелік кешендердің, оқу бағдарламасының сараптама жұмыстарына қатысқандығы туралы қолда бар анықтамалар; 5 бөлім. Кәсіби қызметінің нәтижесін сараптық бағалау. — Педагогикалық қызметін және оның нәтижелерінің түрлерін, қолданған педагогикалық технологияларын, бағалау құралдарын талдау; Кері байланыс жұмысының материалдары: — сабақтан тыс шаралар және ашық сабақтар (3-тен кем емес) — оқушылардың сұрақ-жауап, сауалнамалары, — ата-аналардың сұрақ-жауап, сауалнамалары; — педагогикалық қызмет өнімдеріне сараптамалық пікірлер; — білім беру ұйымы әкімшілігі растаған оқушылардың соңғы үш жыл ішіндегі оқу жетістіктерінің талдауы: — сынып журналы негізінде жасалынған пәнінің орташа талдау көрсеткіші; — соңғы 5 жыл көлемінде пән бойынша жоғары оқу орнына (ЖОО) түскен оқушылардың пайызы, грант бойынша да; оқытатын пәні бойынша сабақтан тыс қызметіндегі нәтижелерінің мониторингі. (5жыл көлемінде) — Халықаралық, республикалық, қалалық, аудандық, олимпиадалардың, конкурстардың, жарыстардың, конференциялардың, фестивальдардың жеңімпаздары мен жүлдегерлерінің пайыздық көрсеткіші. 3-билет Білім алу портфолиосының құрылымы Білім алушылардың портфолиосы – бұл білім алушылардың рейтингісінің құрамдас бөлігі болып табылатын, жеке жинақтаушы бағалау рөлін атқаратын, сертификатталған немесе сертификатталмаған жеке оқу жетістіктерінің жиынтығын білдіретін құжаттар кешені. Өзін-өзі көрсету құралы ретінде әрбір білім алушының портфолиосының даралығын сақтау мақсатында баланы қатаң шеңберге салмау ұсынылады. Білім алушының жеке жетістіктерінің портфолиосы келесі бөлімдерді қамтуы мүмкін: - негізгі ақпаратты (білім алушының тегі, аты, әкесінің аты, оқу орны, сыныбы, байланыс ақпараты және фотосуреті (ата-анасының (заңды өкілдерінің) және білім алушының қалауы бойынша) қамтитын титулдық парақ.; - “Менің портретім" (білім алушы туралы жеке мәліметтер); - "Жұмыстар портфолиосы"; - "Жетістіктер, құжаттар портфолиосы"; - "Пікірлер портфолиосы"; - "әртүрлі айырмашылықтар" (бала өз қалауы бойынша және өз қалауы бойынша толтырады). 2. Критериалды бағалаудың педагогикалық аспектілері Бағалау- оқытудың жүйелі және жоспарлы жинақталған куәгері ретінде оның сапасы туралы қорытынды қабылдау үшін пайдаланылатын әрекеттің кез-келген түріне қатысты берілген категория оқытудың екі аспектісін қарастырады: оқытуды бағалау (суммативті бағалау) және оқыту үшін бағалау (формативті бағалау). 1960 жылдары оқытудың формативті және сумма -тивті мақсаттары арасындағы айырмашылық белгіленді, бірақ олардың әрқайысысының мағынасы осы уақытқа дейін жеткілікті анықталмаған. «Бағалау» термині «жақын отыру» дегенді білдіретін латын сөзінен шыққандығы кездейсоқ емес, себебі бағалаудың негізгі сипаты бір адам басқа адамның не айтып, не істегенін немесе өзін-өзі бақылау жағдайында өзінің дербес ойлауын , түсінігін немесе тәртібін мұқият бақылауы болып табылады. Бұл ресми тестілер мен емтихандардан бастап, мұғалімдер сыныптарда күніне жүз рет өткізетін бейресми бағалауға дейінгі бүкіл бағалау түрлерін қамтиды. 4-билет
Критериалды бағалау жүйесін құқықтық-нормативтік құжаттармен қамтамасыз ету Аталмыш құжаттар аясында бағалауды өткізу үшін, оқушылардың нені білетіндігін және не істей алатындығын анықтау қажет. Соған сай оқытудың технологиялық тәсіліне төмендегідей талаптар қойылады: 1. Мақсаттар қою және оны мүмкіндігінше нақтылау, оқу мақсаттарын оның нәтижеге жетуі бағдарланатындай етіп анықтау; 2. Оқу материалдарын дайындау мен барлық оқытудың барысын оқу мақсаттарына сай ұйымдастыру; 3. Қойылған мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған күнделікті нәтижені бағамдау, оқытуды түзету; 4. Нәтижені қорытынды бағамдау. Мұғалім оқытудың берік нәтижелеріне технологиялық тәсілмен қол жеткізу арқылы өзінің педагогикалық шығармашылығына, оқушылардың дамуына көбірек көңіл бөле алады. 2.Жылдық баға қою Жылдык бага терт токсан бойынша жиынтык багалау нэтижелерінен турады. Окушынын жылдык багасы окушынын терт токсанда пан бойынша керсеткен натижелерінен турады ( 1 - сыныпта - тек 3-4 - токсан бойынша). Багалауда терт токсанданы балл сандары косындысы есепке алынады. Теменде мысал ретінде 3-сыныпта «Дуниетану» понінен жылдык баганын есептелінуі керсетілген. 3-сыным окушысынын «Дуниетану» поні бойынша 1-4 токсан аралыгындагы натижелері. Жылдык бага 1-4 токсан балл сандарынын косындысынан турады. 13,3+16+24÷15 = 68,3 Окушынын жалпы балл саны - 68,3 из 90, 75,9% - ды курастырады. Балды багага айналдыру шкаласына сейкес жылдык бага шыгарылады. Балды багага айналдыру шкаласы (бастауьни сыныптар мен негізгі мектепке арналган) Берілген шкалага сойкес 75,9% - «4» багасы. 3-сыныптаны окушынын «Дуниетану» пенінен алган жылдык багасы «4» болып есептеледі. 5-билет
Критериалды бағалауды ғылыми-әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз ету жүктеу/скачать 31.04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|