Техникалық акпарат:
ғылыми-зерттеу жобалары;
қандай да бір өнімді өндеу конструкциялары мен оның техникалық параметрлері;
патенттік тапсырыстар;
өндірістік әдіс, құрал және жүйелердің мүмкіндігі мен тиімділігі, дизайн;
ақпараттық үрдіс;
ЭЕМ (ЭВМ) бағдарламалық қамтамасыз ету, ноу-хау, кестелер, қүжаттар, өнім үлгілері және т.б.
19. тақырып: Кәсіпкерлік қызметтегі тәуекелдер.
Кәсіпкерлік (шаруашылық) тәуекелдің мәні.
Тәуекелдер мен жоғалатулардың түрлері, олардың жіктелуі.
Лекция мақсаты:
Лекция мәтіні:
Экономикалық өдебиеттерде төуекелдің мәні жайында өте көп пікірлер мен өр түрлі ағымдар бар. Талдау осылардың бірнеше жеке ағымьш бөліп қарастыруға болатынын көрсетеді.
Тәуекел түптеп келгенде кәсіпкерлік қызметтегі мүмкін болатын табыссыз-дықтармен байланысты.
Б.М.Волин мен Д.И.Ушаковтың редакциялауымен шығарылған 1939 жылғы "Орыс тілінің түсініктеме сөзді-гінде" төуекел жайлы былайша айтылған: рыноктық конъюнктураның езгермелілігіне байланысты коммерциялық қызметтегі мүмкін болатын пайдасыз шығындар немесе табыссыздықтар.
"Кәсіпкердің анықтама сөздігінің" авторлары да осы ойды үстанады. Мүнда, кәсіпкер — тәуекел деген мағынада,
ал кәсіпкерлік — қызметтегі шығындар мен сәтсі; жағдайлар екендігі айтылады. .
Тәуекелдің басқа ағымы тек сөтсіздіктер және жоғалту^ лармен ғана емес, сонымен қатар, мүмкін болатын табы^ және күтілетін оң нәтижелермен де байланысты. Оған дәлеі ретінде А.И.Пригожин берген анықтаманы келтіруге болады| Ол — "тәуекел табыс пен жоғалтулар, сәттілік немесе күйре) арасындағы анықгалмағандық жағдайындағы күш пеі шығындарды жүмсау" деген.
С.И.Ожегоатың "Орыс тілі сөздігінде" мынандай! анықтама бар. "Тәуекел — теніп келе жатқан қауіп, сәтсіздік".
Сонымен қатар, "тәуекел — игілікті іс" деген мәтел де келтірілген.
Экономикалық әдебиеттердегі келесі ағым теуекелге кең: түсінік береді. Оны анықталмағандық, белгісіздік жағдайымен сипаттайды.
Қорыта айткднда, жоғарыда келтірілгендердің жиынтығы тәуекел мәнін аша отырып, негізгі белгілерін сипаттайды. Олар: анықталмағандық, кугпеген жағдай мен табыстың ықтималдылық жағдайлары.
Тәуекелдің өте көптеген түрлері бар. Ендігі әңгіме арқауы осылар жайында. Тәуекелдің түрлерін топтастырып бөлуге болады (11-сызбаға қараңыз).
Достарыңызбен бөлісу: |