1. Тэарэтычны матэрыял Практычныя заданні
жүктеу/скачать 1.92 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Адказы да практычных заданняў
Тэст № 14.
Адказы да практычных заданняўАдказы да заданняў
Бясшкодны (м), вушы (ф), дудка (м), глядач (ф), брыкет (ф), брусчатка (м), вораг (м), у запеччы (ф), завяшчанне (ф), на гірляндзе (ф), прывезці (м) дровы, прывесці (м) дзіця, посныя (ф), натоўп (ф), зернясховішча (ф), дарадчык (м), на кветцы (м), кляновы (ф), падбегчы (м), радуешся (м), брызент (ф), прысесці (м), літаратура (ф), вяселле (ф), абяззброіць (м), выдавецкі (ф), казахскі (м; казахі) або казацкі (ф; казакі), пад сасной (м), Ушаччына (ф), бургундскі (м), нясвіжскі (м), кішэнны (м), падзяка (ф).
Аздоба – аздабленне, навокал – наваколле, папрок – папракаць, сустрэча – сустракаць, стрэльба – страляць, дровы – драўляны – дрывотня, мудрэц – мудрасць, тэкст, працэнт, Гомель – гамельчанка, паэзія, тэрмін, філосаф – філасофія, восень – асенні, сістэма, поспех паспяховы, крэпасць, экскурс, экспарт, бор – бары, кропля – крапіць, эканоміка, мова – маўленне, бактэрыя, вантробы – вантрабянка, гарод – гарады, спрэчка – спрачацца, цэгла – цагляны, мароз – маразы, мора – марскі. Заданне 7.Выберыце правільны варыянт напісання слоў і патлумачце яго.
Дзявяты, дзясяты, дзясятка, сямнаццаты, васямнаццаць, пяцьдзясят, шасцідзясяты, сямідзясяты, сямідзесяці, восемдзесят.
Абеліск (2), нясмелы (1), выгляд (3), памяць (3), кляновы (1), Аперацыя (2), дзяжурны (1), галерэя (2), сезон (2), заяц (3), вясёлка (1), легенда (2), медаль (2), цяжкаваты (3), дзесяць (3), веранда (2), бясхмарны (1), герой (2), цяпер (3), метровы (2), няпраўда (1), Еўропа (2), святкаванне (3), уверцюра (2), кацялок (1), тысяча (3), знявага (1), баязлівец (3), сяржант (1), каляндар (1), глядач (1), пасяджэнне (1), метал ( 2 ), пояс (3).
Вёска – вясковы, бераг – прыбярэжны, жалеза – жалязяка, Нігерыя, месці – мяту, свежы - свяжэйшы, гіпербала, метад, трагедыя, заверыць – завяраць, білет, лёгенькі – лягчэйшы, элегія, кветка – квяцісты, звер – звярок, наедак – яда, памфлет, хмель – захмялець, цесны – цяснейшы, геній, век – вякі, пабелка - пабяліць, замесці – замяту, завесці – завяду.
Заданне 12. Запішыце словы па-беларуску. Вызначце, якое слова ў радзе з’яўляецца лішнім. 1) Бісектрыса, валейбол, панядзелак, абеліск, гіпатэнуза. 2) Бранявік, зялёны, дзяжурны, мясцовасць, вымераць. 3) Еўропа, Яфрэмаў, Егіпет, Енісей, Еўпаторыя. 4) Веранда, перон, сяржант, легальны, метро.
Ёг, папая, піяр-ход, секвоя, Іена, пляяда, Нью-Ёрк, Савоя, Гіём, саёты.
Мемарыял, фіялка, біятокі, палеаліт, акіян, гладыёлус, Багратыён, медыяна, дыялект, рацыяналізм, рэальны, алімпіяда, стэрэатып, біятлон, фізіяномія, плагіят, Іарданія, энтузіязм, варыянт, імперыялізм, феадалізм, піяніна, радыётэхніка, калекцыянер, аўдыторыя, мініяцюрны, віяланчэль, патрыятычны, стадыён, індустрыяльны, дыяпазон, чэмпіянат, іерогліф, раённы, радыёантэна, харэаграфія, шампіньён, маёр, ёдзісты, камедыёграф, маянэз, біяграфія, паэт, рэакцыя, трыа.
Абрэвіятура, ажыятаж, акампаніятар, раён, амфітэатр, перыяд, ідэал, віяланчэль, задыяк, юніёр, прыярытэт, мініяцюрны, гільяціна, леапард.
1) усёмагутнасць; 2) святлафор; 3) медсястра; 4) медуза. 5) ястрабяня; 6) палярына; 7) медаварня; 8) сямісот:; 9) нягледзячы; 10) балерына; 11) галалёдзіца; 12) ледаход; 13) Вячаслаў; 14) лёгкарастваральны; 15) крышталекераміка; 16) лясгас; 17) жменя медзякоў; 18) сённяшні.
Глыбакаводны, кровазварот, глыбакадумны, вуглепадобны, сярэднясутачны, таўстакрылы, усенародны, чарнабровы, шыракалобы, паўстагоддзя, жыццяздольны, конегадоўля, халаднакроўны, хвалепадобны, восемсот, яснавокі, землеапісанне, драбналессе, рэдказубы, жаўталісты, домаўладальнік, дабраякасны, радыёдэталь, жыццеўстойлівы, доўгатэрміновы.
Кароткачасовы, навабранцы, зернясховішча, Светлагорск, Наваполацк, стагоддзе, краязнаўчы, домакіраўніцтва, рознакаляровыя, добразычлівыя, марозаўстойлівае.
Неплацежаздольнасць, нераўнацэнны, цяжкавымоўны, стасвечкавы, стапяцідзесяцігадовы, непаўназубыя, несамастойны, цяжкачытальны, старублёўка, Вялікабрытанія.
Заданне 20. Спішыце. Дзе трэба, на месцы пропуску ўстаўце прыстаўныя в, г. Пры неабходнасці замяняйце вялікія літары на малыя. Унук, вучань, вуліца, вучоба, вольхі, альховы, опера, вобласць, абласны, вугаль, воклік, угаманіцца, унія, вокны, аконны, Навум, водсвет, участак, навучанне, узор, вудзіць, ніводзін, учора, наводшыбе, навука, завулак, ужытак, урна, удава, завостраны, Орша, Вольга Лявонаўна, воблака, аблачынка, востраў, ордэн, павук, убавіць, трохвугольнік, вулей, Узбекістан, вобземлю, вогненны, агеньчык, узгорак, вобмацкам, оптыка, водгулле, воддаль, вокамгненна, восень, асенні, ураджай, вугольчык, вузел, утаймаванне, ускраіна, убранства, вулачка, убор, апранацца, вопратка, Омск, офіс, урочышча, шапка-вушанка, вусны, вопыт, вузкі, Оксфард, волава, алавяны, універсальны, оптам, гісторык, гэты, дагэтуль, Ганна, Ала, Уладзімір, уласны, наогул, павуцінне.
Заданне 21. Запішыце словы парамі – па-руску і па-беларуску. Растлумачце правапіс прыстаўных зычных. Узел – вузел, узость - вузкасць, обложка – вокладка, уста – вусны, уния – унія, устрица – вустрыца, Осло – Осла, Ушаков – Ушакоў, уксусная кислота – воцат, этот - гэты, оперетта – аперэта, урна – урна, награждение – узнагарода, наострить нож – навастрыць, олово – волава, Узбекистан – Узбекістан, уран – уран, внучка – унучка, вообще – увогуле, отмель – водмель, правительство – урад, околица – наваколле, взвод – узвод, отзыв – водгук, треугольник – трохвугольнік, углекислый – вуглякіслы, вдоль – уздоўж. Заданне 22. Знайдзіце словы, якія запісаны з памылкамі. Запішыце правільна. Шэравокі, пачаў імжыць, павучок, унія, ля старой ільнамялкі, вугал, унікум, вучыцца, оптыка, маленькае львяня, наогул, вастрыё, Ульяна, абвуглены, вопыт, замглены, на льдзіне, скасіць іржышча, ранішняя імгла, прымчацца вокамгненна, майстар ілжы. Заданне 23. Устанавіце адпаведнасць паміж фразеалагізмамі і іх значэннямі. Запішыце фразеалагізмы, устаўляючы, дзе трэба, літары. Растлумачце правапіс літар і, ы, й. а) выйсці сухім з вады; б) адысці ў нябыт; в) прыйшло ў рукі; г) абысці бокам; д) адыгрываць ролю; е) займае дух; ж) разыгрываць камедыю; з) перайсці дарогу.
Заданне 25. Устаўце прапушчаныя літары. Якое слова ў радзе з’яўляецца лішнім? Абгрунтуйце свой выбар. 1) Перайсці, (педінстытут), пераймаць, выйгрыш, пайменны. 2) Разыграць, безыдэйны, (суперінтэлект), безыменны, спадылба. 3) Праіснаваць, заінтрыгаваць, (субынспектар), контрігра, спецінструктаж.
Заданне 26.Спішыце тэкст, раскрываючы дужкі і ўстаўляючы прапушчаныя літары. Талерантнасць, што ў перакладзе з лацінскай мовы азначае цярпенне, легла ў аснову менталітэту беларусаў. Яна ўключае такія якасці ў характары і паводзінах, як спакойны, вытрыманы нораў, добрыя адносіны да суседзяў, пачуццё асабістай годнасці, любоў да сваёй зямлі, нянавісць да ворагаў, гатоўнасць з самаадданасцю, а калі трэба, і з самаахвярнасцю бараніць родныя мясціны. Адна з найбольш яскравых праяў талерантнасці адлюстравана ў культуры — не толькі матэрыяльнай, але і духоўнай. Характэрна, што нашы прашчуры, з'яўляючыся мужнымі абаронцамі сваёй зямлі, будучы людзьмі, якія вялі з ворагам самаадданую і гераічную барацьбу, у той жа час не праяўлялі заваёўніцкіх намераў. Гэта сугучна нават зместу вуснай народнай творчасці, якая, як вядома, дакладна адлюстроўвае душу народа. У старажытным эпасе беларусаў значна менш, у параўнанні з іншымі персанажамі, праслаўляюцца волаты, якія наводзілі жах на суседзяў-заваёўнікаў (Паводле М. Касцюка). Устанавіце адпаведнасць паміж якасцямі характару беларусаў - складальнікамі талерантнасці і прыказкамі, у якіх знайшлі адбітак гэтыя рысы. а)2; б) 6; в) 5; г) 4; д) 1; е) 3.
1-антытэза, 2-балаціравацца, 3-тэорыя,4 – артыст, 5 – авантура,6 -дэрмацін,7-антыквар, 8-апладысменты, 9-бландзін, 10-геральдыка, 11-майстар, 12-дылогія.
Модификация – мадыфікацыя, дизель – дызель, одеколон – адэкалон, аптека – аптэка, тюлень – цюлень, Светик – Cвецік, подвести – падвесці, клятве – клятве, твердый – цвёрды, пьедестал – п’едэстал, ноктюрн – накцюрн, тираж – тыраж, авторитет – аўтарытэт, где-то здесь – дзесьці тут, тигры – тыгры, бактерия – бактэрыя, бригадирский – брыгадзірскі, декабрист - дзекабрыст, диатез – дыятэз, дирижабль – дырыжабль.
Заданне 29. Устаўце прапушчаныя літары. Растлумачце напісанне вялікай літары. Воўк, соус, ва Узбекістан, паўза, акварыум, ля ўнівермага, рака Уса, паўднёва-ўсходні, трыумф, па-ўдарнаму, шлагбаум, лаўрэат, педагагічны ўніверсітэт, пры князю Усяславе, працаваў у рэдакцыі, на ўзлессі, аўтамат, выпукла-ўвагнуты, няўдача, гуляў у садзе, расці ў лесе, дыназаўр, бавоўна, індывідуум, аўторак, заўчасна, доўга, манеўр, страус, двоеўладдзе, апоўдзень, шэдэўр, вакуум, каўнер, аўтар, агрэсіўны, баул, няўважлівы, лаўры, накаўт, ва ўніверсітэце, радаснае «ўра», абмераў пешшу ўпоперак і ўдоўж, зноў успомніўся, Галіна Уладзіславаўна, паўз бераг ракі Уша, з'ява ўнікальная, паўночна-ўсходняя ўскраіна, Маскоўская шаша; у «Выбраныя творы» ўвайшлі; накіроўваліся ў Чырвонае Урочышча, Далёкі Усход.
Заданне 30. Запішыце па-беларуску наступныя словы. Растлумачце правапіс. Аудиовизуальный - аўдыявізуальны, ваучер - ваўчар, давность - даўніна, желтуха - жаўтуха, вакуум - вакуум, Штраус - Штраус, каучуковое дерево – каўчукавае дрэва, иудей - іўдзей, Довнор-Запольский – Доўнар-Запольскі, Маугли - Маўглі, раут- раўт, локаут - лакаўт, Ландау- Ландау, есаул - есавул, Чаусский район – Чавускі раён, динозавр - дыназаўр, щенки ризеншнауцера – шчаняты рызеншнаўцара.
Заданне 31. Выберыце правільны варыянт напісання слоў і патлумачце яго. 1. бакштоў; 2. фрау; 3. фаўна; 4. клоўн; 5. пакгаўз; 6. саксаул; 7. траўлер. Заданне 32. Устаўце, дзе трэба, літары. У якой групе падаюцца словы з марфалагічным падаўжэннем (падваеннем)? I. Смецце, калоны, асяроддзе, дысертацыя, веліччу, Наталля, узлессе, багацце, раздолле, світанне, Палессе, паўгоддзе, збожжа, група, супраціўленне, праменне, прамяні, апарат, пешшу, стагоддзе, тэлеграма, сёння, вільгаццю, суквецце, мелкаводдзе, камяні, каменне, свежасцю, збавенне, праграма, бярвенне, фырканне, сесія, акупацыя, разладдзе, чуллівасць, капэла, прыволле, пяцігоддзе, лісце, інтэлігентны. II. Рассадзіць, расада, аддзяленне, ззянне, аконны, паддувае, аддаваць, ззаду, расставацца, аддзякаваць, беззямелле, аддадзены, бессаромна, расольнік, рассмяяцца, раззлавацца, бессардэчнасць, расстрэл, расол, аббегчы, рассячы, россып, расаднік памідораў, рассаднік інфекцыі, аддзел, вогненны.
Заданне 33. Выпішыце са сказаў словы са збегам аднолькавых зычных. Вызначце, якія з іх з’яўляюцца падоўжанымі, а якія падвоенымі. Растлумачце іх правапіс.
Заданне 34. Запішыце словы парамі – па-руску і па-беларуску. Параўнайце іх напісанне. Растлумачце правапіс слоў з падваеннем зычных у беларускай мове. Кореспондент - карэспандэнт, режиссер - рэжысёр, Мекка - Мекка, баллон - балон, Залесье - Залессе, аллея - алея, Татьяна - Таццяна, колонна - калона, металлический - металічны, пресса - прэса, варенье - варэнне, листья - лісце, ружьё - ружжо, аффикс - афікс, тонна - тона, ванна - ванна, Одесса - Адэса, грамматика - граматыка, судья - суддзя, диссонанс - дысананс, диссертационный - дысертацыйны, дифференциал – дыферэнцыял.
Дзвесце гадоў, мова чысцюсенькая, мець багацце, няшчасце счэзне, слязьмі залівацца, родныя песні, вецер дзьме, сігнальны агеньчык, забудзьце пра сум, калісьці возьмем, дзве сяброўкі, ледзьве пранеслі, восеньскія халады, меншы сын, маленькі балончык, хатынскія званы.
Вандроўе, надвор’е, сеньёра, п’еса, паштальён, інтэрв’ю, каньюнктура, суб’ект, кур’ер, павільён, більярд, двух’ярусны, ін’екцыя, сур’ёзны, канферансье, ад’ютант, каньён, грыльяж, куп’е, раз’юшыцца, з’ява, саслоўе, з’едліва.
Здоровье - здароўе, меньше - менш, зверь - звер, связью - сувяззю, осмотрись - агледзься, серьёзный - сур’ёзны, многоярусный – шмат’ярусны, кровью - кроўю, колосье - калоссе, Софья – Соф’я, дверь - дзверы, людьми - людзьмі, любовью - любоўю, медведь - мядзведзь, где-то - дзесьці, Закавказье - Закаўказзе, Заславль - Заслаўе, камешек - каменьчык, жизнь - жыццё, декабрьский - снежаньскі, миллион - мільён, мышь - мыш, отрежьте - адрэжце, объездить – аб’ездзіць, Соловьев - Салаўёў, триллион - трыльён, Двина - Дзвіна, зверь - звер, твердый - цвёрды, ночь - ноч, несешь- нясеш, нянчить - няньчыць, курьезный - кур’ёзны, трехъярусный – трох’ярусны, объективный – аб’ектыўны, субъективный – суб’ектыўны, курьер – кур’ер, карьерист – кар’ерыст, батальон - батальён, пьеса – п’еса, казанский - казанскі, пиявка – п’яўка, подъезд – пад’езд, серьезный – сур’ёзны, Григорьевич - Рыгоравіч, Сырдарья – Сырдар’я, подъемные – пад’ёмныя, семьянин – сем’янін, взморье – узмор’е.
Салаўі, разанскі, чамусьці, фантанчык, здарэнне, маладосці, свята, пісьменнік, струменьчык, вазьміце, сям’я, шампіньён, камп’ютар.
сасніць сон(2) , сунаймальнік(1), састыкаваць(2), саіскальнік вучонай ступені(2), сувязны партызанскага атрада(1), сурэдактар кнігі(1), Садружнасць Незалежных Дзяржаў(2), супастаўляць факты(1), суапякунства дзяцей(1), сазвоньвацца вечарамі(2). Заданне 40. Пры дапамозе прапанаваных прыставак утварыце і запішыце новыя словы. без + ядзерны =бяз'ядзерны дыз + прапорцыя =дыспрапорцыя ад + іменны =адыменны контр + ідэя =контрідэя дэз + інфіцыраваць =дэзынфіцыраваць без + шкодны =бясшкодны з + імправізаваць =зымправізаваць дыз + гармонія =дысгармонія дыз + асацыяцыя =дызасацыяцыя суб + інспектар =субынспектар
Аналізаваць, шакіраваць, камандзіраваць, фінансаваць, прэміраваць, кантраляваць, тыражаваць, гарманіраваць, візіраваць, кансультаваць, акупіраваць і акупаваць, фантазіраваць, ліквідаваць, фінішаваць, парадзіраваць, сальфеджыраваць.
собеседник — суразмоўнік, соаренда — суарэнда, совместимость — сумяшчальнасць, согражданин — суграмадзянін, современник — сучаснік, созвучие — сугучнасць, соиздатель — сувыдавец, соисполнитель - сувыканаўца, сокурсник - сакурснік, соучастник -саўдзельнік, соцветие - суквецце, сопредседатель - сустаршыня.
Адшумелі навальніцы, адкажыце на пытанне, адкрываючы дзівы, адчуванне прасторы, завочнае аддзяленне, адшапацела жыта, адценне постаці, бессмяротны подзвіг, паўднёвае паўшар’е, адкідваюць назад, напаўмёртвая вуліца, рассцелены ложак, бяскрайні сусвет.
Дабіцца незапежнасці, плошча Незалежнасці, Дзень Незалежнасці, Закаўказзе, Валдайскае ўзвышша, Белавежская пушча, Магілёўшчына, Федэратыўная Рэспубліка Германія, Грунвальдская бітва, Вялікая Айчынная вайна, стыль рэнесанс, гады Рэнесансу, Васіль Цяпінскі, эпоха Адраджэння, адраджэнне гаспадаркі, эпоха Пятра Першага, дапятроўская эпоха, лясун, Дзень артылерыі, Вялікае Княства Літоўскае, Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь, балгарын, Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы, Полацкае княства, палачане, Палац моладзі, Антонава паліто, дамоклаў меч, нарачанскія краявіды, Коласава трылогія, быкаўскія аповесці, Мішавы малюнкі, танталавы пакуты, туманнасць Андрамеды, усход сонца, народы Усходу, Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета, Васеў касцюм, краіны Захаду, мінчане, крывічы, Дзявятае мая, Лютаўская рэвалюцыя, буржуазная рэвалюцыя, Дом ветэранаў, Барысаўшчына, Стаўбцоўскі раён, сувораўскае вучылішча, Мінскі трактарны завод.
Імёны багоў у розных рэлігіях: Ісус Хрыстос, Іегова, Алах, Шыва, Брахма. Словы, якія традыцыйна абазначаюць найважнейшыя рэлігійныя паняцці: Крыж Гасподні, Гроб Гасподні, Святы Дух, Руская Праваслаўная Царква, Дзева Марыя. Імёны заснавальнікаў рэлігій: Буда, Мухамед, Заратустра. Назвы культавых кніг: Біблія, Евангелле, Каран, Стары Запавет, Псалтыр, Талмуд, Веды, Новы Запавет. Назвы рэлігійных святаў, пастоў: Вялікдзень, Дабравешчанне, Каляды, Пасха Хрыстова, Рамазан, Курбан-Байрам, Вялікі пост. 
жүктеу/скачать 1.92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
