2013 жыл қорытындылары бойынша Мемлекет басшысының Қазақстан халқына жыл сайынғы жолдауларын іске асыру жөніндегі жалпыұлттық іс-шаралар жоспарының орындалу барысы туралы ақпарат

2009-2012 жж.

Қазақстан Республикасының аймақтарында эпизоотиялық және ветеринариялық қолайлылықты қамтамасыз ету мақсатында Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитет қажетті нормативтік-құқықтық құжаттарды әзірлеп бекітті және Комитеттің аумақтық испекцияларының мемлекеттік ветеринариялық-санитарлық инспекторлары бақылау-қадағалау шараларын жүргізу бойынша жұмысты күшейтті.

Осылайша, тексерулердің қорытындылары бойынша, Комитеттің аумақтық испекцияларының мемлекеттік ветеринариялық-санитарлық инспекторлары ветеринария саласында заңнаманы бұзғаны үшін аудандар мен ауылдық округтер әкімдіктерінің қызметкерлеріне 782 ұйғарымдар шығарды және 515 тұлғалар әкімшілік жауапкершілікке тартылды, оларға 7 064,1 теңге мөлшерінде айыппұл санкциялары қолданылған.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта ҚР Парламенті Сенатының қарауында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне агроөнеркәсіптік кешен мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңының жобасы жатыр, ол ҚР ветеринариялық заңнамасын бұзғаны үшін, соның ішінде жергілікті атқарушы органдар ветеринариялық ұйымдарының лауазымдық тұлғаларына қатысты әкімшілік жауапкершілікті күшейту және қылмыстық жауапкершілік енгізу бойынша нормаларды қамтиды.

Ветеринариялық-санитарлық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, ірі қара малды импорттау (тасымалдап әкелу) кезінде жұқпалы және экзотикалық аурулардың қоздырғыштарын Қазақстан Республикасының аумағына енуіне жол бермеу мақсатында Іс-қимыл алгоритмі әзірленген.

Әзірленген Алгоритм Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ғылыми-техникалық кеңесімен, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институтымен, сондай-ақ Халықаралық эпизоотиялық бюросымен (ХЭБ) келісілген.

Қазіргі уақытта ІҚМ тек әзірленген Алгоритмнің талаптарының сақталуы шартында тасымалдап әкелінеді, мұндай жағдай жануарлардың жұқпалы және экзотикалық ауруларының енуі және таралуы қаупін азайтады.

Сонымен қоса, қазіргі уақытта бұрын тасымалдап әкелінген жануарлар орналасқан аумақтарға, Комитет эпизоотиялық мониторинг ұйымдастырды. Бұл мониторингті жүргізу кезінде «Ветеринария бойынша ұлттық референттік орталығы» РМК-нің және «Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты» РМК-нің жетекші ғылыми мамандарының ұсыныстары ескерілді.

Сондай-ақ, қазіргі таңда жануарлардың аса қауіпті және карантиндік аурулары бойыншажедел және дәл анықтау диагностикасы бойынша референттік зертханаларды жетілдіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл Халықаралық эпизоотиялық бюросының (ХЭБ) талаптарына сәйкес жануарлардың жұқпалы ауруларының қоздырғыштарын индикациялау және бірдейлендіру, диагностика жүргізу тәртібі, тәсілдері және шараларын бір қалыпқа келтіруге мүмкіндік береді. Жануарлардың жұқпалы ауруларының қоздырғыштарын индикациялау және бірдейлендіру бойынша нормативтік құжаттама әзірленуде.

Ветеринариялық зертханалардың материалдық-техникалық базасын нығайту мақсатында, оларға халықаралық жүйе бойынша (АЙЛАК, SNAS, және т.б.) аккредитациялау жүргізілуде және бүгінгі күні «Республикалық ветеринариялық зертханасы» РМК-ның барлық филиалдары 9001:2008 ХС ИСО халықаралық талаптары бойынша «Аккредитациялау ұлттық орталығы» ЖШС-мен аккредитациядан өткізілді.

Осылайша, Қазақстан Республикасының ветеринариялық қолайлығын және жалпы елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мемлекеттік ветеринариялық қызметінің алдына «Агробизнес-2020» бағдарламасымен қойылған негізгі тапсырмасы болып табылады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты шеңберінде «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (бұдан әрі – Холдинг) іске асыратын экспортқа бағдарланған инвестициялық жобаларды қолдау және жылжыту мақсатында, агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган Холдингтің инвестициялық жобаларды толық қуатқа шығару бойынша проблемаларды шешуге (жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп) байланысты іс-шараларды тұрақты негізде жүргізуін, «KaznexInvest» АҚ мүмкіндіктерін пайдалануды, талдау жүргізуді және жобалардың бастамашыларына міндеттемелерін өтеу бойынша мерзімін ұзарту жөнінде шешім қабылдауды және т.б. көздейтін шаралар кешені әзірленді. Бүгінгі күні аталған шараларды іске асыру жеті экспортқа бағдарланған инвестициялық жобалар бойынша жоспарлы көрсеткіштерді жоғарылатуға жетуге мүмкіндік берді.

Осылайша, «KaznexInvest»АҚ қолдауымен Жамбыл облысында биязы жүнді қайта өңдеу және дамыту жөніндегі инвестициялық жоба бойынша («Фабрика ПОШ-Тараз» ЖШС) Қытайға экспортқа 71 тонна топс немесе өндірілген өнім көлемінің 53,6%-ы жөнелтілді;

- «Костанайский мелькомбинат» АҚ инвестициялық жобасы бойынша қазіргі күнгі жағдайда 12994 тонна макарон өнімдері өндірілді, оның 8415 тоннасы немесе барлық өндірілген өнімнің 64,8%-ы жақын шетелдерге экспортқа шығарылды;

- Қостанай облысындағы ет коминатының құрылысы инвестициялық жобасы бойынша («Қарасу-Ет» ЖШС) ағымдағы жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша 1 493 тонна өнім өндірілді – жоспарлы көрсеткіштің 61,8%-ы. 2012 жылдың қорытындысы бойынша кәсіпорын 100% жоспарлы қуатқа шыққаны жайлы айта кету қажет, ет өндірісінің жоспарлы көрсеткіші 2 160 тонна болған жағдайда 2 331 тонна өнім шығарылды;

- Ақмола облысындағы (KazBeef Ltd» ЖШС) бордақылау алаңының құрылысы инвестициялық жоба бойынша қазіргі күнгі жағдайда кәсіпорын 1935 бас ІҚМ бордақылауға қойды, ол көрсеткіштің 103% орындалуын құрады;

- Алматы облысында («Жақсылық» ШҚ) 4 500 ІҚМ басына арналған қолданыстағы бордақылау алаңын жаңарту және кеңейту инвестициялық жобасы бойынша қазіргі күнгі жағдайда ІҚМ 4878 басты құрайды, ол көрсеткіштің 163% орындалуын қамтамасыз етті;

- Қостанай облысында («Қараман-К» ЖШС) бордақылау алаңының құрылысы инвестициялық жобасы бойынша 2013 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша бордақылауда 2104 ІҚМ басы бар – жоспарлы көрсеткіштің 112%-ы;

- Ақмола облысында («Астана АгроПродукт» ЖШС) етті қайта өңдеу кешенін құру инвестициялық жобасы бойынша 2013 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 1295 тонна өнім өндірілді немесе ол жоспарлы жобалық қуаттың 106%-ы.

Сонымен қатар, шикізаттың бағасының жоғары болуы себебінен және өткізу нарығындағы бәсекелестікке байланысты жоспарлы көрсеткіштерден өнім өндірісінің қарқынын арттыру бойынша бір инвестициялық жоба - Алматы облысында етті қайта өңдеу кешенін құру жөніндегі жоба («Байсерке Агро» ЖШС) кешеуілдеп қалып қоюда. Осы жоба бойынша өндірісті өсіру үшін барлық қажетті іс-шаралар жүргізіліп жатыр. Сонымен бірге, «Қаржылай сауықтыру үшін АӨК субъектілерінің кредиттік және лизингтік міндеттемелері бойынша сыйақы ставкаларын субсидиялау қағидаларының бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 10 тамыздағы қаулысына сәйкес оны қаржылық сауықтыру бойынша іс-шаралар жоспарланып отыр.

Сондай-ақ, АШМ 2013 жылғы 11 желтоқсандағы № 3-1-7/5968,1//952-6ПАБ хатпен ҚР ПӘ-ге аталған тармақтың орындалуы туралы ақпаратт енгізген.

Жобаның шеңберінде 2013 жылы 14 мың бас асыл тұқымды, шетел селекциясының таза тұқымды ІҚМ әкелу жоспарланған.

2013 жылғы 23 желтоқсандағы жағдай бойынша ауыл шаруашылығы құрылымдары 8 617 бас ІҚМ, с.і. Холдинг қаражаты есебінен – 7 976 бас ІҚМ, басқа көздер, соның ішінде АШТӨ өз қаражаты есебінен – 641 бас ІҚМ.

Бүгінгі күні Холдинг 18,6 мың ІҚМ басына өтінімдерді мақұлдады, 4,7 мың бас ІҚМ әкелуге өтінімдер қаралуда.

53,3 ІҚМ басын сатып алу жоспарланған, қосымша 2,2 ІҚМ мың басын сатып алуға өтінімдер қаралуда.

азық-түлікке артып келе жатқан жаһандық сұранысты ескере отырып, ауыл шаруашылығын ауқымды жаңғыртуға;

ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау көлемін 2020 жылға қарай 4,5 есе ұлғайтуға;

шығымдылықтың елеулі өсуіне;

егістік алқаптарын ұлғайтуға;

жаңа технологияларды енгізуге;

мал шаруашылығының әлемдік деңгейдегі жемшөп базасын құруға;

жаппай өндіру ірі экспорт нарықтарын игеруге мүмкіндік беретін азық-түлік өнімдерінің түрлерін айқындауға;

елдің экологиялық таза өндіріс саласындағы жаһандық ойыншылар қатарына кіруін қамтамасыз ете отырып, экологиялыққа баса назар аударумен бәсекеге қабілетті ұлттық брендтер құруға бағытталған елдің агроөнеркәсіп кешенін дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасын қабылдау

үйлестіруші: Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Қ.Е. Көшербаев

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 18 ақпандағы № 151 қаулысымен Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2013-2020 жылдарға арналған «Агробизнес-2020» бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) бекітілген.

Осыған орай, АШМ ПӘ-ге аталған тармақты бақылаудан алу туралы 2013 жылғы 4 мамырдағы № 1-1-7/2309//319-4 ПАБ хат жолдады.

Сонымен бірге, Д. Ерғожиннің ПӘ-нің Басшысы К.Қ. Мәсімовтің атына жазған 2013 жылғы 11 маусымдағы № 61-9/1293-2 ПАБ жазбасында АӨК салаларындағы саясаттың елдік шолуында берілген ЭДЫҰ ұсыныстарын қарастыру және Бағдарламада ескеру орындылығы атап өтілген болатын.

ПӘ-нің Басшысы К.Қ. Мәсімовтің осы жазбаға берген 2013 жылғы 16 маусымдағы № 1293-2 ПАБ қарарымен АШМ-ге ЭБЖМ және ӨДМ бірлесіп, 2013 жылғы 1 желтоқсанға дейін жоғарыда көрсетілген ұсыныстарды қарастыру бойынша шаралар қабылдау тапсырылған.

ҚР Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары – Өңірлік даму министрі Б.Ә. Сағынтаевтың 2013 жылғы 26 маусымдағы № 11-25/01-15 (п. 19) қарарымен АШМ, ЭБЖМ және ӨДМ-ге бірлесіп қарап, ПӘ Басшысы К.Қ. Мәсімовтің 2013 жылғы 18 маусымдағы № 1293-2 ПАБ тапсырмасын орындау бойынша ұсыныс енгізу тапсырылған.

Өз кезегінде, АШМ 2013 жылғы 8 қарашадағы № 10-1-3/1617-дир,2 хатпен ҚР ПМК-ге ҚР ПӘ-ге жауап жобасын енгізді.

ҚР ПӘ ӘЭМБ-ның 2013 жылғы 12 желтоқсандағы № 1293-5ПАБ жазбасында аталған тармақтың толық көлемде орындалмағаны атап өтілген.

Осыған орай, ҚР ПӘБ К.Қ. Мәсімовтің 2013 жылғы 13 желтоқсандағы № 1293-5ПАБ қарарымен Премьер-Министрдің Бірінші орынбасары Б.Ә. Сағынтаевқа ЖҰЖ-ның 19-тармағын сапасыз орындағаны үшін ауыл шаруашылығы мен экономика және бюджеттік жоспарлау министрліктерінің лауазымды тұлғаларының жауапкершілігін қарау тапсырылған және оны орындау мерзімі 2014 жылғы 1 маусымға дейін ұзартылған.

Бұл ретте, ауыл шаруашылығы мен экономика және бюджеттік жоспарлау министрліктеріне Президент Әкімшілігінің алдында берген ұсыныстарын ескере отырып, қарастырылып отырған тармақты орындау бойынша Ұйымдастыру іс-шараларының жоспарын (Жол картасы) әзірлеу және бір айлық мерзімде Президенттің Әкімшілігіне келісуге енгізу тапсырылған.

үйлестіруші: Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Қ.Е. Көшербаев

«Агробизнес-2020» бағдарламасын іске асыру шеңберінде өзінің өндіріс процессінде өнімділікті, сауындарды, қосылған салмақты арттыру үшін жаңа технологияларды қолданатын ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге субсидия берудің жоғарлатылған нормативтері көзделген мемлекеттік қолдауды көрсетудің жаңа ережелері әзірленіп, қолданыстағы ережелерге өзгерістер енгізілуде.

Осылайша, агроөнеркәсіптік кешен салаларының басым бағыттарында жаңа өндірістік қуаттылықтар салуға және қолданыстағыларын кеңейтуге бағытталған негізгі шараның бірі ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің инвестициялық салымдар кезіндегі шығыстарын өтеу болып табылады.

Бұл ретте аталған шараның басты мақсаты жаңа технологиялар мен жабдықтар қолданылатын жаңа жоғары өнімді кәсіпорындар салу үшін, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды жаңарту және кеңейту үшін қаражаттардың экономикалық қолжетімділігін қамтамасыз ету болып табылады.

Тиісті заңнамалық құзырет алу үшін Министрлік «Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 8 шілдедегі № 66 Заңына агроөнеркәсіптік кешен субъектілерін мемлекеттік қолдаудың жаңа шараларын енгізуді көздейтін өзгерістер енгізуде, олардың бірі инвестициялық субсидия болып табылады.

Сонымен қатар, Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді жаңа технологияларды енгізуін қамтамасыз ету мақсатында ауыл шаруашылығы техникасын лизингке сатып алу кезінде пайыздық мөлшерлемесін субсидиялау көзделген.

Сондай-ақ, агротехнологияларды қолдану деңгейлеріне қарай субсидиялар базалық және көтеріңкі нормалар бойынша төлену тәжиребесі сақталған.

Осылайша, көтеріңкі норма бойынша субсидия дақылдар ғылым ұсынған құрамында сүрi жердiң (пар) үлесi бар және (немесе) нөлдік технологиялар қолданумен аймақтық ғылыми негiзделген агротехнологияларды сақтай отырып өсiрiлген жағдайда төленедi.

Ауыл шаруашылығы тауарын өндiрушiлерге су беру жөнiндегi қызметтердiң құнын субсидиялау ережесi бойынша әдеттегідей үстіңгі суландыруға 20% субсидия нормативі көзделген, ал тамшылатып суару әдісін қолдану кезінде норматив 80%-ды құрайды.

Мал шаруашылығы өнiмiнiң өнiмдiлiгi мен сапасын арттыру мақсатында субсидиялау ержелері бойынша өсімдік шаруашылығындағыдай субсидиялар базалық және көтеріңкі нормалар бойынша төленеді.

Осылайша, 3-деңгейлі сиыр еті үшін норматив килограмм үшін
120 теңгені, 1-деңгейлі сиыр еті үшін 220 теңгені құрайды.

Бұл ретте, 1-деңгейлі сиыр етін өндірушілерге бiр мезгiлде кемiнде 3 мың бас iрi қара малды бордақылау қуаты бар және инфрақұрылымы дамыған мамандандырылған алаңның болуы, азықтандырудың байытылған рациондары арқылы қол жеткізілетін бұқалардың аса жоғары сойылу салмағы сияқты аса жоғары талаптар қойылады.

Асыл тұқымды жануарлардың үлес салмағын және ауыл шаруашылығы жануарлардың өнім сапаларын арттыру мақсатында селекциялық және асылдандыру жұмысын жүргізуге, ірі қара малдың асыл тұқымды төлін сатып алуға және т.б. мемлекеттік қолдау көзделген.

Сондай-ақ, жердің өнімділігін сақтау үшін оны қолдану кезінде су ресурстарын сақтайтын технологияларды енгізуге ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді ынталандыру мақсатында Министрлік ауыл шаруашылық жерлерді ұтымды қолдану ережелерінде Қазақстан Республикасы үшін топырақтың агрохимиялық зерттеулердің мерзімділігі анықталды –суармалы жағдайларда бес жылда бір рет және богара (суарылмайтын) жағдайларда жеті жылда бір рет.

Аталған мерзімділік топырақтың өнімділік күйін бақылауын тиімді жүргізуге және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілермен жерді қолдану процессінде топырақта болатын теріс процесстеріне уақтылы әрекет жасауға мүмкіндік береді.

Осылайша, жоғарыда көрсетілген шаралар ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді ең жаңа агротехнологияларды енгізуге бағдарланған орташа және ірі тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін құруға ынталандыруға бағытталған.