Бақылау сұрақтары
1. Интернет- дүкен дегеніміз қандай дүкен?
2. Электрондық саудаға анықтама берсеңіздер
3. Электрондық сауда алаңындағы электрондық коммерция инфрақұрылымы нені қамтиды?
4. Электрондық сауданың нормативтік-құқықтық базасы қандай?
5. Электрондық саудада қолма-қол ақшасыз және қолма-қол есеп айырысу ерекшеліктері қандай?
6. Әлеуметтік желілер арқылы сату кезінде интернет-дүкендегі бухгалтерлік есеп қалай жүргізіледі?
7 лекция. Электрондық сауда
7.1 Интернет-дүкен ашу және әлеуметтік желілер арқылы сату
7.2 Интернет-сайт, әлеуметтік желілер арқылы сатуды реттейтін НҚА
7.3 Интернет-дүкен және әлеуметтік желілер арқылы сату кезінде қолма-қол ақшасыз және қолма-қол есеп айырысу
7.4 Әлеуметтік желілер арқылы сату кезінде интернет-дүкендегі бухгалтерлік есеп
7.5 Электрондық саудаға салық салу
7.1 Интернет-дүкен ашу және әлеуметтік желілер арқылы сату
ҚР СК 88-бабында және "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" ҚР Заңында нақ осы электрондық саудамен айналысуға шешім қабылдаған субъект электрондық сауданы жүзеге асырған күннен бастап 3 жұмыс күнінен кешіктірмей салық органына жекелеген қызмет түрлерін жүзеге асырудың басталғаны туралы хабарлама беруге тиіс деп белгіленген.
Электрондық сауданы жүзеге асыру үшін сатушыда не тауарларды өткізу үшін өзінің электрондық сауда алаңы болуға не осындай алаңның иесімен өз тауарларын орналастыру туралы шарт жасасуға тиіс.
Интернет-дүкенде сатушы жария шартты немесе Офертаны орналастырады, онда тауарларды сатушының да, сатып алушының да құқықтары мен міндеттері, Сатып алынатын тауарлар үшін ақы төлеу шарттары мен түрлері, "тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" ҚР Заңына сәйкес тауарларды алу және оларды қайтару шарттары, дербес деректерді қорғау туралы ақпарат, тауардың сипаттамасы және толыққанды сауданы жүзеге асыру үшін қажетті өзге де шарттар мен талаптар нақты айқындалуға тиіс.
Электрондық сауда электрондық байланыс құралдарын пайдалана отырып, тауарларды сатып алу–сатуға арналған электрондық саудаға қатысушылардың келісімі (шарты) негізінде сауда мәмілелерін жасасу арқылы жүзеге асырылады.
Электрондық саудаға қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау сауда қызметінің субъектілері үшін көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
Өз өндірісінің тауарларын (жұмыстарын, көрсетілетін қызметтерін) қоспағанда, сатушының тауарларға меншік құқығын растайтын құжаттардың болуы сатушы электрондық коммерция мақсатында пайдаланатын интернет-ресурстар арқылы оны өткізу үшін шарт болып табылады.
Жоғарыда сипатталған және басқа да ережелер тауарлардың ішкі сауда ережелерімен айқындалған.
Электрондық сауда алаңдарына әлеуметтік желілерді де жатқызуға болады:
Ішкі сауда қағидаларына сәйкес әлеуметтік желілер арқылы тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу кезінде сатушы (оның ішінде интернет-дүкен) тұтынушылардың құқықтарын қорғау және сауда қызметін реттеу туралы заңнама талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.
Тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) әлеуметтік желілер арқылы өткізуге тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) негізгі тұтынушылық қасиеттері, сатушының атауы, оның заңды мекенжайы және ҚР ұялы байланыс операторында тіркелген абоненттік нөмірі туралы мәліметтер қамтылған интернет-ресурстарға (электрондық сауда алаңы, интернет-дүкен, ақпараттық-жарнамалық сауда алаңы) сілтемені орналастырған кезде жол беріледі.
Бұрын пайдалануда болған тауарлар Қағидалардың 9-параграфында көзделген шарттар сақталған кезде интернет-ресурстар арқылы өткізілуге жатады.
Электрондық сауда алаңындағы электрондық коммерция инфрақұрылымы мыналарды қамтиды:
1) электрондық сауда алаңының электрондық саудаға қатысушыларға қойылатын ішкі талаптары;
2) банктік төлем жүйелерін пайдалана отырып, тауар (жұмыс, көрсетілетін қызмет) үшін қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мүмкіндігі;
3) тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) жеткізуді ұйымдастыруды немесе үйлестіруді қамтамасыз етеді);
4) Сатып алушы мен сатушы арасында, оның ішінде тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) қайтару кезінде өзара есеп айырысуды қамтамасыз ету);
5) электрондық құжаттар немесе электрондық хабарламалар алмасу арқылы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы сатып алу-сату шартын, қызметтер көрсету туралы шартты жасау мүмкіндігін беру болып табылады;
6) Сатып алушы мен сатушы арасында, оның ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау шеңберінде туындаған дауларды шешуді ұйымдастыруды қамтиды;
7) сатушылардың дөрекі әрекеттеріне жол бермеу жөніндегі ішкі рәсімдер және (немесе) олардың заңсыз сауданың алдын алу үшін сатып алушыға анық емес ақпарат беруі;
8) электрондық сауданы және электрондық сауда алаңының жұмысын қорғалған байланыс арналары арқылы қамтамасыз ететін және сүйемелдейтін бағдарламалық қамтамасыз ету, техникалық кешендер
Электрондық сауда алаңы, электрондық коммерциядағы ақпараттық-жарнамалық сауда алаңы:
1) электрондық құжаттардағы немесе электрондық хабарламалардағы ақпаратты, оның ішінде коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге міндетті;
2) Егер электрондық сауданың басқа қатысушыларымен жасалған шартта немесе Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, электрондық құжаттарды, электрондық хабарларды немесе олардың көшірмелерін, оның ішінде оларда бар ақпаратты үшінші тұлғаларға беруге құқылы;
3) Егер электрондық сауданың басқа қатысушыларымен жасалған шартта өзгеше көзделмесе, электрондық құжаттардың немесе электрондық хабарлардың мазмұнын не оларды пайдалану тәртібін өзгертуге;
4) Қазақстан Республикасының Жарнама туралы заңнамасына сәйкес жарнамасына тыйым салынған тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) туралы ақпаратты орналастыруға міндетті.
Электрондық сауданы жүзеге асыру кезінде Офертаны өз атынан электрондық нысанда жіберетін сатушы:
1) офертаға шарттың елеулі талаптарын қосады немесе оларды айқындау тәртібін көрсетеді;;
2) шарт жасасу тәртібі туралы ақпарат береді; ;
3) ҚР СК айқындайтын тәртіппен шот-фактура жазып береді, сондай-ақ ҚР заңнамасына сәйкес бастапқы есепке алу құжаттарының көшірмелерін ұсынады.
Достарыңызбен бөлісу: |