Абылай хан Сабақтың мақсаты

Білімділік : Қазақ халқының аса көрнекті саяси және мемлекет қайраткері Абылай ханның өмірі мен қайраткерлік жолы туралы білім беру.

Дамытушылық : Оқушылардың логикалық ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың тарихи тұлғаларға деген құрмет сезімін қалыптастыру, Отансүйгіштікке, елжандылыққа тәрбиелеу.

Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу.

(Оқушылар бүгінгі Қазақстан тарихы пәнін қалай өткендігін қалайтынын күннің шуақтарына жазады).

№	Жауаптар Сұрақтар	1726 жылы	Қайып	XVIII ғ. 50 ж.	Жоңғар мемлекеті	Тевкелев
1	1718ж. Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін оның орнына келген мирасқоры		+
2	Қазақстанға шығыстан қысымшылық қөрсеткен мемлекет				+
3	Қай жылы Кіші жүздің ықпалды билері Еділ қалмақтарымен, башқұрттармен т.б тіл табысу үшін Әбілқайыр ханға Ресеймен келіссөз жүргізуді тапсырды?	+
4	Қай мерзімде Қазақстанның солтүстік-батыс өңірі орыстардың бекініс шептерімен қоршалды?			+
5	Кіші жүзге Ресей бодандығын мойындағандығы жөнінде ел басшыларынан ант қабылдауға келген елші					+

№	Жауаптар Сұрақтар	Орта Азияға	Ресей	1719 жыл	Жайық өзені мен Ертіс өзенінің оң жағалауы	1731жылы
1	Қазақстанға қысымшылық көрсеткен мемлекеттердің бірі		+
2	Қайып хан қайтыс болған жыл			+
3	Қазақстан аумағы арқылы қайда шығуға болады?	+
4	Қай жылы Ресей патшайымы Анна Иоанновна Кіші жүзді Ресейдің қол астына алу туралы грамотаға қол қойды?					+
5	Орыс үкіметі өз бекіністерін салған жайылымдық жерлер				+

Қ

А

Й

Ы

П

Б

А

Ш

Қ

Ұ

Р

Т

Т

А

Р

Ә

Б

І

Л

Қ

А

Й

Ы

Р

Т

Е

В

К

Е

Л

Е

В

Ж

О

Ң

Ғ

А

Р

Р

Е

С

Е

Й

Х

А

Н

Ж

А

Й

Ы

Қ

А

Н

Н

А

И

О

А

Н

Н

О

В

Н А

1. 
   Тәуке ханның мирасқоры (Қайып)
   
2. 
   Қазақ еліне қысымшылық көрсеткендердің бірі (Башқұрттар)
   
3. 
   Ресей бодандығын қабылдаған хан (Әбілқайыр)
   
4. 
   Кіші жүзге Ресей үкіметі атынан келген елші (Тевкелев)
   
5. 
   Қазақтың шұрайлы жерлерін өзіне қаратуға тырысқан мемлекет (Жоңғар)
   
6. 
   Қазақтар қай елдің бодандығын қабылдады?(Ресей)
   
7. 
   Хандықтың басшысы (Хан)
   
8. 
   Ресей үкіметі өз бекіністерін салған жайылымдық жерлерінің (Жайық)
   
9. 
   Кіші жүзді ресейдің қол астына алу туралы грамотаға қол қойған Ресей патшайымы (Анна Иоаннавна).
   

1. 
   Абылайдың өмірі
   
2. 
   Қайраткерлік жолы.
   

1. 
   Абылайдың шын аты - Әбілмансұр. Жошы ханнан тарайтын белгілі тұлғалардың шаңырағында дүниеге келген. Әкесі – Уәли. Он бір жасында әкесінен айрылады. Үйсін Төле бидің түйесін бағып жүріп Сабалақ деген ат алады.
   
2. 
   1729 жылы жоңғарлармен болған шайқаста Сабалақтың аты шығып, алғаш көзге түседі. Бұл ұрыста 18 жасар Әбілмансұр қалмақтың батыры Шарышты жекпе-жекте жеңіп шығады. Қалмақтың қалың қолына «Абылайлап» ұрандап қарсы шабады. Қалмақтың қас батырын жеңген Әбілмансұрдың аты кең байтақ қазақ даласына тарап «Абылай» атанады.
   
3. 
   1771 жылы Абылай Түркістанда бүкіл Қазақ Ордасының ханы ретінде ақ киізге көтеріп, ресми түрде таққа отырады.
   
4. 
   
   

5. 
   Абылай хан Қазақ хандығының күшін біріктіріп, әскери жағынан қуатты, мықты да біртұтас мемлекетке айналдырды. Абылай хан билік құрған кезеңде мемлекет шекарасы одан әрі кеңейді. Қазақ халқының мерейі тасып, рухы көтерілді.
   
6. 
   1781 жылы Абылай хан Түркістанда қайтыс болды. Оның денесі қасиетті Қожа Ахмет Йасауи кесенесінде жерленген.
   

1) 15*65+736=1711 (1711 ж. Әбілмансұрдың дүниеге келген жылы)

2) (356+295)*3-224=1729 (1729 ж. Жоңғарлар мен болған шайқаста Сабалақтың аты шығуы)

3) 2952:41+13592:8=1771 (1771 ж. Абылайдың ресми түрде таққа отыруы)

4) (505*33-15465)+83*7=1781 (1781 ж. Абылайдың дүние салған жылы).

Шыққан сандардан қандай оқиға болғанын айту.

Сызбаны толтырыңдар.

1. 
   Өмір сүрген жылдары. (1711-1781 ж.ж.)
   
2. 
   Төле бидің қойған аты. ( Сабалақ)
   
3. 
   Жекпе-жекке шыққан қалмақ батыры. (Шарыш)
   
4. 
   Таққа отырған жылы. (1771 ж.)
   

Кім?

1. Қазақтың ұлы хандарының бірі

2. Аса көрнекті мемлекет қайраткері

3. Елін қорғады

4. Қазақ хандығын мықты да қуатты мемлекетке айналдырды

5. Қолбасшы

6. Дипломат

7. Мемлекет шекарасын кеңейтті

8.Хандық билікті күшейтуде беделді де талантты тұлғаларға арқа

сүйеген.