Ахмет Байтұрсынұлы. Тіл – құрал



Pdf көрінісі
бет63/98
Дата13.10.2022
өлшемі2.67 Mb.
#462563
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   98
tileshov erbol kurast akhmet baitursynuly til kural

ش
» орнына «
ج
» жазылыпты. Басқа түркі тілдерін 
қарасаң, бізде «
س
» келетұғын сөздерге оларда көбінесе «
ش
» келетұғын 
көрінеді. Бізде «
ش
» келетұғын сөздерге оларда «
ج
» келетұғын көрінеді. 
Мысал:
 
شاب
-
 
ساب
,
 
شاق
-
 
ساق
,
 
شات

 
سات
,
 
ا
ﭼق
ا

 
اشقا
,
 
اق
ﭼﻨ
ا

 
اشﻧاق


اراشﻧرا
,
«ش» 
дыбысы қай тілде болса да «
س
»-дан көрі «
ج
»-ға жақын. 
Сондықтан « » дыбыстарының белгісіне «
ج
»-ны алдым. Мұны алғаннан 
кемшілік келмейді, қайта ұнамдырақ болады. Мысал: 
ا
ﭼﻨيﻛي
ى
деп жазу 
ىشﻨﯿكيا
деп жазудан ұнамдырақ, 
اق
ﭼﻨ
ا
деп жазу - 
اشﻧاق
деп жазудан 
ұнамдырақ. «
ق
» әм «
غ
» жазылатұғын сөздің алдына «ء» қойылмайды. 


217 
Оны қойғанменен олар жіңішке айтылмайды. «
ك
» әм «
گ
» жазылатұғын 
сөздің де алдына « » қойылмайды, ол қойылмаса да бұлар жіңішке 
айтылады. 
Тобы бөтен болса да, қазақ тіліне сіңген, қазақтың өз сөзі болып 
кеткен араб иә парсы сөздері бар. Мысал: арабтан алған адал – халал, арам 
– қарам, әл – қал. Парсыдан алған ән – аһн, қожа – қоажа сықылды сөздер. 
Бұлар бұрынғы қалбында емес, өзгерілген. Міне, бұ сықылды сөздерді 
қазақ тілінен қуып шығару ма? Иа болмаса сақтау ма? Мұны көп білсін! 
Мен өзім сақтау жағындамын. Өзге жұрттарда бұзып алған сөздер 
сақталады. Осы жобаменен әліппе бастырмақшымыз. Сол себепті 
оқушылардан ұнатпаған жерін көрсетіп, ұнарлығын айтса екен деп 
өтінемін. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   98




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет