Асылбекова мәрзия пәзілқызы халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру
Сурет 2- Халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру деңгейлерінің диаграммасы (экспериментке дейін)
жүктеу/скачать 484.74 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Диссертацияның мазмұны мынадай басылымдарда жарияланды
- Резюме Асылбекова Марзия Пазиловна Формирование личности воспитанников детских домов на основе народной педагогики
- Актуальность исследования
- Цель исследования
- П редмет исследования
- Методологические и теоретические основы исследования
- Научная новизна и теоретическая значимость исследования
- Практическая значимость исследования
- Достоверность и обоснованность результатов исследования
- Основные положения, выносимые на защиту
- Апробация результатов исследования и внедрение в практику
- Результаты научного исследования
- Summary Marziya Pazilovna Asylbekova The personal development of orphanage tenants through folk pedagogy education
- The aim of the research
- M ethodological and theoretical basis of research
- Scientific novelty and theoretical significance of research
- Theoretical conception outcomes of research and conclusion
- Authenticity and substitutions of research outcomes
- Principal provisions to be addressed at the thesis defense
- A pproving the results of search and introduction in the practice
- АСЫЛБЕКОВА МӘРЗИЯ ПӘЗІЛҚЫЗЫ Халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру
Сурет 2- Халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру деңгейлерінің диаграммасы (экспериментке дейін) эксперименттік топ  бақылау тобы Ж 38,7 28,8   42,5 45   18,8 26,2   0 10 20 30 40 50 % 60  жоғары деңгей орта деңгей төменгі деңгей Сурет 3- Халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру деңгейлерінің диаграммасы (эксперименттен кейін)  эксперименттік топ  бақылау тобы үргізілген педагогикалық эксперимент балалар үйіндегі мектепалды тобындағы тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптасудың моделін, оның өлшемдері мен көрсеткіштерін, деңгейлерінің дұрыстығын біз ұсынған бағдарлама мен әдістемелік нұсқаудың тиімділігін дәлелдеді. Қорытынды Балалар үйінде адамның жан-дүниесін тәрбиелейтін ілімі – халық педагогикасы негізінде тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастырудың теориялық-әдістемелік негіздерін айқындауда зерттеу жұмыстарының нәтижелері төмендегідей тұжырымдар жасауға мүмкіндік берді: 1. Зерттеліп отырған мәселе бойынша философиялық, педагогикалық, психологиялық, әдістемелік еңбектерге талдау жасай келе, зерттеу нысанасының бүгінгі күнгі қойылысы, жай-күйі айқындалып, мақсат, міндеттерімізге сәйкес тәрбиеленушінің тұлғасын қалыптастыруды ғылыми-педагогикалық тұрғыдан негіздеуге және әдістемелік жағынан қамтамасыз етуге қол жеткіздік. 2. Балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастырудың психологиялық ерекшеліктеріне сипаттама жасалып, отандық ұлы ғұламалар мен ағартушылар, педагог-ғалымдардың құнды ой-пікірлері және шетелдік, ТМД елдерінің ғалымдарының еңбектері зерттеу мәселесі бойынша зерделеніп, тұлғаның қалыптасуына әсер ететін, тәлім-тәрбие саласы – халық педагогикасы екендігі дәлелденді. Халық педагогикасының анықтамаларына сүйене отырып, тәрбиеленушінің тұлғасын қалыптастырудың бағыт-бағдары айқындалды. Балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің дамуында болатын негізгі кедергілер анықталып, оны жоюдың жолдары жан-жақты қарастырылды. 3. Халық педагогикасы мұраларын пайдалануда заман талабына сай кейбір мәселелерді шешу жолдары: халық педагогикасы материалдарын жинақтап, жүйелеу баланың даму деңгейіне сәйкес ықшамдау, бағдарлама мазмұнына ұлттық сипат беру мүмкіндіктерін қарау, балалар үйінің материалдық-техникалық базасын жаңартуға баса назар аудару, оқу-әдістемелік құралдарды дайындау қажеттілігі ескерілді. Осыған орай балалар үйінде мектепалды тобында халық ауыз әдебиеті үлгілерін және халық педагогикасы материалдарын пайдалану мүмкіндіктері ашып көрсетіліп, ұсынылған оқу-әдістемелік нұсқау тәжірибелік байқаудан өткізілді. 4. «Жеке тұлға», «тұлға» анықтамаларын басшылыққа ала отырып, ұлы Абайдың «Толық адам» ілімі негізінде, зерттеу болжамына байланысты «тұлға» ұғымының мәні нақтыланды. Аталған анықтамаға сүйене келіп, тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастырудың өлшемдері мен көрсеткіштерін белгілеп, халық педагогикасы негізінде тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастырудың моделін жасадық, халық педагогикасы негізінде тұлғаны қалыптастырудың жоғары, орта, төмен деңгейлері анықталды. Бұл зерттеу барысында халық педагогикасы материалдарын тәрбиеленушілердің қаншалықты деңгейде меңгеретіндігін анықтауға негіз болды. 5. Қазақстанның әлемдегі мейлінше бәсекеге қабілетті 50 мемлекеттің қатарына кіру стратегиясына сәйкес білім беру жүйесін қайта құру, тәрбиелеу мен білім беру мазмұнын жаңарту, жас ұрпаққа жаңа оқу-әдістемелік құралдарын дайындау қажеттілігі анықталды. Осыған орай бүгінгі күнге дейін қолданыста болған мектепке дейінгі кезеңге арналған бағдарламалар мен оқу-әдістемелік құралдарға талдау жасалынып, олардың жетістіктері мен кемшіліктері сараланып, балалар үйіндегі оқу-әдістемелік құралдарда халық педагогикасы материалдарының қамтылу деңгейі көрсетілді. Бұдан біз білім беру мазмұнында халық педагогикасы материалдарының әлі де жеткілікті деңгейде қолданылмай отырғандығын байқадық. Зерттеу мәселеміздің мақсатына сәйкес «Балалар үйінде оқыту және тәрбиелеу» бағдарламасы (мектепалды тобы) әдістемелік нұсқауы дайындалып, байқаудан өткізілді. 6. Балалар үйінде халық педагогикасы материалдарын пайдалану арқылы тұлғаны қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін айқындауда: - балалар үйі тәрбиешілеріне қойылатын талаптар мен жауапкершіліктерінің басым болуына ерекше мән берілді; - арнайы жүргізілетін эксперименттің анықтау, қалыптастыру және қорытынды кезеңдеріндегі іс-әрекет барысы зерттеу әдістеріне сәйкес жүйелі сипатталып, экспериментке дейінгі және эксперименттен кейінгі сандық, сапалық көрсеткіштері эксперимент және бақылау топтарында көрсетілді. Экспериментке балалар үйі мамандарын дайындау мақсатында арнайы курс жоспарланып жүргізілді. Халық педагогикасы негізінде дайындалған «Балалар үйінде оқыту және тәрбиелеу» бағдарламасының мазмұны мен тұлғаны қалыптастырудағы жұмыстар сипаты ұсынылды. 7. Арнайы жүргізілген сабақтар мен психологиялық ойын-жаттығулар, тренингтер педагогикалық жағдаяттар, ұлттық ойындар, қолөнер туындыларын пайдалану, ауыз әдебиеті үлгілері мен мерекелік ойын-сауықтар өткізу іс-шаралары зерттеу барысындағы тәжірибелік жұмыстардың қорытынды нәтижесі болады деп ой түйіндейміз. Алынған қорытындылар негізінде төмендегідей ұсыныстар жасауға болады: - балалар үйлеріндегі оқу-тәрбие жұмыстарының мазмұны мен жүйесі әлемдік тәжірибелер негізінде жетілдіруді қажет етеді; - балалар үйіндегі оқу-тәрбие үдерісінде жаңа педагогикалық технологияларды тиімді пайдалану керек; - арнайы балалар үйлеріндегі әр жас кезеңдеріне сәйкес оқу-әдістемелік құралдарын дайындау қажет; - балалар үйінің тәжірибесінде тұлғаның әлеуметтік қасиеттерін қалыптастыруда халық педагогикасы материалдарын міндетті түрде және жүйелі пайдалану қажет етеді; Балалар үйінде қызмет жасайтын мамандарды арнайы дайындау және оларды қайта даярлау, біліктілігін арттыру бағыттары арнайы зерттеуді талап етеді. Болашақта балалар үйіндегі тәрбиелеу мен білім беру жұмыстарын жетілдіру, жаңа педагогикалық технологияларды тиімді пайдаланып, тәрбиеленушілердің тұлғалық әлеуметтік қасиеттерін қалыптастыруды шешуге бағытталған шетелдік тәжірибелерді салыстырмалы тұрғыда зерттеу ұсынылады.
2. Сенсорлық тәрбие // Отбасы және балабақша. - 1998. - №7-8. - Б.12-14. 3. Жеке тұлғаны қалыптастырудағы инновациялық әдіс-тәсілдер //Университеттік білім: сапа, технологиялар, элитарлық: VI ғылыми-әдістемелік конференция материалдары. – Астана, 2005. - Б. 169-171.
11. Балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тілін дамытудағы ойынның маңызы //Бастауыш мектеп. - 2007. - №1. - Б. 19-21. 12. Балалар үйінде оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың әдістемесі. Оқу-әдістемелік құрал. – Астана, 2007. – 117 б. Резюме Асылбекова Марзия Пазиловна Формирование личности воспитанников детских домов на основе народной педагогики 13.00.01 - Общая педагогика, история педагогики и образования, этнопедагогика Актуальность исследования: Смыслом социально-экономического прогресса современного общества являются интересы развивающейся личности, которые в свою очередь выступают в качестве источника, движущей силой этого прогресса. Развитие личности выступает как самоцель общественного развития, в то же время как важнейший его рычаг. Главная цель общества – обеспечение выживания составляющих его членов, его самосохранение и саморазвитие, обеспечение системной целостности. Цель современного образования – развитие тех способностей личности, которые нужны ей самой и обществу, включение ее в социально-ценностную активность, обеспечение возможностей эффективного самообразования за пределами институциализированных образовательных систем. Поскольку достижения познавательного характера представляют собой совокупность материального и духовного достояния человечества, освоение научных положений тоже является обретением культурных ценностей, а культура выступает предпосылкой и результатом образования человека. Для овладения достижениями человеческой культуры каждое новое поколение должно осуществить деятельность аналогичную той, которая стоит за этими достижениями. Актуальность данной проблемы вызвана следующими существующими на сегодняшний день факторами: неопределенность путей формирования личностей в детских домах воспитанников дошкольного возраста, необходимость обновления содержания учебно-воспитательного процесса детей дошкольного возраста в детских домах, отсутствие специализированных учебно-методических пособий на государственном языке для детских домов, недостаточное применение материалов народной педагогики, необходимость определения методов формирования индивидуальной личности и игнорирование объектов специализированного исследования проблемы формирования личности воспитанников в педагогической науке.
- теоретически обосновать формирование личности воспитанников детских домов на основе народной педагогики; - разработать научно-педагогические основы формирования личности воспитанников и конкретизация значения понятия «личность»; - разработать критерии, показатели, уровни и модели формирования личностей воспитанников; - экспериментально проверить эффективность методического обеспечения учебно-воспитательного процесса в детских домах.
- дано теоретическое обоснование формированию личности воспитанников детских домов на основе народной педагогики; - разработаны научно-педагогические основы формирования личности воспитанников и конкретизировано значение понятия «личность»; - разработаны критерии, показатели, уровни и модели формирования личностей воспитанников;
Практическая значимость исследования: теоретические концепции, результаты исследований и выводы, во-первых, в будущем станут основой новых научных поисков; во-вторых, представляемая диссертация на тему «Методика организации учебно-воспитательного процесса в детских домах» выполнена на основе народной педагогики и методические рекомендации выработаны после проведения экспериментальных наблюдений. Материалы исследований можно широко использовать в практической деятельности детских домов, в средних специальных и в высших педагогических учебных заведениях, в институтах повышения квалификации педагогических кадров. Достоверность и обоснованность результатов исследования обеспечены определением на основе методологических и научно-теоретических данных, синхронностью результатов теоретических и практических материалов, соответствием содержания исследования научному аппарату, обоснованностью результатов исследования посредством применения в учебно-воспитательном процессе детских домов. Основные положения, выносимые на защиту: - - разработка научно-педагогических основ формирования личности воспитанников и конкретизация значения понятия «личность»; - разработка критериев, показателей, уровней и моделей формирования личностей воспитанников; - результаты экспериментов, проведенных по формированию личностей воспитанников детских домов. Апробация результатов исследования и внедрение в практику основных положений осуществлялось на международной научно-теоретической конференции на тему «Иновационное образование и социально-культурная практика в Казахстане и приграничных его регионах: практика, проблемы и перспективы» (Астана, 2005 г.), на VІ научно-практической конференции на тему « Университетское образование: качество, технологии, элитность» (Астана, 2005 г.), на ІІ межгосударственной научно-теоретической конференции на тему «Поиски молодых ученых Казахстана и Киргизии в области этнопсихологии и этнопедагогики», (Алматы, 2006 г.), на республиканской научно-практической конференции на тему «Казахская школа в ХХІ веке: будущее развитие» (Алматы, 2006 г.), а также осуществлены в детском доме «Гүлдер» г.Астана, в детском доме №3 г. Шымкента, на специально организованных уроках для детей дошкольного возраста детского дома г. Усть- Каменогорска и на курсах специалистов детских домов. Результаты научного исследования: внедрены в учебно-воспитательный процесс детского дома «Гүлдер» г. Астана, детского дома №3 г. Шымкент, специализированного детского дома для детей дошкольного возраста г. Усть- Каменогорска. Результаты: В результате проведения специальных курсов и разработки учебно-методических пособий соответственно содержанию исследовательских работ уровень формирования личности воспитанников возрос в среднем на 38,7% процентов. Область применения: Материалы исследования можно применить в практике работы детских домов и средних специальных, а также высших педагогических учебных заведений, институтов повышения квалификации педагогических кадров. Перспективы: В будущем возможно исследование и других аспектов учебно-воспитательного процесса, направленных на решение проблемы формирование личностных социальных качеств воспитанников с помощью эффективного применения новых педагогических технологий, повышение работ по воспитанию и обучению в детских домах. 
Summary Marziya Pazilovna Asylbekova The personal development of orphanage tenants through folk pedagogy education 13.00.01 – General pedagogics, the history of pedagogics and education, ethnopedagogics Topicality of research: Under the conditions of extensive political-and-economic and social modernization in conformity with the guiding lines of the Strategy “Kazakhstan-2030” in the Republic of Kazakhstan, the national education is a decisive natural factor in the character-building of an individual. The national assets such as honour and dignity, conscientiousness, Motherland, love for the native tongue, ethic and well-manneredness, mercy, responsibility, respect and reverence for elders are the principal instruments in the personal development of the rising generation. It will be a key premise that will prevent the youth from alienation from their roots. The topicality of the given issue has been brought about by the current developments: uncertain ways of building personalities in the pre-school orphanages throughout the period of Kazakhstan’s sovereignty; necessity to update the content of the educational and training process in the pre-school orphanages; unavailability of specialist manuals on methods of teaching and education written in the state language; necessity to identify the methods for building personality and disregarding the objects of specialized research in dealing with the issues of building the personality of orphanage tenants in pedagogic studies. The aim of the research: Theoretical validation of building the personality of orphanage tenants from a scientific pedagogy point of view on the basis of folk pedagogy and its checking practice. Object of research: process of building personality of orphanage tenants. Subject of research: the system of building personality of orphanage tenants through folk pedagogy; Objectives of research:
M ethodological and theoretical basis of research: social significance, peculiarity and creative activity in building personality and modern philosophic psychological, pedagogical principles of individual relationships; cognitive theory, demonstrating with range relationships and dialectical unit between orphanage, nature, society, adults and children; also there ethnopedagogical and ethnopsychological principles of upbringing and building personality of orphanage tenants.
Scientific novelty and theoretical significance of research:
Theoretical conception outcomes of research and conclusion, the first, in the future will the basis of new scientific search; the second, presenting dissertation on the theme “Method of organization educational- upbringing process” carried out folk pedagogy and, methodic recommendations were made after carrying out experimental observation. The material of research can be widely used in practical activities of orphanage, secondary high pedagogical educational institutions, institutions of advanced qualification of pedagogical personnel. Authenticity and substitutions of research outcomes are provided with definitions n the basis methodological and scientific-theoretical grounds, synchrony of outcomes of theoretical and practical materials, in accordance with content of research to scientific apparatus, substitution of research outcomes by means of application in educational- upbringing process of orphanages. Principal provisions to be addressed at the thesis defense:
A pproving the results of search and introduction in the practice the basis regulations, which were realized on different international scientific-theoretical conferences on the theme “Innovative education and social-cultural practice in Kazakhstan and boundary regions: practice, problems and perspectives” (Astana, 2005), on VI scientific- practical conference on theme “University education: quality, technologies, elitness”(Astana, 2005), on II international conference on theme “The searching of a young scientists of Kazakhstan and Kyrgizstan in the field of ethnopedagogic and ethnopsychologic”(Almaty, 2006), on republican scientific- practical conference on theme “Kazak school in the future: future developing ”(Almaty, 2006), also was realized at the orphanage “Gulder” of Astana and orphanage № 3 of Shymkent and special organized lessons for specialized pre-school age orphanage of Ust-Kamenogorsk.
Outcomes of research: have been introduced into the process of education and training at the orphanage “Gulder” of Astana and orphanage № 3 of Shymkent and specialized pre-school age orphanage of Ust-Kamenogorsk. Outcomes: As a result of delivering special courses and development of manuals on education and methods as according to the content of the research work, the level of building the personality of orphanage tenants has risen averagely by 38,7 %. Sphere of application: The subject-matter of the research can be practically applied in orphanages and vocational pedagogical schools as well as in pedagogical higher education institutions and in the institutions for updating of pedagogical staff’s qualifications. Prospects: Investigation into the specifics of different aspects of the process of education and training with a focus on the solution of the issue of the personal social qualities of tenants by means of an effective application of novel pedagogic technologies and capacity building in the work on education and training in orphanages are made possible in future.АСЫЛБЕКОВА МӘРЗИЯ ПӘЗІЛҚЫЗЫ Халық педагогикасы негізінде балалар үйіндегі тәрбиеленушілердің тұлғасын қалыптастыру 13.00.01 – Жалпы педагогика, педагогика және білім тарихы, этнопедагогика Педагогика ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның
Басуға 24.03.2008. қол қойылды. Пішімі 60х84/16. Офсеттік басылым. Қағазы офсеттік. Шартты баспа табағы 1,5. Таралымы 100 дана. Тапсырыс № 502. Е  ҰУ баспаханасында басылған.
жүктеу/скачать 484.74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
редмет исследования: