IX тарау. Өзгергіштіктің негізгі заңдылықтары

Түсінік хат

1. Бұл бағдарлама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сəйкес заттар, химиялық реакциялар мен олардың заңдылықтары, сондай-ақ қоршаған əлемнің материалдық бірлігі туралы жаратылыстану-ғылыми кіріктірілген білімдерін қалыптастыруға арналған.

2. Оқу пəнінің білім мазмұны теориялық жəне қолданбалы негіздер мен «Жалпы биологияны» оқытуға бағытталған бөлімдер мен тақырыптырды, практикалық дағдыларды меңгеру мақсатында, қоршаған орта мен адам денсаулығын сақтау мəселелері, зертханалық жұмыстарда берілген.

3. Оқытудың мақсаты: 1) тірі материя, оның биологиялық құрылым деңгейлері туралы негізге алынатын түсініктерді қалыптастыру; 2) тірі жəне өлі материяның жалпы белгілерін оқушыларға ұғындыру; 3) жасушалық теорияның негізгі қағидалары туралы білім қалыптастыру; 4) өсімдік жəне жануар жасушаларының құрылысы туралы түсінік қалыптастыру; 5) органикалық жəне бейорганикалық заттардың рөлі туралы білім қалыптастыру; 6) организмнің жеке даму заңдылықтары туралы түсінік қалыптастыру; 7) органикалық дүние дамуының негізгі ретінде генетикалық заңдылықтар туралы түсінік қалыптастыр 8) адамның тұқымқуалаушылығына қоршаған ортаның қолайсыз факторларының зиянды əсері туралы түсінік қалыптастыру; 4. Оқытудың міндеттері: 1) түр жəне оның критерий туралы түсініктің мəнін ашып көрсету; 2) эволюциялық ілімнің негіздері туралы білім қалыптастыру; 3) экологиялық факторлар жəне пəннің ролін ашу; 4) экологиялық міндеттерін ашу;

5) экосистема, биоценоз, биосфера ұғымдарының маңызын ашу; 6) экологиялық жүйелерге адамның іс-əрекетінің əсерін ашып көрсету; 7) табиғатты қорғау бойынша қазақ халқының салт-дəстүрлерінің мəнін ашып көрсету; 8) Қазакстанның табиғатын қорғау туралы Қазақстан Республикасыеың заңдарын негіздеу; 9) цитологияның міндеттерін игеру; 10) жасушалық теорияның негізгі қағидаларын меңгеріп алу; 11) энергия алмасудың кезеңдерін жəне оның жасушадағы рөлін сипаттау; 12) органикалық дүниедегі көбею əдістері мен жасушалардың бөліну типтерін игеру; 13) организмнің дамуын жəне орта жағдайларын сипаттау; 14) тұқымқуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын ашып көрсету; 15) өзгергіштіктің негізгі заңдылықтарын ашып көрсету; 16) селекция жəне биотехнология негіздерін сипаттау.

5. «Биология» пəні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

10-сыныпта оқу жылына 68 сағат, аптасына 2 сағат; 6. Биологияны оқып білу барысында мына төмендегі оқу пəндерімен пəнаралық байланыстар жүзеге асырылады:

7.Пəнаралық байланыс «Қазақ тілі жəне əдебиетімен»:

1) сөздік қордың биологиялық терминдермен одан əрі байытылуы; 2) органикалық дүниенің құрылысы мен эволюциясының ерекшеліктері бойынша оқу материалын қабылдау арқылы ауызша сөздің дамуы; 3) қысқаша шығармалар-сипаттамалар, ойбөлісу түрінде материалды баяндау, баяндаманы дұрыс көркемдеу, Эссе,хабарлама, биологиялық диктанттар жазу, шығармашылық тапсырмалар орындау арқылы жазбаша сөздің дамуы. 8. Пəнаралық байланыс математикамен: 1) биологиялық эксперименттердің тəжірибелердің, бақылаудың, зертханалық жұмыстардың қорытындысын шығаруда математикалық білімді пайдалану; 2) биологиялық өлшеулер жүргізу жəне математикалық талдау жасау. 9. Пəнаралық байланыс тарихпен:

тарихтың бірінші кезеңінің мəдениетін оқып білу, ашылған ұлы географиялық жаңалықтарды білу; 10. Пəнаралық байланыс физикалық география: 1) географиялық аймақтылықты ескере отырыпжер бетінде органикалық дүниенің таралу ерекшеліктерін оқып білу барысындагеографиялық білімге сүйену; 2) орта факторларының адам организмінің жағдайы мен қасиеттеріне жəне жалпы органикалық табиғатқа əсерін білу; 3) континенттер тарихының білімін пайдалану. 11. Пəнаралық байланыс экономиялық географиямен: 1) бүкіл əлем халықтарын оқып, зерттеп білу; 2) əлем халықтарының географиялық аймақтарға таралуын білу. 12. Пəнаралық байланыс «Химиямен»: 1) бейоргникалық химия.Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінің элементтері, олардың негізгі қасиеттері; 2) тірі жүйенің құрамына кіретін негізгі химиялық қосылыстар; 3) жасушаның химиялық құрылымын оқып білу; 4) органикалық ортада жүретін биохимиялық процестерді (зат жəне энергия алмасу - бұл органикалық заттардың биосинтезі жəне ыдырауы) оқып білу. 13. Пəнаралық байланыс физикамен: 1) биологиялық жүйелердегі өзгерістердің динамикасы; 2) тірі организдердің жағдайы мен қасиеттеріне атмосфералық қысым ауытқуының əсері. 14. Пəнаралық байланыс ақпараттық мəдениет: 1) жалпы биологияның тақырыптары бойынша электрондық көрсетілім құрастыру; 2) жұмыс барысында электрондық материалдарды пайдалану. 15. Пəнаралық байланыс «Музыка»: 1) «Адам генетикасы» тақырыбын оқытуда музыкалық шығармаларды пайдалану; 2) «Адамның шығу тегі» сабағын оқыту барысында музыкалық шығармаларды пайдалану. 16. Пəнаралық байланыс «Бейнелеу өнері»: 1) зертханалық,практикалық жəне шығармашылық жұмыстарды кестелермен, суреттермен жəне сызбанұсқалармен безендіру.

«Бекітемін» «Келісемін» ӘБ отырысында қаралды

мектеп директоры Оқу ісінің меңгерушісі Хаттама №_____

________Ж.С. Тажібаев _______ Р.У.Махутов _______Ж.Ш.Үмбетқалиева «___»______2015 ж «___»______2015ж