Улағыш компоненттердің үлесі қалдықтары жол бірлігіне

СО-ның үлесті қалдығы г/км:

Бұл бөлімде 6 кестеде берілгендер бойынша, экологиялық қауіпсіздік тұрғысынан қарағанда автомобиль қозғалысы режимдерінің салыстырмалы талдауын беру керек. Сонан соң арнаулы улағыштыққа қарсы қондырғылармен жабдықталмаған берілген автомобильдің АШГ-сының улағыштық деңгейін, ЕURO – нормалар (7 кесте) тұрғысынан қарағанда оның сәйкестігін бағалау қажет, сонымен қатар автомобильдердің улағыштық көрсеткіштерін жақсарту үшін құрылымдау–техникалық және ұйымдастыру–қолданбалық шаралардың тізімін көрсету.

*- Ресейде 1999г. ** - СH+NO

Мәтіндік құжаттарды, негізінен тұтас мәтінді (рефераттар, есептер, түсініктемелер және т.б.) құжаттарға және мәтіндерді графаларға бөлінген (спецификалар, ведомостар, кестелер және т.б.) құжаттарға бөледі.

Мәтіндік құжаттар А4 (210х297 мм²) МЕСТ 2.301 үлгісіндегі парақ қағаздың бір бетінде орындалады, кестелерді және суреттемелерді орындағанда, қажеттілікте А3 (297х420 мм²) үлгісіндегі бетті пайдалануға болады.

Мәтіндік құжаттардың түпнұсқасын келесі тәсілдердің біреуімен орындайды:

- қолжазбамен – әріптер мен цифрлардың биіктігі 2,5 мм кем болмағандай. Цифрлар мен әріптерді құжаттың басынан аяғына дейін туштармен, сиялармен немесе шарикті қаламмен бір түсте (көк, күлгін, қара) анық жазу қажет. Пасталардың, сиялардың, туштардың басқа түрлерін қолдануға және астын сызуға болмайды;

- машиналық тәсілмен, ЭЕМ-нің баспалық және графикалық қондырғыларын қолданумен. Шрифт – Times New Roman, әдеттегідей, кегль пункттері 14, жоларалық интервал – дара.

Машиналық тәсілмен істелген мәтіндік құжаттарға жеке сөздерді, формулаларды шартты белгілерді (қолжазбалық тәсілмен), сонымен бірге суреттемелерді қара сиялармен, пасталармен немесе тушьтермен орындау керек. Мәтіннің парағының барлық төрт жағы бойынша алаңы болу керек. Алаңдардың өлшемдері: сол жақтағы – 30мм, оң жақтағы – 10мм, жоғары және төменгі – 20 мм.

Мәтінде азат жолдарды қолжазбалық мәтінде 15–17мм немесе машиналық мәтіннің бес таңбалығына (1,25 см) тең шегінумен бастайды. Азат жолдың шегінуі мәтін бойында біркелкі болу керек. Қолмен жазылған мәтіннің жоласты аралығы 10мм кем болмау керек.

Мәтінді құжатты орындаудың мысалы А қосымшасында келтірілген. Құжаттарды орындау үрдісінде табылған жаңылыс жазуларды, қателіктерді және графикалық дәлсіздіктерді тазартып не болмаса ақ бояумен жауып, түзетілген мәтінді (графикті) сол жерге машиналық тәсілмен немесе қара сиялармен, пасталармен, тушьтармен қолжазба тәсілімен түзетуге болад. Бір бетте үштен аспайтындай тузетуге болады.

Мәтіндік құжаттардың парақтарын зақымдауға, үстінен түзетуге, және бұрынғы мәтіннің (графиктің) толық кетірілмеген іздерінің қалуына болмайды.

Оқулық құжаттар жалпы жағдайда келесі құрылымдық элементтерді өзіне қосуы міндетті:

- титул беті (1 қосымша);

- мазмұны;

- кіріспе; негізгі бөлім;

- қорытынды;

- қолданылған әдебиеттер тізімі.

«Автомобиль-қоршаған орта» келелі мәселелерінің жалпы сипаттамасы, АШГ-ның құрамдас бөліктерінің физика-химиялық және улағыштық сипаттамалары.

Берілген үрдіске әсер етушілер толық жанбаудын өнімдері, азот пен күкірт тотықтары.

Газдарды саралаудың әдістері мен аспаптарының классификациясы, газ тәріздес компоненттердің шоғырлануын өлшеу, дизельдің түтіндеуін анықтау.

Көлік құралдарының улағыштығын мөлшерлеу, сынақтық айналымдар, сынаудың түрлері мен стандарттары.

Құрылымдық-техникалық шаралар, қолданбалық шаралар, кешенді шаралар.

2. Азот тотықтарының түзілу механизмі.

3. Қоректендіру жүйесіндегі отынның булануын азайту.

4. Автомобильдердің зиянды қалдықтарының көздері.

5. Катализаторлардың типтері, олардың құрылымы.

6. Айналымнан шыққан газдарды қайта айналымға енгізу.

7. Көміртегі тотығының физико-механикалық және улағыштың сипаттамалары.

8. Газды сараптаудың әдістері мен аспаптары.

9. Айналымнан шыққан газдарды термиялық залалсыздандыру.

10. Көміртегі тотығының түзілу механизмі.

11. Дизельдегі айналымнан шыққан газдардың түтіндеуін аңықтайтын әдістер.

12. Мотордың АШТ- сын каталитикалық залалсыздандыру.

13. Көмірсутегілерінің физико-химиялық және улағыштық сипаттамалары.

14. Автокөлікте айналымнан шыққан материалдарды кәдеге жарату.

15. Айналымнан шыққан газдарды сұйықтықпен залалсыздандыру.

16. Күйенің түзілу механизмі.

17. Уытты заттардың шекті-мүмкінді шоғырланулары.

18. Баламалы қуаттың қондырғылардың экологиялық сипаттамасы.

19. Автомобильдің жүріс айналымындағы зиянды қалдықтарын есептеудің әдістемелері.

20. АҚ зиянды қалдықтарына мөлшерлік құжаттары мен стандарттарының сипаттамалары.

21. Уыттылықты төмендету ретінде бензинді бүрку.

22. Күйенің физико-химиялық пен улағыштық сипаттамалары.

23. Газдарға сәуле түсірумен негізделген түтін өлшегіштер.

24. Айналымнан шыққан газдардың уыттылығына тұтандыру жүйесінің әсері

25. Көміртегі тотығының түзілуіне әсер етуші факторлар.

26. Америкалық жүрістік сынақтар айналымдары

27. Айналымнан шыққан газдарды залалсыздандыру әдістерінің салыстырмалы талдау.

28. Азот тотығының түзілуіне әсер етуші факторлар.

29. Бензин моторларының стендтік сынаудың айналымдары.

30. Дизельдің айналымнан шыққан газдардың каталитикалық залалсыздандыру.

31. Дизельдің түтіндеуі мен күйе түзуіне әсер етуші факторлар.

32. Уытты компоненттердің өлшем бірліктері

33.Автомобильдің зиянды қалдықтарының деңгейіне қолданбалық факторлардың әсері.

34. Бензин моторының айналымнан шыққан газдардың құрамына жағармай қоспалы құрамның әсері.

35. Қолданудағы автомобильдердің улағыштығы мен түтіндеуін бақылау.

36. Автомобильдердің зиянды қалдықтарының евростандарттары.

37. Автомобильдердің зиянды қалдықтарының көздері.

38. Дизельдің стендтік сынақтарының айналымдары.

39. Уыттықтың болашағы бар мөлшерін орындауы үшін кешенді шаралар.

40. Қоршаған ортаға зиянды шығындардың жалпы сипаттамасы.

41. СО-ның инфрақызыл газанализаторы.

42. Айналымнан шыққан газдарды қайта айналымға енгізу.

43. Зиянды қалдықтарды азайту жылжымалы құрамға ТКҚ-нің ролі мен орны.

44. Автомобильдерді улағыштыққа сынаудың түрлері.

45. АШГ- ны залалсыздандыру жүйесіндегі оттегінің датчигі.

46. Табиғи үрдістерге көмірқышқыл газының әсері.

47. Жүрістік сынақ айналымдарыының жалпы сипаттамасы.

48. Балама отындардың улағыштық сипаттамасы.

49. Зиянды қалдықтырды төмендетудің факторы ретінде көліктік дүрмекті басқару.

50. Отынға және ауаның зарядқа суды қосу.

51. Бензин моторы жүйелерінің техникалық жағдайының улағыштық әсері.

52. ІЖМ-нің айналымнан шыққан газдардың химиялық құрамы.

53. Толық жанбаудың компоненттерінің шығуына қолданбалы факторлардың әсері.

54. Катализатордың типтері және белсенділігі.

55. Мотордың тұйықталған ауа алмастыруы.

56. Дизельдің түтіндеуіне стандарттар.

57. Айналымнан шыққан газдардың компонентті залалсыздандыру.

58. Автомобильдердің зиянды қалдықтарына евростандарттар.

59. Газдардың жалынды – ионизациялық анализаторлары.

60. Автокөлікте айналымнан шыққан материалдарды кәдеге жарату.

А) 120 шамалы

В) 100 кем

С) 250 шамалы

Д) 400 шамалы

Е) 500 көп

А) 15 жуық

В) 10 жуық

С) 20 жуық

Д) 5 жуық

Е) 1,5жуық

А) Байытылған қоспа

В) Сұйытылған қоспа

С) Жанудың кеш өткізілуі

Д) Бензиннің нашар болуы

Е) Аталғанның барлығы

А) 2000 К-нан жоғары

В) 3000 К-нан жоғары

С) 500 К-нан жоғары

Д) 1000 К-нан жоғары

Е) 273 К-нан жоғары

А) Түссіз, иіссіз, суда ерімейді

В) Суда ериді

С) Көк, иіссіз, суда ерімейді

Е) Түссіз, қышқылдырғыш

Д) Түссіз, жағымсыз иісті

А) 1000 адамға

В) 100 адам

С) 10 мың адамға

Д) 100 мың адамға

Е) барлық тұрғындарға

А) Көміртектің қатты бөлшегі

В) Сутектің қатты бөлшегі

С) СН молекуласы

Д) Газтектес көміртек

Е) Күкіртті алгидрид

А) Көміртек, сутек

В) Көміртек, бензол

С) Көміртек, изооктан

Д) Көміртек, азот, оттегі

Е) Сутек, бензол

А) 15 кг-ға жуық

В) 10 кг-ға жуық

С) 20 кг-ға жуық

Д) 5 кг- ға жуық

Е) 1,5 кг-ға жуық

А) Көміртек, сутек

Б) Көміртек, бензол

С) Көміртек, изооктан

Д) Көміртек, азот, оттегі

Е) Сутек; бензол

А) Аталғанның барлығы

Б) Айналу жиіліг

С) Тұтандырығыш озу бұрышы

Д) Бензиннің октандық саны

Е) Сығымдау дәрежесі

А) Көміртек тотығы

Б) Көмірсутектердің кейбіреулері

С) Азот тотығы

Д) Күкірт ангидрид

Е) Көмірқышқыл газы

А) Жаңармай беру және қоспалардың түзілуі жүйесінде

Б) КШМ жүйесі

С) Газ алмастыру жүйесі

Д) Оталдыру жүйесі

Е) Шығару жүйесі

А) Көміртек тотығы

Б) Көмірсутектердің кейбіреулері

С) Азот тотығы

Д) Күкіртті ангидрид

Е) Көмірқышқыл газы

A) Азот тотығы және көмірсутек

Б) Күкірт тотығы және азот

С) Сутек тотығы және оттегі

Д) Көміртек оксиді және оттегі

Е) Күйе және азот оксиді

А) Көмірқышқыл газы

В) Азот

С) Көміртек

Д) Көміртекті сутегі

Е) Күйе

А) Кейбір комірқышқылдарда

В) Көміртегі

С) Кейбір азот

Д) Сұрланған андигрид

Е) Көмірқышқыл газ

А) Салқындау жүйесі

В) Қоректендіру жүйесі

С) Оталдыру жүйесі

D) Газ тарату жүйесі

Е) Шығару жүйесі

А) Жекелеген аумақта оттегінің жеіспеуі және температураның жоғары болуы

В) Жекелеген аумақта оттегінің көп болуы және температураның жоғары болуы

С) Отынның өте ұсақ болып шашырауы

D) Қысым дәрежесінің төмендігі

Е) Ауаның құйындауы

А) Қорғасын күкірт қоспалары.

В) Көмірсутектер

С) Азот тотықтары

D) Көміртегі тотығы

Е) Күйе
21. Пайдалану кезінде бензин моторы бар автомобильдерді қалай тексереді?

А) СО мен СН-нің жай жүріс режиміндегі мөлшерін

В) Газдың күш түскен кезіндегі түтіндеуі бойынша

С) Жай жүріс кезіндегі газдың түтіндеуі бойынша

D) Картерлік мөлшері бойынша

Е) Газдағы NO мөлшері бойынша

22. Пайдалану кезіндегі автомобильдік дизельді қалай тексереді?

А) Жай жүріс кезіндегі газдың түтіндеуі бойынша

В) Газдың күш түскен кездегі түтіндеуі бойынша

С) СО мен СН-нің жай жүріс режиміндегі мөлшерін

Д) Картерлік мөлшерін

Е) NO-ның мөлшерін

А) г/км

С) кг/сағ

Д) г/(кВт.сағ)

Е) мг/л
24. Зиянды заттардың үлесті лақтырылуы қозғағыштың стендтық сынақ кезінде немен өлшенеді?

А) г/(кВт.сағ)

В) процентах

С) кг/сағ

Д) г/км

А) Автомобиль көлігі .

В) Металлургиялық өнеркәсіп.

С) Жылулық электростанциялар.

Д) Химиялық өнеркәсіп.

Е) Ірі өрттер.

А) Өлшеуіш және есептеуіш техниканың көмегімен жасалған қоршаған ортаның жалпы жағдайын үздіксіз бақылау.

В) Қоршаған ортаға лақтырылатын зарарлы заттардың көлемі мен түрлері бойынша жасалған алғашқы есеп пен есептілік.

С) Жеке меншік иелерінің қалдықтарының зарарлы заттары бойынша ПДК-ны сақтауын бақылау.

Д) Жеке меншік иелерін лақтырылатын заттарының ішінде уландырғыш және жалпылық заттарды тіркеу.

Е) Техникалық процестер және техникалық обьектілердің қолданылуынан экологияға тиген зияндардың пайда болуын болдырмау.

А) СН

С) NО

Е) Альдегид.

А) Тэтраэтилқорғасын қосылса

В) Этил спирті қосылса

С) Этил бояғышы қосылса

Д) Серадан тазалған болса

Е) Көміртектен тазартылса

А) Мұнай өнімдері

В) Өлшенген механикалық бөлшек

С) Металл тұздауы мен қышқылдары

Д) Органикалық қоспалар

Е) Барлық аталғандар

А) Үзіліссіз бақылау жолымен қоршаған ортаның жағдайын қадағалау

В) Қоршаған орта мен табиғи ресурстарға шаруашылығы және басқа да салаларға негативті әсер етуі мүмін деңгейінің бағасы.

С) Экономика саласындағы табиғат қорғау шараларын өңдеу

Д) Экологиялық қауіпсіздік қажеттілігіне орнатылған заңдық объектер мен қызметтер өнімдерінің сәйкестігін растау

Е) Қоршаған ортаны қорғау және қоғамның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша орнатылған талаптарды шаруашылық субъектілер және азаматтармен сақталуын тексеру

А) Аталғандардың бәрі

В) Көлік магистралінің құрылыстық жобалары

С) Жылжымалы құрамның жаңа түрлері

Д) Технологиялық процестердің және құрал-жабдықтардың жобалары

Е) Қолданба материалдың жаңа түрлері

А) Жаңғыш қоспаның құрамын реттеу

В) Екінші ретті ауаның берілуін реттеу

С) От алдыру моментін басқару

Д) Реактордың температурасын реттеу

Е) Қышқылдану реакциясының жылдамдығы

А) Платина

В) Марганец

С) Никель

Д) Хром

Е) Мыс
34. Катализдік газ тазартқышта СО мен СН қарқынды тотығуы қандай температураға сәйкес?

В) 0 градус жоғары

С) 100 градус жоғары

Д) 100 градус жоғары

Е) кез келген температурада
35. Қандай компонент дизельден көп мөлшерде сыртқа шығады (бензин моторымен салыстырғанда)?

А) Көміртек оксиді

В) Азот оксиді

С) Күкірт оксиді

Д) Күйе

Е) Альдегидтер

1 Луканин В. Н., Трофименко Ю. В. Промышленно-транспортная экология. – М. : Высшая школа, 2001. – 273 с.

2 Козлов Ю. С., Меньшова В. П., Святкин В. А. Экологическая безопасность автомобильного транспорта. – М. : Агар, 2000. – 176 с.

3 Павлова Е. И. Экология транспорта. – М. : Транспорт, 2000. – 248 с.

4 Горбунов В. П., Патрахальцев Н. Н. Токсичность двигателей внутреннего сгорания. – М. : Машиностроение, 1998. – 214 с.

5 Дмитриевский А. В. Автомобильные бензиновые двигатели. – АСТ, 2003. – 127 с.

6 Ордабаев автомобиль моторының теориясы – Астана : Арман – ПВ, 2010. – 124 б.
Қосымша

1 Кручек В. А., Грачёв В. В., Крицкий В. В. Энергетические установки подвижного состава : учебник. – М. : Издательский центр «Академия», 2006. – 352 с.

2 Туревский А. Б. Техническое обслуживание автомобилей зарубежного производства. – М. : Машиностроение, 2009. – 207 с.

3 Степанов В. Н. Тюнинг автомобильных двигателей. – СПб, 2004. – 61 с.

БЕКІТЕМІН

ПМУ-дың оқу ісі

жөніндегі проректоры

_________Н. Э. Пфейфер

2012 ж.«___» __________


Құрастырушылар: Ордабаев Е.К., Құмаров Т. Қ.

Көліктік техника және логистика кафедрасы
Автомобильдің экологиялық қауіпсіздігі

050901 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалды ұйымдастыру, 050713 – Көлік, көліктік техника және технология мамандықтарының студенттеріне арналған

оқу-әдістемелік құралы
Кафедра мәжілісінде бекітілді 20__ ж. «__» _______№____ хаттама­­­

Кафедра меңгерушісі ___________ Е. К. Ордабаев

КЕЛІСІЛДІ

ММжКФ деканы ____________ Т. Т. Тоқтағанов 2012 ж. «___»________
Аудармаға жауапты ____________ Т. Қ. Құмаров
Нормабақылаушы

БСМмБжСЖБ _____________ Г. С. Баяхметова 2012 ж. «___»_______

МАҚҰЛДАНДЫ

ОӘБ бастығы ____________ А. А. Варакута 2012 ж. «___»__________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Автомобильдің экологиялық қауіпсіздігі

Павлодар

жүктеу/скачать 455 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: