Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Ұлттық ақпараттандыру орталығы» АҚ

1.2. Мектептік білім беру уйымдарындағы электрондық оқыту жүйесі туралы осы ереже (одан әрі – ереже) жалпы орта білім беру мекемелеріндегі электрондық оқытудың мақсатына, мазмұнына, құралдарына, формалары мен әдістеріне қойылатын нормалар мен талаптардың жүйесін, ақпараттық қатынастық технологиялар саласындағы мектеп оқушылары мен педагогтардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптардың жиынтығын тағайындайды, орта білім беру ұйымдарындағы ақпараттық қатынастық технологияларды пайдалану көлеміне қойылатын талаптарды анықтайды.

1.2 Ереже:

• 
  Қазақстан Республикасы жалпы орта білім беру ұйымдарының меншіктік формасына, типтері мен түрлеріне тәуелсіз түрде олардың барлығына;
  
• 
  оқу орындарына, педагог кадрларды қайта дайындау және біліктіліктерін арттыру институттарына, ғылыми зерттеу институттарына;
  
• 
  электрондық оқытудың контенттік, техникалық және технологиялық жасақтамасын дайындау мен қолдауды жүзеге асыратын ұйымдар, бірлестіктер;
  
• 
  тәрбие мен оқыту сапасын мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кезіндегі білім беру саласындағы орталық және жергілікті атқару органдары қолдану үшін арналған.
  

Осы Ережеде келесі құжаттарға сілтемелер пайдаланылды:

2.1. «Білім беру туралы» № 389-1 2007 ж. 27 шілдеден Қазақстан Республикасының заңы.

2.2. «Ақпараттандыру туралы» № 217-3 2007 ж. 11 қаңтардан ҚР-ның заңы

2.3. «Қазақстан – 2030» Ұзақмерзімді Стратегия.

2.4. «Келешекті бірге құрамыз» 2011 ж. 2 қаңтардан Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.

2.5. «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу» 2010 ж 30 қаңтардан Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.

2.6. «Дағдарыс арқылы жаңару мен дамуға» 2009 ж. 6 наурыздан Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.

2.7. «Қазақстан азаматтарының әл-ауқатының өсуі – мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» 2008 ж. 6 ақпаннан Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.

2.8. «Қазақстан-2030. Барлық қазақстандықтардың гүлденуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының жақсаруы» 2007 ж. 28 ақпаннан Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.

2.10. Қазақстан Республикасында 2007-2012 жылдарға Ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы.

2.11. 2010-2014 жылдарға Қазақстан Республикасын жылдамдатын индустриалдық-инновациялық дамыту бойынша мемлекеттік бағдарламасы

2.12. ҚР Укіметінің № 160 қаулысымен 2011 ж. 19 ақпаннан бекітілген Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің стратегиялық жоспары.

2.13. Бағдарламалық құжаттаманың біртұтас жүйесі. Терминдер мен анықтамалар». СТ ҚР 1091-2002 Мемлекеттік стандарты.

2.14. ҚР Білім және ғылым минстрінің 04.06. 2009 ж. № 266 қаулысымен бекітілген «Қашықтықтық білімдік технологиялар бойынша оқытуды ұйымдастыру. Негізгі ережелер» ҚР Білім берудің Мемлекеттік жалпы міндетті стандарты.

2.15. «Қазақстан Республикасының Білім беру ұйымдарында толық компьютерлік сауаттылықты қамтамасыз ету туралы» Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігінің №781 27.09.2004 ж. бұйрығы.

2.16. Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 1385 қаулысымен 2007 ж. 29 желтоқсанда бекітілген «Білім беру ұйымдарын акредитациялау ережесі». 

2.17. Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 452 қаулысымен 2007 ж. 2 маусымда бекітілген «Білім беру іс-әрекетін лицензиялау кезінде қойылатын мамандық талаптар»

2.18. Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 201 қаулысымен 2008 ж. 27 ақпанда бекітілген «Балалар үшін арналған өнімдер мен бұйымдар қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды» техникалық реттеу.

3. Терминдер мен анықтамалар

3.1.Ақпарқатынастық тұлға: ақпараттық және қатынастық технологиялар саласындағы қазіргі заманғы жетістіктерге оның жете түсінген құлшыныстық қатынасында көрініс табатын ақпарқатынастық ділді, мәдениетті, біліктілік пен сауаттылықты меңгерген және өзіндік жетілдіру мен өзіндік даму үшін оларды белсенді игерген адам ретінде тұлғаны сипаттайтын әлеуметтік маңызды сипаттың тұрақты жүйесі.

3.2.Ақпарқатынастық мәдениет: ақпараттандыру саласындағы құндылықтар жүйесін, білімдердің кеңдігі мен тереңдігін, мінез-құлық үлгілерін анықтайтын тұлғаның тұлғалық сапаларының жиынтығы.

3.3.Ақпарқатынастық біліктілік: ақпараттық қоғам азаматтарының негізгі біліктілігі, кәсіптік немесе оқу-танымдық іс-әрекетте және оқу өзара әрекеттестікте ақпараттық-қатынастық технологияларды пайдалануға білімдердің, біліктердің кешені, іс-әрекеттің тәсілдері және құндылық қатынасы.

3.4.Ақпарқатынастық сауаттылық: сенімді пайдаланушының деңгейінде оқу-танымдық (оқушыға) немесе кәсіптік (мұғалімге) іс-әрекетте АҚТ-мен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін білімдер мен біліктердің жиынтығы.

3.5.Ақпараттық-қатынастық технологиялар: ақпаратты пайдаланушылардың мүддесі үшін оны жинау, өңдеу, сақтау, тарату, бейнелеу және пайдалану мақсатымен кіріктірілген әдістердің, өндірістік процестер мен бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы.

3.6.Ақпараттық-білімдік орта: ақпараттық-қатынастық технологиялардың білімдік процеске кірігуін, сондай-ақ пәндік мультимедиалық мазмұнмен – электрондық контентпен ортаны толтыру жағдайы кезінде оқушының танымдық белсенділігін қалыптастыруды қамтамасыз ететін мақсаттан нәтижеге дейін оқыту процесін бейнелейтін білімдік процестің субъектілері мен объектілерінің ақпарқатынастық өзара әрекеттестігінің жобаланатын педагогикалық жүйесі.

3.7.Электрондық оқытуды контенттік жасақтау: жалпы мақсатпен өзінің тағайындалуы бойынша біріктірілген педагогикалық және ақпараттық-қатынастық технологиялардың кірігуін сипаттайтын қолданбалы бағдарламалық өнімдер мен цифрлық білімдік ресурстандың жиынтығы.

3.8.Білім беру парадигмасы: білім беру процесін жобалауға нақты амалдарды және білімдік практиканың өзін анықтайтын педагогикалық қоғамдағы қабылданған әлемдік көзқарастық және теориялық алғышарттардың жиынтығы.

3.9.Оқытудың парадигмасы: оқыту процесін жобалауға амалдарды анықтайтын теориялар жиынтығы.

3.10.Электрондық қытудың педагогикалық технологиясы: оқыту процесінің құлшыныстық-мақсаттық, мазмұндық, операциялық-іс-әрекеттік құрамдас бөлігі барысында білімдік процесс субъектілерінің интерактивтік қашықтықтық өзара әрекеттестігінің біртұтас пәндік ақпараттық білімдік отасын жобалау тәсілдері мен құралдары туралы ғылыми техникалық, психологиялық-педагогикалық және әдістемелік білімдердің жиынтығы, жүйелі міндетті өтуі берілген нәтижені – үлгерім сапасының жоғары деңгейін қамтамасыз етеді.

3.11.Цифрлық білімдік ресурстар: білімдік процесс субъектілерінің интерактивтік қашықтықтық өзара әрекеттестігі ретінде жиынтығында электрондық оқытудың ақпарқатынастық білімдік ортасын құруды қамтамасыз ететін электрондық тасуыштардағы цифрлық форматтағы дидактикалық материалдар.

3.12.Электрондық оқыту: мәні білім берудің ұшқыр мазмұны, іс-әрекеттің интерактивтік тәсілдері және оқушылардың оқу нәтижелерін тұлғаландырылған есепке алу негізінде ақпараттық білімдік орта жағдайында білімдік процесс субъектілерінің интерактивтік қашықтықтық өзара әрекеттестігін құратын педагогикалық және ақпараттық-қатынастық технологияларды кіріктіру негізінде іске асырылатын оқытудың өзіндік түрі.

3.13.Электрондық оқулық: педагогикалық және ақпараттық-қатынастық технологияларды кіріктіру негізінде оқу-танымдық іс-әрекеттің заңдылықтарын ескеріп, білімдік процесс субъектілерінің қашықтықтық өзара әрекеттестігінің автоматтандырылған процесін қамтамасыз ететін қолданбалы бағдарламалық өнім.

• 
  мектептік білім беру ұйымдарындағы электрондық оқыту саласындағы біртұтас мемлекеттік саясатты жасақтауды қарастырады;
  
• 
  балаларды өмір сүру және оқу орнынан тәуелсіз қазіргі заманғы сапалы мектептік білім беруге олардың қол жеткізуін қамтамасыз етеді;
  
• 
  білім берудің барлық деңгейін жаңартумен сәйкес электрондық оқыту мазмұнын анықтайды;
  
• 
  ақпараттық қоғам жағдайында бүкіл ғұмыр бойы табысты әлеуметтенуге, кәсіптік өзін-өзі анықтауға, өзіндік білім алуға және өзін өзі жүзеге асыруға дайын тұлғалық қалыптасуға мүмкіндік туғызатын жаңашыл педагогикалық процесті қамтамасыз етеді;
  
• 
  электрондық оқытудың пәндік дамытатын ортасының мазмұнын анықтайды;
  
• 
  білім беру парадигмасының ақпарқатынастық жағдайында мектептік білім беру ұйымдарының педагогтарына қойылатын талаптарды анықтайды;
  

• 
  жалпы орта білім берудің жалпы білімдік оқу бағдарламаларын дайындау;
  
• 
  ведомствалық бағыныштылығына, меншіктік формасына, типтері мен түрлеріне тәуелсіз түрде жалпы орта білім беру ұйымдарындағы электрондық оқытуды ұйымдастыру;
  
• 
  жалпы орта білім беру ұйымдары үшін электрондық оқулық басылымдарын және әдістемелік нұсқауларды дайындау;
  
• 
  жалпы орта білім беретін педагогтар мен ұйымдардың іс-әрекеттерін мемлекеттік аттестаттау мен лицензиялау
  

• 
  білімдік процесс субъектілерінің ақпарқатынастық өзара әрекеттестігінің парадигмасын енгізуді;
  
• 
  жалпы орта білім беру мен инклюзивтік білім беру ұйымдарының педагогикалық процесінде электрондық оқытуды ұйымдастыруға жаңашылдық амалдар пайдалануды;
  
• 
  электрондық оқытудың мазмұнын, оның деңгейі мен сапасын таңдауға талаптарды реттеуді;
  
• 
  мектеп оқушыларын әлеуметтендіруді жүзеге асыру үшін жағдайлар жасауды;
  
• 
  мектеп оқушысының біртұтас білімдік кеңістігін құруды;
  
• 
  білім беру деңгейлерінің арасындағы сабақтастық байланыстарды қамтамасыз етуді;
  
• 
  мектеп оқушысының толық бағалы дамуындағы электрондық оқытудың ақпараттық-білімдік ортасының дамытушы әлуетін пайдалануды;
  
• 
  әлеуметтік мәдени міндеттерді – жалпы орта білім берудің жаңа моделін қалыптастыруды шешудегі мектептік білім беру ұйымдарын, отбасыларын және әлеуметті кіріктіруді;
  
• 
  мектептік білім беру мекемелерінің практикасына оқытудың қашықтықтық формасын енгізуді
  

Мектептік білім беру ұйымдарындағы электрондық оқытудың негізгі міндеттері:

• 
  жаппай сапалы білім беруге бағытталған озық білімдік ресурстар мен технологияларға білімдік процестің барлық қатысушыларының тең қатынас құруын қамтамасыз ету;
  
• 
  толық бағалы білімдік кеңістікті құру және әрбір мектеп оқушысының жеке дара дамуын кешенді сүйемелдеуді қамтамасыз ету;
  
• 
  жаппай сапалы білім беруді қамтамасыз ететін білімдік процесті технологияландыру;
  
• 
  жалпы орта білім беруді басқару жүйесін автоматтандыру;
  
• 
  мектеп оқушылары мен мұғалімдердің ақпарқатынастық мәдениетін дамыту.
  

6.2. Электрондық оқытудың құралдары болып кейстік технология, ТV-технология, желілік технологиялар саналады.

6.3. Электрондық оқыту оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекеттер түрінің алуан түрлілігі және лездік кері байланыстар есебінен білімдік процес субъектілерінің бір бірімен және білімдік ақпараттық ортамен интерактивтік өзара әрекеттестігі ретінде жүзеге асады. Электрондық оқыту жағдайында оқушы цифрлық білімдік ресурстар мен қолданбалы бағдарламалық өнімдердің көмегімен қажетті білімдерді, біліктер мен машықтарды ала отырып, оқыту мазмұнының үлкен бөлігін белсенді түрде және өз бетімен игереді. Мұғалім енді білімдердің негізгі және бір ғана көзі болмастан, кірістік оқу ақпаратын оқушыға жай тарататын емес, оқушының оқу материалымен жұмыс істеуін, оқу мақсатында оқушылардың өздерінің арасындағы өзара әрекеттестікті ұйымдастыратын және қажетті жағдайда қолдау көрсететін, оларға кеңес беретін тьютерге айналады.

6.4. Ақпараттық-білімдік орта жағдайында оқушылар жетістігінің тепе-тең бағалануы, мектеп оқушыларының өзін-өзі бағалауын қалыптастыру, ата-аналар тарапынан бақылау мүмкіндігінің кеңеюі қаматамасыз етіледі.

7.2. Оқушылар іс-әрекетінің жетекші түріне сәйкес жалпы орта беру үшін қолданбалы бағдарламалық өнімдердің негізгі формасы ретінде мақсаттан нәтижеге дейінгі оқу процесін бейнелейтін, білімдік процесс субъектілерінің интерактивтік қашықтықтық өзара әрекеттестігіне орта амалын қамтамасыз ететін электрондық оқулықтар қарастырылады.

7.3. Қолданбалы бағдарламалық өнімдерді стандарттау электрондық оқыту процесі құрамының құрамдас бөліктерін (құлшыныстық-мақсаттық, мағыналы, операциялық-іс-әрекеттік, бағалау-нәтижелік), оқыту процесінің заңдылықтарын және пәндік салалардағы оқытудың теориясы мен әдістемесінің жетістіктері негізінде қабылдаудан бастап практикада қолдануға дейінгі оқу-танымдық іс-әрекеттің ситапттамасын ескере отырып, оларға психологиялық-педагогикалық талаптарды ұсынады.

7.4. Барлық мектептер базистік оқу жоспарына сәйкес Қазақстан Республикасы білім беру Мемлекеттік жалпы міндетті стандартына сәйкес келетін ҚР базарындағы бар электрондық оқулықтармен, электрондық оқулықты мектептегі бар барлық компьютерге инсталляциялауды ұйғаратын бір мектепке бір лицензия мөлшерінде, қамтамасыз етілуі тиіс. Лицензиялық келісімді ҚР Әділет министрлігінің авторлық куәліктерінің негізінде дайындаушы-бірлестік береді.

• 
  ұлттық арналардағы оқу-білімдік бағдарламалар хабар;
  
• 
  ҚР-ның барлық аймағын қамтитын серіктік хабар;
  
• 
  Кәбілдік желілер бойынша оқу-білімдік бағдарламалар таралымы және Интернет-хабар.
  

• 
  Мектепті басқару жүйесі (SMS);
  
• 
  Сыныпты басқару жүйесі (CRMS);
  
• 
  Оқытуды басқару жүйесі (LMS);
  
• 
  Тестілеу жүйесі (TMS);
  
• 
  Өзара әрекеттестіктің менеджменті (CRM);
  
• 
  Жоспарлау жүйесі (PMS);
  
• 
  Пәндер бойынша электрондық әдістік жүйелер (MMS);
  
• 
  Электрондық психологиялық-сараптамалық жүйе (MPsMS);
  
• 
  Ақпараттық анықтамалық жүйе (IMS).
  

9.3. Сыныптарды басқару жүйесі (CRMS – Classroom Management System) – сабақты аса тартымды және тиімді ете отырып, оқушылардың дербес компьютерлерін мұғалімнің толығымен бақылау мен басқаруына мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалық жасақтама. Одан басқа, CRMS лездік дыбыстық хабарлар мен сұқбатты жеткізу, сондай-ақ бейне- және аудиофильмдерді таратып беру мен оларды шынайы уақыт режімінде көрсетуге мүмкіндігі бар толық бағалы лингофондық сыныптың қызметіне ие болуы тиіс

9.4. Оқу процесін басқару жүйесі (LMS – Learning Management System) оқу процесінің барлық қатысушыларына (мектеп әкімшілігіне, мұғалімдерге, оқушыларға, ата-аналарға) интерактивтіктің режімінде, on- және off-line режімдерінде оқытуды басқаруға, дербес блогтар және портфолио арқылы кәсіптік тәжірибелерді бөлісуге, оқушылардың динамикалық үлгерімін қадағалауға, сондай-ақ оқушылардың, педагогтар мен мектеп әкімшілігінің рейтингілерін жүргізуге және көптеген басқаларды қадағалауға мүмкіндік береді. Жүйенің архитектурасы порталдық қосымшалардан қолданбалы кызметшілікке қатынас құруды ұсыну үшін веб-қызметтерге және ашық стандарттарға негізделген кіріккен схемаларды пайдалануға мүмкіндік беруі тиіс. Кіріккен схемалардың мұндай типі ақпараттық жүйенің гетерогендік айналасына тән қауіп-қатерді азайтады және шығынды қысқартады.

9.5. Тестілеу жүйесі (TMS – Test Management System) тестілерді дайындауды (редакциялауды, өзгертуду әзірлеуді) ұйымдастыруға, тестілерді жариялауға және нәтижелерді қарап шығуға мүмкіндік туғызуы тиіс. Тестілерді орындау кезінде білім алушы сұрақтардың арасында орын ауыстыру, қиындық тудырған сұрақтарды кейінге қалдыру мүмкіндігіне ие болуы тиіс. Тестілердің менеджері тестілеудің алдында оқушылардың беделге ие болуын қолдауы тиіс, яғни тесті басталар алдында пайдаланушы тестіге құпия сөз енгізуі тиіс.

9.6. Пәндер бойынша электрондық әдістемелік жүйелер (MMS –Method Management System) білімдердің психологиялық-педагогикалық, әдістемелік және пәндік бағдарланған салаларының кірігуін қамтамасыз етуге бағытталған. Электрондық әдістемелік жүйе – бұл пән аралық ақпараттың ұйымдастырылған және құрылымдалған ұшқыр, ашық, дамитын технологиялық базасы.

9.7. Электрондық психологиялық-сараптамалық жүйе (MPsMS – Monitor Psychology Management System) - бұл топ, оқытушы, жоо және б. туралы кері байланыс алуға арналған жүйенің пайдаланушылардың сауалнама жүргізуіне мүмкіндік беруі тиіс болатын құрал. Сауалнама аты-жөні көрсетілмеген режімде өтетін бола алады. Нәтижелерге қатынас құру құқығының баптауы бар сұраныс нәтижелерін шығарудың икемді баптауы болуы тиіс.

9.8. Ақпараттық анықтамалық жүйе (IMS – Information Management System) білім беру ұйымдарының іс-әрекеттері (сабақтар кестесі, сыныптан тыс шаралар кестесі, асхана мәзірі және т.б.) туралы қысқаша ақпарат алуға мүмкіндік береді. Пайдаланушының рөліне байланысты e-learning жүйесінде есеп-қисаптарды қалыптастыру мүмкіндігі болуы тиіс. Сараптама және есеп-қисап бойынша талаптар жүйені енгізу кезіндегі кызмет ету кезеңінде анықталады.
10. Электрондық оқытуды іске асырушы мектептік білім беру ұйымдарының инфрақұрылымына қойылатын талаптар

10.1. Мектептік білім беру ұйымдарындағы электрондық оқытуды іске асыру құрылыстық нормалар мен ережелерге, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен білім алушылардың денсаулығын қорғаудың тазалық пен гигиеналық нормаларына. оқу ғимараттарының жабдықтарына, зертханалық және компьютерлық жабдықтарға, телеқатынастық құралдарға қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс.

10.2. Мектептердің серверлік жабдықтан, мұғалімнің жұмыстық орнынан, компьютерлік сыныптан, ұялы сыныптан, кітапханаға арналған компьтерлерден, дәрігерлік қызметкерлерге арналған компьютерден, мұғлімдерге арналған компьютерлерден, жүйелік басшыға арналған компьютерлерден тұратын компьютерлік жабдығы бар болуы тиіс.

10.3. Мектептерде серверлік, интерактивтік дәрістік залдар (ИДЗ) мультимедиалық лингафондық бөлмелер (МЛБ), цифрлық оқу теледидары, электрондық оқу залдары бар болуы тиіс. Оқу қажеттілігі кезінде әрбір бөлме интерактивтік тақталармен, мультимедиалық проекторлармен, бейнекамералармен, теледидарлармен, бейнемагнитофондармен, фотоаппараттармен, DVD/VCD-плеерлермен және т.б. жарақталған болуы тиіс.

10.4. Оқу дәрісханасындағы компьютерлер саны және олардың орналасуы Тазалық ережелері мен нормалары бойынша анықталады: бір ДК-ге 6.0 ш.м-ден аз емес аудан болуы тиіс. Барлық ДК жергілікті желіге біріктірілген болуы тиіс.

10.5. ДК үйлесімі оқыту іс-әрекетінің тиісті түрлерінің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс. Әрбір жұмыс орнында CD – жетегінің, иеб-камералардың, дыбыстықНаличие на каждом рабочем м карталар мен құлаққаптардың бар болуы міндетті болып саналады.

10.6. Шектелген қатынас құру оқу ақпараты, сондай-ақ оқушылардың жұмыстық материалдары РМС-пен қатынас құруы бар клиенттік бағдарламалық жасақтама көмегімен іске асырылатын серверлерде орналастырылады.

10.7. Пайдаланылатын коммерсиялық бағдарламалық жасақтама лицензияланған болуы тиіс.

10.8. Жабдықтардың топтамасына көбейту техникалары (принтер, көшірмелеу аппараты) және сканер кіруі тиіс.

10.9. Аудионы тыңдау және бейнежазбаларды қарап шығу үшін жабдықтардың құрамында 10 оқушыға бірден жинақтан аз емес тиісті жаңғыртушы аппаратура болуы тиіс.

11.2 Мұғалімнің ақпарқатынастық біліктілігі өзінің кәсіптік іс-әрекетінде АҚТ пайдалануға құндылық қатынасты; пән бойынша қолданбалы бағдарламалық өнімдерді пайдалану әдістемесін меңгеруді; оқытуды басқару жүйесін (LMS) пайдалана білу іскерлігін; пән бойынша Интернет-ресурстарды, білімдік сайттарды білуді; АҚТ-дың мүмкіндіктерін жете түсінуді және пәндік білімдерді іске асыру кезінде, оқушылардың жобалау және шығармашылық іс-әрекеттерін ұйымдастыру кезінде оларды пайдалану тәсілдерін игеруді; оқушылармен, әріптестермен, ғалымдармен, әдіскерлермен, ата-аналармен және т.б-ды кәсіптік мақсаттарда АҚТ-ды пайдаланып қатынастық тәсілдерді иеленуді; пайдаланушының сенімді деңгейінде дидактикалық және таныстырылымдық материалдарды дайындау үшін қолданбалы компьютерлік бағдарламалар мен кеңселік қосымшаларды иеленуді ұйғарады.

1.2 Положение предназначено для применения:

• 
  всеми организациями среднего общего образования Республики Казахстан, независимо от форм их собственности, типов и видов;
  
• 
  учебными заведениями, институтами повышения квалификации и переподготовки педагогических кадров, научно-исследовательскими институтами;
  
• 
  организациями, компаниями, осуществляющими разработку и поддержку контентного, технического и технологического обеспечения электронного обучения;
  
• 
  центральным и местными исполнительными органами в области образования при осуществлении государственного контроля над качеством воспитания и обучения.
  

2.1.Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 г. «Об образовании» № 389-1.

2.2. Закон РК «Об информатизации» от 11 января 2007 г. № 217-3.

2.3. Долгосрочная Стратегия «Казахстан – 2030».

2.4. Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 28 января 2011 года «Построим будущее вместе!»;

2.6. Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева от 6 марта 2009 года «Через кризис к обновлению и развитию»;

2.7. Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева от 6 февраля 2008 года «Рост благосостояния граждан Казахстана - главная цель государственной политики»;

2.8. Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева от 28 февраля 2007 года «Казахстан-2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев», «Новый Казахстан в новом мире»;

2.9. конецформыначалоформыГосударственная программа развития образования в Республике Казахстан на 2011-2020 годы.

2.10. Государственная программа развития науки в Республике Казахстан на 2007 – 2012 годы.

2.11. Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы;

2.12. Стратегический план Министерства образования и науки Республики Казахстан на 2011-2015 гг., утвержденный постановлением Правительства РК от 19 февраля 2011 г. № 160.

2.13. Государственный стандарт СТ РК 1091-2002 «Единая система программной документации. Термины и определения».

2.14. Государственный общеобязательный стандарт образования РК «Организация обучения по дистанционным образовательным технологиям. Основные положения». ГОСО РК 5.03.004-2009, утвержденный Приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 04.06. 2009 г. № 266.

2.15. Приказ Министерства образования и науки Республики Казахстан №781 от 27.09.2004 г. «Об обеспечении полной компьютерной грамотности в организациях образования Республики Казахстан».

2.16. Правила аккредитации организаций образования, утвержденные постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2007 года № 1385. 

2.17.Квалификационные требования, предъявляемые при лицензировании образовательной деятельности, утвержденные постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2007 года № 452 .

2.18. Технический регламент «Требования к безопасности продукций и изделий, предназначенных для детей», утвержден постановлением Правительства РК от 27 февраля 2008 года № 201.

3 Термины и определения

В настоящем Положении применяются термины с соответствующими определениями:

3.1.Инфокоммуникационная личность: устойчивая система социально значимых черт, характеризующих индивида как человека, обладающего инфокоммуникационными менталитетом, культурой, компетентностью и грамотностью, что проявляется в его осознанно мотивированном отношении к современным достижениям в области информационных и коммуникационных технологий и активном овладении ими для самосовершенствования и саморазвития.

3.2.Инфокоммуникационная культура: совокупность личностных качеств индивида, определяющего систему ценностей, широту и глубину знаний, образцы поведения в сфере информатизации.

3.3.Инфокоммуникационная компетентность: ключевая компетентность граждан информационного общества, комплекс знаний, умений, способов деятельности и ценностного отношения к использованию информационно-коммуникационных технологий в профессиональной или учебно-познавательной деятельности и учебном взаимодействии

3.4.Инфокоммуникационная грамотность: совокупность знаний и умений, позволяющих работать с ИКТ в учебно-познавательной (ученику) или профессиональной (учителю) деятельности на уровне уверенного пользователя.

3.5.Информационно-коммуникационные технологии: совокупность методов, производственных процессов и программно-технических средств, интегрированных с целью сбора, обработки, хранения, распространения, отображения и использования информации в интересах ее пользователей.

3.6.Информационно-образовательная среда: проектируемая педагогическая система инфокоммуникационного взаимодействия субъектов и объектов образовательного процесса, отражающая процесс обучения от цели до результата, обеспечивающая интеграцию информационно-коммуникационных технологий в образовательный процесс, а также формирование познавательной активности ученика при условии наполнения среды предметным мультимедийным содержанием — электронным контентом.

3.7.Контентное обеспечение электронного обучения: совокупность прикладных программных продуктов и цифровых образовательных ресурсов, характеризуемая интеграцией педагогических и информационно-коммуника-ционных технологий, объединенных по своему предназначению общей целью.

3.8.Парадигма образования: совокупность принятых в педагогическом сообществе мировоззренческих и теоретических предпосылок, определяющих конкретные подходы к проектированию процесса образования и саму образовательную практику.

3.9.Парадигма обучения: совокупность теорий, определяющих подходы к проектированию процесса обучения

3.10.Педагогическая технология электронного обучения: совокупность научных технических, психолого-педагогических и методических знаний о способах и средствах проектирования единой предметной информационно-образовательной среды интерактивного дистанционного взаимодействия субъектов образовательного процесса в ходе мотивационно-целевого, содержательного, операционно-деятельностного и оценочно-результативного компонентов процесса обучения, последовательное обязательное прохождение которых обеспечивает заданный результат — высокий уровень качества успеваемости.

3.11.Цифровые образовательные ресурсы: дидактические материалы на электронных носителях в цифровом формате, обеспечивающие в совокупности создание инфокоммуникационной образовательной среды электронного обучения как интерактивного дистанционного взаимодействия субъектов образовательного процесса

3.12.Электронное обучение: самостоятельный вид обучения, осуществляемый на основе интеграции педагогических и информационно-коммуникационных технологий, сущность которого составляет интерактивное дистанционное взаимодействие субъектов образовательного процесса в условиях информационно-образовательной среды на основе мобильного содержания образования, интерактивных способов деятельности и персонифицированного учета учебных достижений учащихся

3.13.Электронный учебник: прикладной программный продукт, обеспечивающий автоматизированный процесс дистанционного взаимодей-ствия субъектов образовательного процесса с учетом закономерностей учебно-познавательной деятельности на основе интеграции педагогических и информационно-коммуникационных технологий.

4. Общие положения
4.1 Настоящее Положение

• 
  предусматривает обеспечение единой государственной политики в области электронного обучения в организациях среднего общего образования;
  
• 
  обеспечивает доступ детей к современному качественному среднему общему образованию независимо от их места проживания и учебы;
  
• 
  определяет содержание электронного обучения в соответствии с модернизацией образования всех уровней;
  
• 
  обеспечивает инновационность педагогического процесса, способствующую становлению личности, готовой к успешной социализации, профессиональному самоопределению, самообразованию и самореализации в течение всей жизни в условиях информационного общества;
  
• 
  определяет содержание предметно-развивающей среды электронного обучения;
  
• 
  определяет требования к педагогам организаций среднего общего образования в условиях инфокоммуникационной парадигмы образования;
  

4.2 Требования Положения являются обязательными при:

• 
  разработке общеобразовательных учебных программ среднего общего образования;
  
• 
  организации электронного обучения в организациях среднего общего образования, независимо от их ведомственной подчиненности, форм собственности, типов, видов;
  
• 
  разработке электронных учебных изданий и методических рекомендаций для организаций среднего общего образования;
  
• 
  государственной аттестации и лицензировании деятельности организаций и педагогов среднего общего образования.
  

4.3. Положение предполагает:

• 
  внедрение парадигмы инфокоммуникационного взаимодействия субъектов образовательного процесса;
  
• 
  использование инновационных подходов к организации электронного обучения в педагогическом процессе организаций среднего общего образования и инклюзивного образования;
  
• 
  регламентацию требований к отбору содержания электронного обучения, его уровню и качеству;
  
• 
  обеспечение условий для реализации социализации школьников;
  
• 
  создание единого образовательного пространства школьника;
  
• 
  обеспечение преемственных связей между уровнями образования;
  
• 
  использование развивающей потенциала информационно-образовательной среды электронного обучения в полноценном развитии личности школьника;
  
• 
  интеграцию организаций среднего общего образования, семьи, социума в решении социокультурной задачи – формирование новой модели среднего общего образования;
  
• 
  внедрение дистанционной формы обучения в практику организаций среднего общего образования.
  

4.4. Цель и задачи электронного обучения.

Главная цель электронного обучения в организациях среднего общего образования: формирование инфокоммуникационной личности школьников, принципом которых должно быть «обучение через всю жизнь» на основе мобильного инфокоммуникационного взаимодействия в открытом информационно-образовательном пространстве

Основные задачи электронного обучения в организациях среднего общего образования:

• 
  обеспечение равного доступа всех участников образовательного процесса к лучшим образовательным ресурсам и технологиям, направленное на массовое качественное образование;
  
• 
  создание полноценного образовательного пространства и обеспечение комплексного сопровождения индивидуального развития каждого школьника;
  
• 
  технологизация образовательного процесса, обеспечивающая массовое качественное образование;
  
• 
  автоматизация системы управления средним общим образованием;
  
• 
  развитие инфокоммуникационной культуры школьников и учителей.
  

5.  Субъекты электронного обучения
Основными субъектами электронного обучения в организациях среднего общего образования являются непосредственные участники образовательного процесса и управления: директор; заместителя директора школы (по учебной и воспитательной работе, по науке, по административно-хозяйственной деятельности и т.д.); учителя; классные руководители, психологи, учащиеся; родители; библиотекари; медицинские работники.
6. Общие требования к реализация электронного обучения в организациях школьного образования
6.1. Использование средств электронного обучения рекомендуется в объеме до 30% учебной нагрузки.

6.2. Средствами электронного обучения могут выступать кейсовые технологии, ТV-технологии, сетевые технологии.

6.3. Электронное обучение осуществляется как интерактивное взаимодействие субъектов образовательного процесса друг с другом и с информационно-образовательной средой за счет разнообразия видов учебно-познавательной деятельности учащихся и мгновенной обратной связи. В условиях электронного обучения ученик по большей части активно и самостоятельно осваивает содержание обучения, получая необходимые знания, умения и навыки с помощью цифровых образовательных ресурсов и прикладных программных продуктов. Учитель, уже не являясь основным и единственным источником знаний, превращается в тьютора, который не просто транслирует ученику входную учебную информацию, а организует работу ученика с учебными материалами, взаимодействие учащихся между собой в учебных целях, консультирует их и оказывает поддержку в случае необходимости.

6.4. Обеспечивается адекватная оценка достижений учащихся и формирование самооценки школьников, расширение возможности контроля со стороны родителей в условиях информационно-образовательной среды.

7. Требования к реализации кейсовой технологии электронного обучения в организациях среднего общего образования
7.1. Реализация кейсовых технологий электронного обучения предполагает использование в образовательном процессе школ различных видов прикладных программных продуктов, мультимедийных обучающих программ и цифровых образовательных ресурсов на CD и DVD. Благодаря кейсовым технологиям разработки и тиражирования цифрового контента, электронное обучение становится возможным для любого ученика независимо от наличия или качества доступа к Интернету, в том числе и в отдаленных сельских малокомплектных школах, и для учеников с ограниченными возможностями.

7.2. Основной формой прикладных программных продуктов для среднего общего образования в соответствии с ведущим видом деятельности учеников рассматриваются электронные учебники, отражающие процесс обучения от цели до результата, обеспечивающие средовой подход к интерактивному дистанционному взаимодействию субъектов образовательного процесса.

7.3. Стандартизация прикладных программных продуктов предъявляет к ним психолого-педагогические требования с учетом покомпонентного состава процесса электронного обучения (мотивационно-целевой, содержательный, операционно-деятельностный, оценочно-результативный), закономерностей процесса обучения и психологической характеристики учебно-познавательной деятельности от восприятия до применения на практике на основе достижений теории и методики обучения в предметных областях.

7.4. Все школы должны быть обеспечены в соответствии с базисным учебным планом имеющимися на рынке РК электронными учебниками, соответствующими Государственному общеобязательному стандарту образования РК, в количестве одна лицензия на одну школу, что предполагает инсталляцию электронного учебника на все имеющиеся в школе компьютеры. Лицензионное соглашение выдает компания-разработчик на основании авторских свидетельствами Министерства юстиции РК.

8. Требования к реализации ТV-технологии электронного обучения в организациях среднего общего образования
8.1.Реализация ТV-технологий электронного обучения предусматривает использование в образовательном процессе учебного телевидения:

• 
  Вещание учебно-образовательных программ на национальных каналах;
  
• 
  Спутниковое вещание с охватом всей территории РК;
  
• 
  Трансляция учебно-образовательных программ по кабельным сетям и Интернет-вещание.
  

8.2. Направления создания видеоуроков – учебно-познавательные фильмы для детей из сельской местности, не имеющих доступа к музеям, библиотекам и другим информационным ресурсам; демонстрации экспериментов, лабораторных работ по физике, химии, биологии невыполнимых в сельской школе; уроки передового опыта – мастер-классы учителей высшей категории; уроки по методике использования электронных учебников и интерактивного оборудования.
9. Требования к реализации сетевых технологий электронного обучения в организациях среднего общего образования
9.1.Реализация сетевых технологий электронного обучения обеспечивает комплексное решение образовательных задач и управления образовательным процессом в школе через следующие системы:

• 
  Система управления школой (SMS);
  
• 
  Система управления классом (CRMS);
  
• 
  Система управления обучением (LMS);
  
• 
  Система тестирования (TMS);
  
• 
  Менеджмент взаимодействия (CRM);
  
• 
  Система планирования (PMS);
  
• 
  Электронные методические системы по предметам (MMS);
  
• 
  Электронная психолого-мониторинговая система (MPsMS);
  
• 
  Информационно-справочная система (IMS).
  

9.2.Система управления школой (SMS – School Management System) включает систему учета посещаемости и успеваемости. SMS позволяет отслеживать посещаемость обучающихся, формировать отчеты, на основании которых может быть проведено улучшение административной политики. Система управления школой должна автоматизировать текущее делопроизводство с учётом текущих бизнес процессов в школах.

9.3. Система управления классом (CRMS – Classroom Management System) – специальное программное обеспечение, позволяющее учителю полностью контролировать и управлять ученическими персональными компьютерами, делая урок более увлекательным и эффективным. Кроме того, CRMS должна иметь функции полноценного лингафонного класса с возможностью передачи мгновенных голосовых сообщений и диалогов, а так же раздачи видео- и аудиофайлов и их демонстрации в режиме реального времени.

9.4. Система управления учебным процессом (LMS – Learning Management System) получить доступ к содержанию обучения (контенту) в интерактивном режиме и режимах on- и off-line.

9.5. Система тестирования (TMS – Test Management System) должна позволять организовать подготовку тестов (редактирование, изменение, создание), публикацию тестов и просмотр результатов. При выполнении тестов обучающиеся должны иметь возможность перемещаться между вопросами и откладывать вопросы, вызвавшие затруднения. Менеджер тестов должен поддерживать авторизацию учащихся перед тестированием, т.е. перед началом теста пользователь должен ввести пароль к тесту.

9.6. Электронные методические системы по дисциплинам (MMS –Method Management System) направлены на обеспечение интеграции психолого-педагогических, методических и предметно-ориентированных областей знаний. Электронная методическая система — это мобильная, открытая, развивающаяся, технологичная база организованной и структурированной межпредметной информации.

9.7. Электронная психолого-мониторинговая система (MPsMS – Monitor Psychology Management System) - это инструмент, который должен позволять проводить анкетирование пользователей системы для получения обратной связи о группе, преподавателе, вузе и др. Инструмент должен иметь функции формирования банка вопросов, с последующей выборкой вопросов для опросов. Анкетирование может проходить в анонимном режиме. Должны иметься гибкие настройки вывода результатов опроса с настройкой прав доступа к результатам.

9.8. Информационно-справочная система (IMS – Information Management System) позволяет получить краткую информацию о деятельности организаций образования (расписание занятий, расписание внеклассных мероприятий, меню столовой и т.д.). В Системе e-learning в зависимости от роли пользователя должна быть возможность формирования отчётов. Требования по мониторингу и отчётам уточняются на этапе обследования при внедрении системы.
10. Требования к инфраструктуре организаций среднего общего образования, реализующих электронное обучение

10.1. Осуществление электронного обучения в организациях среднего общего образования должно соответствовать требованиям в части: строительных норм и правил, санитарных и гигиенических норм охраны здоровья обучающихся и работников организаций образования, оборудования учебных помещений, лабораторного и компьютерного оборудования, средств телекоммуникаций.

10.2. Школы должны иметь компьютерное оборудование, состоящее из: серверного оборудования, рабочих мест учителя, компьютерного класса, мобильного класса, компьютеров для библиотеки, компьютеров для медицинского работника, компьютеров для учителей, компьютеров для системного администратора.

10.3. Школы должны иметь серверные, интерактивные лекционные залы (ИЛЗ), мультимедийные лингафонные кабинеты (МЛК), цифровое учебное телевидение, электронные читальные залы. При учебной необходимости каждое помещение должно быть оснащено интерактивными досками, мультимедийными проекторами, видеокамерами, телевизорами, видеомагнитофонами, фотоаппаратами, DVD/VCD-плеерами и др.

10.4. Число компьютеров в учебной аудитории и их размещение определяется согласно Санитарным правилам и нормам СанПиН: площадь на один ПК должна составлять не менее 6.0 кв.м. Все ПК должны быть объединены в локальную сеть.

10.5. Конфигурация ПК должна обеспечить выполнение соответствующих видов учебной деятельности. Наличие на каждом рабочем месте CD – привода, веб-камеры, звуковой карты и наушников является обязательным.

10.6. Учебная информация ограниченного доступа, а также рабочие материалы учащихся, размещаются на серверах, доступ к которым с РМС осуществляется с помощью клиентского программного обеспечения.

10.7. Используемое коммерческое программное обеспечение должно быть лицензионным.

10.8. В комплект оборудования должны входить множительная техника (принтер, копировальный аппарат) и сканер.

10.9.Для прослушивания аудио и просмотра видеозаписей в составе оборудования должно быть не менее одного комплекта соответствующей воспроизводящей аппаратуры на 10 учащихся.

11. Требования к кадровому обеспечению системы электронного обучения
11.1. Весь педагогический коллектив школы, инженерно-технический и учебно-вспомогательный персонал должен периодически проходить переподготовку или повышение квалификации в области электронного обучения и иметь соответствующие сертификаты.

11.2 Инфокоммуникационная компетентность учителя предполагает ценностное отношение к использованию ИКТ в своей профессиональной деятельности; владение технологией электронного обучения; владение методикой использования прикладных программных продуктов по предмету; умение пользоваться системой управления обучением (LMS) системой управления классом (CRMS); знание Интернет-ресурсов, образовательных сайтов по предмету; осознание возможностей ИКТ и владение способами их использования при реализации предметных знаний, при организации проектной и творческой деятельности учащихся; владение способами коммуникации с учащимися, коллегами, учеными, методистами, родителями и т.д. в профессиональных целях с использованием ИКТ; владение прикладными компьютерными программами и офисными приложениями для разработки дидактических и презентационных материалов на уровне уверенного пользователя.

жүктеу/скачать 188.5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: