Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Төтенше жағдай комитеті Көкшетау техникалық институты

Берілген жобада дәндерді өңдеу технологиясында өрттің қауіпсіздігін төмендету тәсілдері қарастырылған, ол қауіптілік түрлі күшті және жарықтандырғыш электрожабдықтарды қолдануына байланысты, оны сақтау процесінде, өрттің алдын алып пайда болуында және таратылуында техникалық шешімдер ұсынылған. Берілген объектінің өртін сөндіру үшін қажетті қорлар және су шығындарын қамтамасыз ету бойынша ұсынылған шаралар, өрт сөндіру қызметтерінің салаларының құралы және қажетті күштерінің сандары негізделіп және есептелген.

Берілген диплом жобасының өзектілігі дәндерді өңдеу және сақтау объектілерінде үлкен өрт қауіпсіздігіне негізделген, ол өндіріс процесінде өрт және жарылысқа қауіпті шаңдарды бөлінуіне байланысты, осындай объектілерде үлкен өрт салмағы және өртті өшірудің қиындығы пайда болады.

Тексеру нәтижесінде «Шығыс-Қазақстан ұн тартатын - құрама жем комбинаты» АҚ өрттен қорғау объектілерінің жағдайларына белгілі қорытындылар және келесідей шаралар ұсынылған:

Диплом жобасында өрт қауіптілігіне талдау жүргізу негізінде өрттен қорғаудың инженерлі-техникалық шаралары ұсынылған, олар тәжірибеде табысты қолдана алады. Берілген жұмыстың мақсаты қарастырылатын объектілерде өрт қауіпсіздігін төмендету, ол өрттен қорғау үшін дәндерді кептірудің жаңа техникалық құралдарын ендіру жолымен, олар өрттің пайда болу мүмкіндігін жояды. Газды рециркуляционды кептіргіш РД-225-70 типтік дән кептіргішті ДСП-32 қайта өңдеу жолымен жасалған. Оның реконструкциясы кептіргіш бункердің үстінде қыздыру камерасының құрылғысы қосылған. Кептіргіш агентінің температурасы 250-300⁰ болады, желдеткіштің көмегімен қыздыру камерасының төменгі бөлігіне түседі және жалюздер арқылы жоғарыға бағытталады. Дәндер үңгіршікпен көтерілген қыздыру камерасына төменге түседі. Бұл дәндердің түсуін және оның шашырауын бәсеңдетуге көмектеседі.

Қыздырылған дән жылы-ылғалды ауыстырғыш бункерге түсіп, мұнда 20-25 минут тұрады, бұл уақытта ылғалдылық біртіндеп қатты ылғалды дәннен ылғалдылығы төмен дәндерге біртіндеп ауысады, ал жылу қатты қыздырылғаннан әлсіз қыздырылған ауысады. Осыдан кейін дән екі параллельді шахтаға корабымен келіп түседі, біраз уақыттан кейін дән массасы сыртқы ауаға түседі. Бұл жерде дән салқындайды және қосымша кептіріледі.

Төменде орнатылған шығарушы механизмдер, құрғақ дәндер бір шахтадан үңгіршектерге келіп түседі және кейіннен сақталуға, ал басқасынан, үңгіршекке рециркуляцияға – аралық салқындату үшін келіп түседі. Осы үңгіршекке босалқы бункерден шикізаттар үздіксіз түсіп тұрады. Дән кептіргіштердің РД-225-70 іс-жүзіндегі өнімділігі өндірістік жағдайларда 40-45 жосп. т/ч.

Территория объектісінде айналмалы су жабдықтарын диаметрі 150 мм аспайтын орнатуларды 2 өрт гидранттарын, ал өртке қарсы су қоймаларын резерв көзі ретінде қолдануды ұсынамыз.

Қарастырылатын объектілерде «Шығыс-Қазақстан ұн тартатын-құрама жем комбинаты» АҚ өртке қарсы (өрт сөндіру) қызметін өрт техникасы шығатындай етіп ұйымдастыру қажет.

Өртті сөндіруді қамтамасыз ету үшін элеваторда қажеттілер:

1. 
   Капитальды жөндеу жұмыстарын жүргізу, яғни өрт қоймаларының ғимаратына және автобаспалдақтарды немесе бүкпелі көтергіштерді орнату үшін қосымша бокстарды жөндеу қарастырылады;
   
2. 
   Автоцистернаға қосымша негізгі өрт сөндіргіш көліктерді алу;
   

Қарастырып жатқан нысанның белсенді өрт қорғау жүйесін жетілдіру мақсатында өрттен қорғау жүйесінің толық автоматтандыру процесі, орталық диспетчерлік пункт комбинатының автоматты және қолмен басқару режимімен енгізу ұсынылады. Нысандағы белсенді өрт қорғау жүйесіне келесілер жатады:

• 
  комбинат ғимаратында және бөлмелерінде газдалған және шаңдалғанды бақылау жүйесі;
  
• 
  өртті табу және сөндіру жүйесі;
  
• 
  түтінкетіру және вентиляция жүйесі;
  
• 
  аспирация жүйесі және коммуникациясы бойынша өрттің таралуына кедергі жасайтын өртке қарсы клапандарды басқару жүйесі;
  
• 
  сыртқы және ішкі өртке қарсы су құбырларын басқару жүйесі;
  
• 
  теледидар күзет жүйесі;
  
• 
  өрт кезіндегі коммуникацияның авариялық ажырату жүйесі;
  

1. 
   «Өрт қаупсіздігіне қойылатын негізгі талаптар» Техникалық Регламенті № 14 Қазақстан Республикасының Үкімет Қаулысы 16.01.2009 ж.В. Н. Черкасов «Пожарная профилактика электроустановок» - М: ВИПТШ МВД СССР, 1978 г.
   
2. 
   Инструкция по монтажу электрооборудования пожароопасных установок напряжением до 1000 В. – М: Энергия, 1987 г.
   
3. 
   СНиП РК 4.01.02-2009. «Водоснабжение. Наружные сети и сооружения».
   
4. 
   А.И. Ревякин «Электробезопасность и противопожарная защита в электроустановках», М- «Энергия», 1980.
   
5. 
   Руководство по расчету основных показателей пожаровзрывоопасности веществ и материалов, М – 1985г.
   
6. 
   В.И. Крюков «Эксплуатация электроустановок объектов жилищно –коммунального хозяйства», М:Стройиздат,1989г.
   
7. 
   Алексеев М.В. «Пожарная профилактика технологических процессов производств», - М: ВИПТШ МВД СССР, 1986г.
   
8. 
   Грушевский Б.В. и др. Пожарная профилактика в строительстве.- М.: Строй издат, 1989, 368 с.
   
9. 
   Грушевский Б.В. и др. Пожарная профилактика в строительстве. - М.: ВИПТШ МВД СССР ,1985,451 с.
   
10. 
    Клубань B.C. и др. Пожарная безопасность предприятий промышленности и агропромышленного корпуса. –М.: Стройиздат, 1987, 451 с.
    
11. 
    Пожаровзрывоопасность веществ и материалов и средства их тушения. Справочное издание в 2 книгах. Баратов А.Н. и др.- М.: Химия, 1990, 496 с.
    

12. 
    Пособие по определению пределов огнестойкости конструкций, пределов распространения огня по конструкциям и групп возгораемости материалов. М.: Стройиздат, 1985, 60 с.
    
13. 
    ГОСТ 12.1.004-91 Пожарная безопасность. Общие требования.- М.: Госстандарт, 77 с.
    
14. 
    ҚР ҚН жЕ 2.02.05-2009 Ғимараттар мен имаратардың өрт қауіпсіздігі..