Азақстан республикасының Қоршаған ортаны қОРҒау министрлігі «еуразия су орталығЫ» Ғылыми-өндірістік бірлестік» акционерлік қОҒамы

I-бөлім Жалпы ережелер және міндеттемелер

1-бап. Терминдерді пайдалану

1. 
   "Биологиялық әртүрлілік" өзгелердің арасында өздері бір бөлігі болып табылатын жердегі, теңіздегі және басқа да су экожүйелері мен экологиялық кешендер болып табылатын барлық көздердегі тірі ағзалардың саналуандығын білдіреді; бұл ұғым түр шеңберіндегі, түрлер арасындағы әртүрлілікті және экожүйелердің әртүрлілігін қамтиды;
   

2. 
   "Биологиялық әртүрлілік" генетикалық ресурстарды, ағзаларды немесе олардың бөліктерін, таралымдарын немесе адамзат үшін нақты немесе ықтимал пайдасы немесе құндылығы бар экожүйелердің кез келген басқа биотехникалық құрамбөліктерін қамтиды;
   

3. 
   "Биотехнология" өнімдерді немесе процестерді нақты пайдалану мақсатында оларды жасау немесе өзгерту үшін туынды биологиялық жүйелерді, тірі ағзаларды немесе олардың бөліктерін пайдаланумен байланысты технологиялардың кез келген түрін білдіреді;
   

4. 
   "Құзыретті орган" Конвенцияның 1-бабында келтірілген не «Ұлттық органды» не Ұлттық орган тағайындаған және осы Хаттамада көзделген міндеттемелердің орындалуына жауапты Уағдаласушы Тараптың үкіметіндегі органды(дарды) білдіреді;
   

5. 
   "Генетикалық ресурстардың шыққан елі" барлық Каспий маңы мемлекеттері иеленушілері болып табылатын биологиялық ресурстардың келісілген трансшекаралық түрлерін қоспағанда, in-situ жағдайларында осы генетикалық ресурстарға ие елді білдіреді;
   

6. 
   "Генетикалық ресурстарды беретін ел" жабайы түрлердің де, қолға үйретілген түрлердің де таралымдарын қоса алғанда, in-situ көздерінен жиналған не олар осы елден шығатындығына немесе шықпайтындығына қарамастан ех-situ көздерінен алынған генетикалық ресурстарды беретін елді білдіреді;
   

7. 
   "Қолға үйретілген және өсірілетін түрлер" адам өзінің қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында эволюция процесіне әсер ететін түрлерді білдіреді;
   

8. 
   "Экожүйе" өсімдіктердің, жануарлардың және микроағзалардың, сондай-ақ олардың қоршаған ортасының, бірыңғай функционалдық тұтастық ретінде өзара әрекет жасайтын өсімдіктердің, жануарлардың және микроорганизмдердің серпінді кешенін білдіреді;
   

9. 
   "Эндемикалық түрлер" тек белгілі бір географиялық өңірде кездесетін кез келген түрлерді білдіреді;
   

10. 
    "Еx-situ сақтау" биологиялық әртүрлілік құрамбөліктерінің табиғи мекендеу орындарынан тыс жерлерде оларды сақтауды білдіреді;
    

11. 
    "Генетикалық материал" тектің функционалдық бірліктерін қамтитын өсімдіктік, жануарлық, микроптық немесе өзге шығу тегінің кез келген материалын білдіреді;
    

12. 
    "Генетикалық өзгертілген түрлер" генетикалық материалы гендік технологияны қолдану арқылы өзгертілген кез келген түрді білдіреді;
    

13. 
    "Генетикалық ресурстар" нақты немесе ықтимал құндылықты білдіретін генетикалық материалды білдіреді;
    

14. 
    "Мекендеу орны" сол немесе басқа ағза немесе таралым мекендейтін жердің тұрпатын немесе олардың табиғи мекендеу орнын білдіреді;
    

15. 
    "Іn-situ сақтау" экожүйелер мен табиғи мекендеу орындарын сақтауды, сондай-ақ ал түрлердің тіршілікке қабілетті таралымдарын оларды табиғи ортада ұстауды және қалпына келтіруді, ал қолға үйретілген немесе өсірілетін түрлерге қатысты - олар өздерінің ерекшелік белгілеріне ие болған ортада ұстауды және қалпына келтіруді білдіреді;
    

16. 
    _{"Бөгде түрлер" (сондай-ақ экзогенді немесе әкелінген түрлер ретінде белгілі) адам қызметінің әдейі немесе кездейсоқ тарату салдарының нәтижесінде олардың тарихи белгілі табиғи ареалының шегінен тыс жерде пайда болған кез келген түрлерді білдіреді;}
    

17. 
    _{"Инвазивтік түрлер" пайда болуы және таралуымен экожүйеге немесе биологиялық ресурстарға экономикалық немесе экологиялық залал келтіруі не адам денсаулығына зиян келтіруі мүмкін бөгде түрлерді (кірме түрлерді) білдіреді;}
    

18. 
    "Тараптар конференциясы" Конвенцияның 22-бабында көрсетілген органды білдіреді;
    

19. 
    "КТЕҚА тізімі" Каспий теңізінің теңіз ортасы үшін маңызды мәні бар қорғалатын аудандар тізімін білдіреді;
    

20. 
    "Қорғалатын аудан" нақты табиғат қорғау мақсаттарына қол жеткізу үшін бөлінетін, реттелетін және пайдаланылатын географиялық тұрғыдан белгіленген аумақты білдіреді;
    

21. 
    "Хатшылық" Конвенцияның 23-бабында көрсетілген органды білдіреді;
    

22. 
    "Орнықты пайдалану" биологиялық әртүрлілік құрамбөліктерін ұзақ мерзімді келешекте биологиялық әртүрліліктің сарқылуына әкеліп соқпайтындай жолмен және қарқында пайдаланып, қазіргі және болашақ ұрпақтардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және олардың ой-арманына жауап беру үшін оның қабілетін сақтауды білдіреді;
    

23. 
    "Технология" басқалардың арасында биотехнологияны қоса алғанда, тәжірибелік және/немесе өнеркәсіптік қолданылуы бар кез келген немесе барлық қолданбалы ғылымдардың тәжірибесін, сипатын және терминологиясын білдіреді;
    

24. 
    "Жойылып кету қауіпі төнген түрлер" антропогендік қызметтің немесе басқа факторлардың нәтижесінде оның тірі қалуына қауіп төніп тұрған кез келген таксонды білдіреді;
    

25. 
    "Интродукция" Каспий теңізінің экожүйесіне сырттан қандайда бір түрді әдейі немесе кездейсоқ ауыстыруды білдіреді;
    

26. 
    "Қолданыстағы халықаралық шарттар" оларға осы Хаттаманың барлық Уағдаласушы Тараптары қатысатын қолданыстағы тиісті халықаралық заңгерлік құралдарды білдіреді.
    

2-бап. Мақсаттары

Осы Хаттаманың мақсаттары Каспий теңізінің биологиялық әртүрлілігінің және экожүйесінің өміршеңдігін және тұтастығын қорғау, сақтау және қалпына келтіру, сондай-ақ биологиялық ресурстарды орнықты пайдалануды қамтамасыз ету болып табылады және осы орайда:

1. 
   Олардың ұзақ мерзімді өміршеңдігін және әртүрлілігін қамтамасыз ету үшін жойылып кету қауіпі төнген түрлерді және осал экожүйелерді сақтау;
   

2. 
   Сақтық шараларын қабылдау қағидатына сәйкес түрлердің, мекендеу орындарының және экожүйелердің нашарлауын, жұтаңдауының және нұқсан келтіруді болдырмау;
   

3. 
   Түрлердің, ерекше мекендеу орындарының, экологиялық жүйелердің және табиғи, сондай-ақ онымен байланысты мәдени мұраның кең спектрін неғұрлым толық көрсететін аудандарды қорғау және сақтау.
   

3-бап. Қолданылу аясы

Конвенцияның 3 және 15-баптарына сәйкес Хаттама Уағдаласушы Тараптардың ұлттық заңнамасына сәйкес немесе басқа тәсілмен айқындалған халықаралық маңызы бар сулы-батпақты жерлерді қоса алғанда, оның деңгейінің ауытқуларын және жер үсті көздерінен ластануын, сондай-ақ теңіз жақындығының әсеріне ұшырайтын құрлықты назарға ала отырып, Каспий теңізінің теңіз ортасына қолданылады.

4-бап. Хаттаманы орындау

Әрбір Уағдаласушы Тарап осы Хаттама ережелерінің өз аумағында және өзінің заңдық құзырына сәйкес орындауды үйлестіретін құзыретті органды белгілейді.

жүктеу/скачать 1.19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: