«Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ Директорлар кеңесінің шешімімен бекітілген

«Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ

Директорлар кеңесінің шешімімен

бекітілген

1. 
   Жалпы ережелер
   

1. Осы Сыртқы аудит саясаты Қазақстан Республикасының заңнамасына, Аудиттің халықаралық кәсіби стандарттарына, Жарғыға және «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның (әрі қарай – Банк) ішкі құжаттарына сәйкес «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның жыл сайынғы міндетті сыртқы аудитін ұйымдастыру және өткізу мақсатында әзірленді.

2. Саясатта қарастырылған негізгі ережелер сыртқы аудитор қызметін тартуда тиімді қызметті ұйымдастыру, мүдделер қақтығысын болдырмау, Банктің аудиттелген қаржы есептілігін уақтылы шығаруға жәрдемдесу мақсатында белгіленеді.

3. Аудиторлық қызметті сатып алу «Бәйтерек» Ұлттық Басқарушы Холдингі» АҚ Директорлар кеңесінің 2013 жылдың 25 қыркүйегіндегі №3 шешімімен бекітілген, «Бәйтерек» Ұлттық Басқарушы Холдингі» акционерлік қоғамының және дауыс құқығын беретін акцияларының (қатысу үлесі) елу және одан да көп пайызы жекеменшігі ретінде «Бәйтерек» Ұлттық Басқарушы Холдингі» акционерлік қоғамына тікелей және жанама түрде тиесілі ұйымдардың Тауар, жұмыс және қызмет сатып алу ережесіне және Банктің Директорлар кеңесінің 2013 жылдың 29 қарашасындағы №25 шешімімен бекітілген «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның Сатып алу ережесіне (әрі қарай – Сатып алу ережесі) сәйкес жүргізіледі.

Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы» Заңының талаптарына сәйкес келетін және аудиторлық қызмет туралы заңнамаға сәйкес аудит жүргізуге құқығы бар аудиторлық ұйым Банктің сыртқы аудиторы болуы мүмкін;

3-1. Сатып алу ережесінде қарастырылған тәртіпте, сыртқы аудит қызметі 3 жылдан аспайтын мерзімге ұзақ мерзімге сатып алыну мүмкін.

1) сыртқы аудитор қызметін сатып алу рәсімдері өткізіледі;

2) Банк аудитін өткізуге шарт жасалады;

3) Банк Акционерінің¹ сыртқы аудиторды анықтап, қызмет ақысын белгілейді;

4) Директорлар кеңесі Банктің аудиттелген жылдық қаржы есептілігін алдын ала бекітеді;

5) Банк Акционерінің бекітуі үшін Банктің аудиттелген жылдық қаржы есептілігі тапсырылады;

6) Заңнамада белгіленген тәртіпте және мерзімде уәкілетті органдарға Банктің аудиттелген жылдық қаржы есептілігі тапсырылады;

7) Банктік заңнамада белгіленген тәртіпте және мерзімде оны Акционер бекіткен соң Банктің аудиттелген жылдық қаржы есептілігі жарияланады.

8) Директорлар кеңесінің Банктің аралық қаржылық есептілігін бекітуі.

5. Банк Сатып алу ережесінде белгіленген тәртіппен сыртқы аудит қызметін сатып алу рәсімін (тендер ұйымдастыру және өткізу) жасайды.

6. ДК шешіміне сәйкес №13 хаттама 23.10.2014ж. 6 т. алынып тасталды.

7. Сыртқы аудит қызметін сатып алу жөніндегі тендерлік комиссияның құрамына міндетті түрде төраға немесе тендерлік комиссия төрағасының орынбасары тағайындаған Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитетінің кемінде бір мүшесі қосылады.

8. Бухгалтерлік есепке алу бөлімінің келісімі бойынша Банктің жиынтық есептілік бөлімшесі техникалық ерекшелік әзірлейді.

Тендерлік құжаттарды бекітуге дейін Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитетінің алдын ала мақұлдауына Банк Басқармасының Төрағасымен келісілген, аудитордың тәуелсіздігімен сәйкестілігін ескере отырып, сыртқы аудитордан алу жоспарлаған (қажет кезінде) барлық ілеспе қызмет тізбесі бар техникалық ерекшеліктерді, сондай-ақ Банктің жылдық қаржы есептілігіне аудит жүргізуге сыртқы аудитормен шарт жобасының мынадай талаптарын тапсырады:

1. 
   Шарттың мәні, төлем талаптары;
   
2. 
   Банктің жылдық қаржы есептілігі бойынша аудиторлық есепті және хаты басшылыққа тапсыру мерзімі;
   
3. 
   Жоба серіктесін/аудиторлық құрамды ауыстыру;
   
4. 
   Аудиторлық қызмет туралы заңнамаға сәйкес, бюджет қаражатын, кредиттерді, мемлекет активтерін пайдалану кезінде анықталған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылық туралы ақпаратты тапсыру бойынша аудитордың міндеттемесі;
   
5. 
   жауапкершілік;
   
6. 
   ағымдағы сыртқы аудитордың жұмыс құжаттарымен келесі сыртқы аудитордың танысып шығуы;
   
7. 
   Шарттың күшіне енуі – Банктің сыртқы аудиторы мен оның қызметінің ақысы көлемін анықтау туралы Банк Акционерінің тиісті шешімі қабылданған соң шарттың күшіне енуі туралы талап.
   

10. Директорлар кеңесі сыртқы аудиторды тағайындау, қайта тағайындау және оны қызметінен босату мәселесін Банк Акционерінің қарауына шығару туралы шешім қабылдау және Банк аудитін жүргізіп жатқан сыртқы аудитормен шарт талаптарын және оның қызметінің ақысының көлемін бағалау және талдау бойынша қорытынды шығару үшін Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитетінің ұсынымдарымен бірге сатып алу материалдарын қарастыруды қамтамасыз етеді.

Директорлар кеңесінің шешімі негізінде сыртқы аудиторды таңдау жөніндегі материалдар Банк аудитін жүргізетін аудиторлық ұйымды және оның қызметінің ақысының көлемін анықтауға шешім қабылдау үшін Акционердің қарауына шығарылады.

10-1. Директорлар кеңесінің Аудит жөніндегі комитеті қаржы есептілігінің жыл сайынғы міндетті сыртқы аудитінің жүргізілу барысын үйлестіріп, бақылау жасайды, соның ішінде мыналар арқылы:

- Банкті қаржы есептілігінің міндетті аудитінің рәсімдерінен өтуге әзірлік жұмыстарын ұйымдастыруды қамтамасыз ету;

- міндетті сыртқы аудит өткізу барысында туындайтын мәселелерді сыртқы аудитормен бірге талқылау (әсіресе, ішкі бақылау жүйесінде анықталған кез келген кемшілік және қаржы есептілігіне байланысты мәселелер бойынша);

- сыртқы аудитордың жазбаша өтініштерін талқылау.

10-2. Директорлар кеңесі қаржылық есептіліктің жыл сайынғы міндетті сыртқы аудитін үйлестіруді, үрдістің тиімділігіне және сапасына бақылау жасауды қамтамасыз етеді.

Аудиторлық қызмет туралы заңнамада және банктік заңнамада бекітілген аудит жүргізуге қойылатын шектеу әлеуетті жеткізіп берушілердің аудит жүргізуге қойылатын шектеудің жоқтығын растауын тендерге қатысу өтінімінде көрсету талабымен тендерлік құжаттарда ашылуы керек.

Сыртқы аудитордың аудит жүргізуге шектеу қойғаны анықталған жағдайда, сыртқы аудиторды таңдауға жол берілмейді.

12. Банк қаржы есептілігіне аудит жүргізуге шектеуді мүдделер қақтығысы түрінде бағалаған жағдайда (қаржы есептілігінің сенімділігі туралы пікіріне аудиторлық ұйымның мүдделілігі әсер етуі ықтимал болғанда), Банк мынадай жайттардың салдарынан сыртқы аудитордың тәуелсіздігіне қатер төну мүмкіндігін (тәуекелін) қарастыруға тиіс:

1) осы сыртқы аудитордан бұрынырақ алынған қызметтердің сипаты;

2. 
   қаржы есептілігі кезінде немесе оны қамтитын кезеңнен кейін осы сыртқы аудитормен қаржылық және іскерлік қарым-қатынас.
   

13. Кәсіби аудиторлардың әдеп кодексіне сәйкес, қаржы есептілігінің аудитіне қатысы жоқ бірқатар қызмет (аудиторлық емес қызмет) көрсету сыртқы аудитордың тәуелсіздігіне ықпал ететін мүдделер қақтығысы қатерін туындатуы мүмкін. Мұндай жағдайда, қызметтің көрсетілуіне мүдделі тұлға ретінде Банк кез келген қауіптің маңызын бағалауы қажет: бірқатар жағдайда оны болдырмауға немесе сақтық шараларын жасау арқылы қолайлы деңгейге дейін түсіруге болады, басқа жағдайда мұндай қатерді ешқандай сақтық шараларымен қолайлы деңгейге түсіру мүмкін емес.

14. Сыртқы аудитор көрсететін мынадай қызметтің түрлері жеке мүдделілік қаупінің немесе өзін-өзі бақылауды туындауына әкеп соғуы мүмкін, бұлардан Банктің сыртқы аудитордың мұндай қызметінен бас тартуы немесе Банктің қаржы есептілігі аудиті қызметін сыртқы аудитордың көрсетуінен бас тартуы арқылы ғана қолайлы маңызға дейін түсіру мүмкін болуы ғажап емес:

1) бухгалтерлік есеп жүргізу және қаржы есептілігін жасау қызметтері;

2) мүліктің құнын бағалау жағдайында, бағалау қызметтері, нәтижесі Банктің қаржы есептілігі үшін елеулі болса, сондай-ақ сыртқы аудитор үшін өзін-өзі бақылау қаупі ешқандай сақтық шаралары арқылы қолайлы деңгейге дейін түспейді.

15. Сыртқы аудитор көрсететін мынадай қызмет түрлері сыртқы аудитордың тәуелсіздігіне қауіп тудырмайды немесе Банк сақтық шараларын жасағанда қолайлы маңызға дейін түсіруге болатындай тәуелсіздікке болмашы қатер тудыруы ықтимал:

15.1. Салық салу саласында қызметтер – әдетте, сыртқы аудитор үшін тәуелсіздік қаупінің туындауына әкеп соқпайды.

15.2. Ақпараттық қызмет – қаржы есептілігі құрамына кіретін ақпараттарды өңдеуге қолданылатын ақпараттық-технологиялық жүйелерді енгізуге және өңдеуге байланысты қызметті Банктің алуы сыртқы аудиторға өзін-өзі бақылау қаупін тудыруы ықтимал. Сыртқы аудиторға өзін-өзі бақылау қаупі тым жоғары болуы мүмкін. Банктен мына жайттарды қамтамасыз ететін сақтық шараларын талап етуі ғажап емес:

1. 
   Банктің лауазымды тұлғасының ішкі бақылау жүйесін жасауға, ұстап тұруға және мониторинг жүргізуге жауапкершілігін мойындауы;
   
2. 
   Банктің лауазымды тұлғасының бағдарламалық құралдарды өңдеуге және енгізуге қатысты барлық басқарушылық шешімдерді қабылдауға жауап тұлға ретінде жоғарғы басшылықтың ішінен құзырлы қызметкерді тағайындауы;
   
3. 
   Банктің лауазымды тұлғасының бағдарламалық құралдарды өңдеуге және енгізуге қатысты барлық басқарушылық шешімдерді дербес қабылдауы;
   
4. 
   Банктің лауазымды тұлғасының жүйелерді өңдеу және енгізу нәтижелері мен барабарлығын бағалауы;
   
5. 
   Банктің лауазымды тұлғасының жүйелерді пайдалану үшін және жүйелерінде қолданатын және өндірілетін мәліметтер үшін жауапкершілік қабылдауы.
   

15.4. Төрелік дауды қарастыруда көрсетілетін көмекке байланысты қызметтер – соттық дау нәтижесі бойынша Банк төлейтін және алатын шығын және өзге де соманы сараптау, бағалау секілді қызметтер, сондай-ақ іс жүргізуге, сот дауы үшін құжаттарды іздеуге және жасауға көмектесу кіруі мүмкін.

Егер соттық дауда Банк алатын көмекке Банктің қаржы есептілігінде көрсетілуге тиіс сомаға және мәліметтерге әсер ететін даудың ықтимал нәтижесін бағалау кірсе, онда сыртқы аудиторға өзін-өзі бақылау қаупі төнуі мүмкін. Мынадай факторлардың қаупі елеулі:

1. 
   Даудың мәні болып табылатын соманың елеулілігі;
   
2. 
   Дау мәніндегі субъективизм дәрежесі;
   
3. 
   Банк көрсететін қызметтің сипаты.
   

15.5. Заңгерлік қызмет – қаржы есептілігіне елеулі әсер етпейтін мәселелер бойынша Банктің заңгерлік қызмет алуы сыртқы аудитордың тәуелсіздігіне қауіп төндіретін фактор болып табылмайды.

Түрлі салада (мәселен, шарт жасау, заңгерлік кеңес, заңгерлік сараптама және қайта ұйымдастыру бойынша кеңес) көмек алу мақсатында Банк алатын заңгерлік көмек, сыртқы аудиторға өзін-өзі бақылау қаупін тудыруы ықтимал. Мұндайда қауіпті қолайлы деңгейге дейін түсіре алатын сақтық шаралары қолданылуы мүмкін. Мұндай қызметтер мынадай жағдайда сыртқы аудитордың тәуелсіздігіне кері әсер етпейді:

1. 
   Банктің қаржы есептілігіне аудит жүргізетін топ мүшелері бұл қызметті көрсетуге қатыспайды;
   
2. 
   Кеңес беру қызметін алған кезде соңғы шешімді Банктің өзі қабылдайды.
   

1) сыртқы аудитор өзінің аудиторлық компаниясына бәсекелес ретінде жұмыс істесе немесе біріккен кәсіпорыны немесе қатысушылардың дені аудиторлық компанияның бәсекелесі болып табылатын балама бірлестіктері болса;

2) сыртқы аудитор Банкке және Банктің мүддесімен кереғар мүддесі бар немесе мәселелер, операциялар және проблемалар бойынша бір-бірімен айтысып, пікірталастырып жүрген басқа ұйымдарға қызмет көрсетсе:

17. Банктің жобасы бойынша сыртқы аудиторды және/немесе серіктесті алмастыру мерзімі (яғни, уақыт кезеңі аяқталғанда Банк жоба бойынша сыртқы аудиторды және/немесе серіктесті алмастыруға тиісті мерзім ) 7 жылдан аспауы тиіс.