БАҒдарламасы астана 2015 Бағдарламаны әзірлеушілер: Э.ғ. к., доцент Дёмушкина Л. О. (1 бөлім)

6-тақырып. Қоғамдық шаруашылық нысандары

«Тауар» санатының мәні. Тауардың өзіндік ерекшеліктері: тұтыну құны және айырбас құны. Айырбас құны және құн. Тауардағы жүзеге асқан еңбектің екі жақты сипаты. Тауар құнының шамасы және оны анықтаушы факторлар.

Құн нысаны мен ақшаның пайда болу эволюциясы. Ақшаның мәні мен міндеті. Қазіргі ақшалар. Ақша айналысының заңы.

Капиталистік өндіріс, оның материалдық және әлеуметтік-экономикалық негізі. Капиталдың бастапқы жиналуы. Тауар жұмыс күші. Қосымша құн және оның нысандары.

Тауар-ақша қатынастар мен нарықтың пайда болу эволюциясы. Нарық мәні. Нарықтық қатынастар субъектілері. Нарықтық тетіктердің негізгі элементтері.

Нарық түрлері және олардың жіктелімі. Нарық инфраструктурасы.

Нарық атқарымы. Нарықтық экономиканың тиімділігі мен кемшілігі.

Сұраныс және оның факторлары (бағалық және бағалық емес). Сұраныс атқарымы. Сұраныс қисығы және оның жылжуы. Сұраныс Заңы. Өзара алмастырымды және өзара толықтырымды тауарлар.

Ұсыныс және оның факторлары (бағалық және бағалық емес). Ұсыныс атқарымы. Ұсыныс қисығы және оның жылжуы. Ұсыныс заңы.

Сұраныс пен ұсыныстың тепе-теңдігі. Нарықтық тепе-теңдіктің ішінара үлгісі. Тепе-теңдік бағасы. Л.Вальрас және А. Маршаллдың тепе-теңдік бағаны орнатудың негізгі тәсілдемесі.

Сұраныс икемділігі. Сұраныстың бағалық икемділігі және оның сандық мәні. Кіріс бойынша сұраныс икемділігі. Сұраныстың ыңғайласпа икемділігі және оның сандық мәні.

Ұсыныс икемділігі. Ұсыныс икемділігіне уақыт факторының әсері.

Игілік пайдалылығы. Пайдалылық мәні. Игіліктің жалпы пайдалылығы. Игіліктің шекті пайдалылығы. Азаймалы шекті пайдалылық Заңы.

Тұтынушының артықшылығы. Пайдалылықтың кардиналистік және ординалистік тұжырымдамасы. Немқұрайдылық қисықтары. Немқұрайдылық қисықтарының картасы.

Табыс әсері және орнын басу әсері. Гиффен қарама-қайшылығы. Орнын басудың шекті нормасы. Бюджеттік шектеулер. Тұтынушы тепе-теңдігі және оның шарттары.

Өндіріс және өндіріс факторлары. Өндірістік мән. Өндірістік атқарымдардың жалпы қасиеті. Техникалық және экономикалық тиімділік. Изокванта.

Изокванта картасы. Фирма қызметіндегі қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезең.

Қысқа мерзімді кезеңдегі өндірістік таңдау. Өндірістің өзгермелі факторларының жиынтықты, орташа және шекті өнімдері. Азаймалы өндірістік факторларының Заңы.

Ұзақ мерзімді кезеңдегі өндірістік таңдау. Өндіріс факторларының орнын басу. Факторлардың технологиялық орнын басуының шекті нормасы және оның капитал мен шекті еңбек өнімдерімен байланысы. Өндіріс оптимумы. Изокоста. Өндіріс тепе-теңдігі.

Ауқым нәтижесі: мәні және түрлері (жағымды, тұрақты және жағымсыз).

Фирманың мақсатты атқарымы және түсінік. Фирманың экономикалық мәні. Қазақстан Республикасындағы кәсіпорындардың негізгі нысандары. Фирма қызметіндегі қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезең.

Өндіріс шығындарының түрлері мен түсінігі. Фирманың тұрақты және өзгермелі шығындары. Фирманың жалпы, орта, шекті шығындары.

Фирманың қысқа мерзімді тепе-теңдігі. Фирма табысы және оның жіктелімі. Фирманың жиынтық, орташа және шекті табысы.

Фирманың ұзақ мерзімді тепе-теңдігі.
12-тақырып. Нарықтық құрылым тұрпаттары

Жетілген бәсекелестік үлгісі. Жетілген бәсекелестік жағдайында фирма сұранысының қисығы. Жетілген бәсекелестік жағдайында фирманың қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді тепе-теңдігі.

Монополия және монопсония үлгісі. Нарықтық билік көрсеткіштері. Бағалық кемсітушілік. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдегі монопольды тепе-теңдік.

Монополистік бәсекелестік белгілері. Қысқа мерзімді кезеңде шығарылымның көлемі мен бағасын анықтау. Фирманың монополистік бәсекелестік сұранысының қисығы. Монополистік бәсекелестік жағдайындағы тепе-теңдік.

Олигополия белгілері мен үлгілері. Олигополия жағдайындағы фирма мінез-құлқының нысандары. Олигополия жағдайындағы баға белгілеу.

Бағалық емес бәсекелестік.

Өндіріс факторларының нарығы түсінігі және оның ерекшеліктері. Өндіріс факторы нарығындағы сұраныс пен ұсыныс.

Еңбек нарығындағы сұраныс пен ұсыныс. Еңбекақы. Еңбектегі нарық сұранысының қисығы. Еңбек ұсының қисығы. Еңбек нарығындағы тепе-теңдік.

Капитал нарығы. Пайыздық несие капиталдағы табыс нысаны ретінде. Дисконтталған құн.

Жер нарығы. Рентаның экономикалық мәні. Жер рентасының пайда болу шарттары. Абсолюттік рента және оның көздері. Сараланымдылырған рента. Жерге сұраныс және жерге ұсыныс.
14-тақырып. Макроэкономикалық көрсеткіштер

Қоғамдық өнім. Ұлттық есепшоттар жүйесі (ҰЕЖ) және оның ұлттық экономиканың жұмыс істеу нәтижелерін өлшеудегі ролі. Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) және жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) ұлттық есепшоттар жүйесінің негізгі көрсеткіштері ретінде.

Таза ішкі өнім (ТІӨ) және таза ұлттық өнім (ТҰӨ). Ұлттық табыс (ҰТ). ҰТ бөлінуін сипаттайтын көрсеткіштер: жеке табыс және қолда бар табыс.

ЖҰӨ/ЖІӨ өлшеу әдістері: ЖІӨ өндірістік әдісі (қосымша құн бойынша), шығын бойынша, табыс бойынша. Шығын бойынша есептелген ЖҰӨ және ЖІӨ өндірістік табысы. Негізгі макроэкономикалық теңдестік.

ЖҰӨ/ЖІӨ атаулы және нақты шамасы. ЖҰӨ/ЖІӨ дефляторы. Тұтыну бағасының индексі.
15-тақырып. Макроэкономикалық тұрақсыздық: кезеңділік, жұмыссыздық, инфляция

Экономикалық цикл және оның құрылымы. Цикл сатылары: дағдарыс, тоқырау, жандану, көтерілу және олардың сипаттамасы. Экономикалық циклдердің себептері. Экономикалық циклдер түрлері. Қазіргі экономикалық цикл ерекшеліктері.

Жұмыссыздық макроэкономикалық тұрақсыздық нысаны ретінде. Жұмыссыздықтың негізгі түрлері: уақытша, құрылымдық және циклдік. Жұмыссыздық деңгейі. Табиғи жұмыссыздық деңгейі. Жұмыссыздықтың экономикалық және экономикалық емес зардабы.

Инфляция экономикалық тұрақсыздық нысаны ретінде. Инфляция деңгейі. Баға өсуінің қарқынына байланысты инфляция түрлері: жылжымалы, өшірме, асқын инфляция. Инфляция себебі. Ашық және тежелген инфляция. Сұраныс инфляциясы және шығын инфляциясы. Фишер әсері. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық зардабы. Инфляция мен жұмыссыздықтың өзара байланысы. Филлипс қисығы.

Сұраныс жиынтығы және оны жасаушылар. Сұраныс жиынтығының факторлары. Сұраныс жиынтығының қисығы.

Ұсыныс жиынтығы. Ұсыныс жиынтығының қисығы. Сұраныс жиынтығы қисығын классикалық және кейнсиандық теорияларымен түсіндіру. Ұсыныс жиынтығының факторлары.

AD – AS үлгілерінің тепе-теңдігі. Тепе-теңдіктің классикалық үлгісі.

Тауарлық нарыққа тепе-теңдіқтің кейнсиандық тәсілдемесі. Тұтыну және жинақ ақша. Тұтынудың шекті бейімділігі. Жинақ ақшаның шекті бейімділігі. Тұтыну мен жинақ ақша серпінін анықтаушы факторлар. Инвестициялар және олардың негізгі түрлері. Инвестиция тұрақсыздығының факторлары. Кейнсиандық крест. Мультипликатор әсері. Құнттылық қарама-қайшылығы.
17-тақырып. Қаржы нарығы және қаржы-несиелік саясат

Ақша және оның экономикадағы атқарымы. Нақтылық және қаржылық активтер. Ақша өтімділігі. Ақшалай жиындар. Ақшалай агрегаттар.

Классикалық тұжырымдама ақшасына сұраныс. И.Фишер теңдеуі.

Ақшаға сұраныстың кейнсиандық теориясы. Ақшаға сұраныс факторлары. Пайыздың атаулы және нақтылы мөлшерлемесінің байланысы.

Экономикадағы ақшаға ұсыныс. Ақша қоры. Ақша мультипликаторы.

Ақша нарығындағы тепе-теңдік. Кейнсиандық ақша саясаты. Өтімді тұзақ. Ақша нарығындағы ұзақ мерзімді тепе-теңдік. Ақша-кредит саясаты және оның құралдары.

Қазыналық саясат және оның қаржы жүйесі. Жиынтықты сұранысқа қазыналық саясат құралдарының әсер етуі. Қазыналық саясат түрлері. Ынталандырушы бюджет-салық саясаты (қазыналық экспансия). Тежеулік бюджет-салық саясаты (қазыналық шектелім). Мемлекеттік шығындар мультипликаторы. Салық мультипликаторы.

Дискрециялық және автоматты (дискрециялық емес) қазыналық саясат. Экономиканың автоматты тұрақтандырғышы.

Бюджет тапшылығы және оны толықтыру әдістері.

IS – LM үлгісінің практикалық маңызы. IS – LM негізгі өзгермелі үлгісі.

IS қисығы. LM қисығы. IS – LM үлгісінің тепе-теңдігі.

Бюджет-салық және ақша-кредит саясатының салыстырмалы тиімділігі. Бюджет-салық экспансиясы. Ақша-кредит экспансиясы. Ығыстыру әсері. Баға деңгейінің өзгеру жағдайындағы бюджет-салық және ақша-кредит саясаты.

Экономикалық өсу және оның өлшемі. Экстенсивті және қарқынды экономикалық өсу. Экономикалық өсудің негізгі мақсаттары. Экономикалық өсу факторлары.

1. 
   Ерте замандағы және орта ғасырлардағы экономикалық ойлар.
   
2. 
   Алғашқы экономикалық мектептер: меркантилизм және физиократтар. Теорияның негізгі ережелері.
   
3. 
   Классикалық саяси экономия: теорияның негізгі ережелері.
   
4. 
   XIX ғасырдағы экономисттер Ж.Б.Сэя, Дж.Милл еңбектеріндегі классикалық политэкономияның дамуы. экономикалық көзқарастары.
   
5. 
   К.Маркстың экономикалық көзқарастары.
   
6. 
   Австриялық экономикалық мектеп (маржинализм): негізгі ережелер.
   
7. 
   Англо-американдық экономикалық мектеп: А.Маршалл, Дж.Кларк.
   
8. 
   Тарихи мектеп. Ф.Листтің экономикалық көзқарастары.
   
9. 
   Институционализм экономикалық ойлардың бағыты ретінде.
   
10. 
    Жалпы тепе-теңдік және экономикалық даму теориясы: Л.Вальрас, Шумпетер.
    
11. 
    Э.Чемберлиннің монополистік бәсекелестік теориясы. Дж.Робинсон жетілмеген бәсекелестік теориясы.
    
12. 
    Әл-ауқаттың экономикалық теориялары.
    
13. 
    Дж.М.Кейнстің экономикалық көзқарастары.
    
14. 
    Неолиберализм. Л.Мизес, Ф.Хайек, В.Ойкен экономикалық көзқарастары.
    
15. 
    Монетаризм және ұтымды күтудің теориясы: монетаризмнің негізгі ережелері.
    
16. 
    Неоинституционализм. Г.Беккер, Р.Коуз, Дж. Бьюкенен экономикалық көзқарастары.
    
17. 
    Экономикалық теория пәні және оның эволюциясы. Экономикалық теория атқарымы.
    
18. 
    Экономикалық теория әдістері.
    
19. 
    Экономикалық санаттар және экономикалық заңдар.
    
20. 
    Қоғам және экономика. Қоғам өміртіршілігіндегі өндірістің ролі.
    
21. 
    Қоғамның экономикалық жүйесі: түсінігі мен түрлері.
    
22. 
    Экономиканың және оның әр түрлі жүйелерді шешудегі негізгі мәселелері.
    
23. 
    Экономикалық ресурстар және өндірістік факторлар.
    
24. 
    Экономикада ресурстар шектілігі және таңдау мәселелері. Экономиканың өндірістік мүмкіндіктері.
    
25. 
    Қоғамдық ұдайы өндіріс: мәні, түрлері мен тұрпаттары.
    
26. 
    Меншік экономикалық санат ретінде. Нарық экономикасындағы меншік нысандары.
    
27. 
    Меншік объектіреі мен субъектілері. Меншік құқығының экономикалық теориясы. Р.Коуздың «Құқықтық түйін» меншігі.
    
28. 
    Меншікті мемлекет иелігінен алу: қажеттілік, әдістері. Қазақстанда меншікті жекешелендіру.
    
29. 
    Қоғамдық өндіріс түрлері. Табиғи және тауарлық (нарықтық) өндіріс.
    
30. 
    Табиғи шаруашылық адамдардың алғашқы шаруашылық қызметінің түрі ретінде.
    
31. 
    Тауарлық өндіріс мәні, негізгі сипаты мен түрлері.
    
32. 
    Тауар және оның қасиеті. Тауардағы жүзеге асқан еңбектің екі жақты сипаты.
    
33. 
    Құн теориясы. Тауар құнының шамасы және оны анықтаушы факторлар. Құн заңы.
    
34. 
    Ақшаның пайда болуы, мәні мен атқарымы. Қазіргі ақшалар.
    
35. 
    Нарықтың мәні, құрылымы мен атқарымы. Нарық түрлері. Нарық тетігінің негізгі элементтері.
    
36. 
    Нарық инфрақұрылымы және оның элементтері.
    
37. 
    Сұраныс атқарымы. Сұраныс факторлары. Сұраныс заңы. Сұраныс қисығы.
    
38. 
    Ұсыныс атқарымы. Ұсыныс факторлары. Ұсыныс заңы. Ұсыныс қисығы.
    
39. 
    Сұраныс пен ұсыныс тепе-теңдігі. Тепе-тең баға. Л.Вальрас пен и А. Маршалл тепе-теңдігі.
    
40. 
    Сұраныс икемділігі, оның түрлері. Икемділік теориясының практикалық маңызы.
    
41. 
    Ұсыныс икемділігі. Ұсыныс икемділігіне уақыт факторларының әсері.
    
42. 
    Тұтынушылық артықшылық. Немқұрайдылық қисығы.
    
43. 
    Тұтынушының бюджеттік шектілігі. Тұтынушы ережесінің тепе-теңдігі.
    
44. 
    Пайдалылық атқарымы. Пайдалылықтың кардиналистік және ординалистік тұжырымдамасы. Пайдалылықтың азаймалы шектелігінің заңы.
    
45. 
    Өндірістік атқарым. Изокванта. Өндірістің кезеңділігі.
    
46. 
    Қысқа мерзімді кезеңдегі өндірістік атқарым. Азаймалы қайтарым заңы.
    
47. 
    Ұзақ мерзімді кезеңдегі өндірістік атқарым. Өндірістік факторлардың орнын басу. Өндіріс тепе-теңдігі.
    
48. 
    Өндіріс шығындары және оның түрлері. Ең төменгі шығындар ережесі. Пайданы ең жоғарғы шекке жеткізу ережесі.
    
49. 
    Жетілген бәсекелестік үлгісі. Бәсекелестік фирмалар қызметінің негізгі түсініктері.
    
50. 
    Монополистік бәсекелестік үлгісі. Шығарылатын өнімнің көлемі мен бағасын анықтау.
    
51. 
    Олигополия үлгісі. Нарықта олигополияның мінез-құлқы.
    
52. 
    Монополия және монопсония үлгілері. Монополия түрлері. Нарықтық билік көрсеткіштері. Бағалық кемсітушілік: мәні мен түрлері.
    
53. 
    Еңбек нарығы. Жалақы, оның нысандары мен түрлері.
    
54. 
    Табиғи ресурстар нарығы. Жер рентасы. Абсолюттік және сараланымды жер рентасы.
    
55. 
    Ұлттық есепшоттар жүйесі (ҰЕЖ) және оның макроэкономикалық талдаудағы ролі. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер. ЖІӨ есептеу әдістері.
    
56. 
    ЖҰӨ/ЖІӨ атаулы және нақты шамасы. ЖҰӨ/ЖІӨ дефляторы. Бағалар индексі.
    
57. 
    Экономикалық цикл: түсінігі, кезеңі. Нарықтық экономиканың циклдік дамуының себептері. Экономикалық циклдер көрсеткіштері. Экономикалық циклдер жіктелімі. Қазіргі экономикалық циклдер ерекшеліктері.
    
58. 
    Жұмыссыздық және олардың түрлері. Жұмыссыздық деңгейі. Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі. А.Оукен заңы.
    
59. 
    Инфляция: мәні мен себептері. Инфляция өлшемі. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық зардабы. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты.
    
60. 
    Инфляция түрлері мен нысандары. Инфляция мен жұмыссыздық байланысы. Филипс қисығы.
    
61. 
    Сұраныс жиынтығы: мәні мен оған ықпал етуші факторлар. Сұраныс жиынтығының қисығы.
    
62. 
    Ұсыныс жиынтығы: мәні мен оған ықпал етуші факторлар. Ұсыныс жиынтығының қисығы.
    
63. 
    Экономикаға инвестицияның мәні мен мағынасы. Инвестиция түрлері. Инвестициялар көлемі мен серпініне ықпал етуші факторлар.
    
64. 
    Макроэкономикалық тепе-теңдік үлгілері.
    
65. 
    Қазыналық саясат және мемлекеттік бюджет. Қазыналық саясат құралдары және оның сұраныс жиынтығы мен ұсыныс жиынтығына әсері. Қазыналық саясат түрлері.
    
66. 
    Ақша массасы және оның агрегаттары. Ақшаға сұраныс: классикалық және и кейнсиандық тұжырымдама. Ақшаға сұраныстың факторлары. Фишер теңдестіруі мен әсері.
    
67. 
    Ақша ұсынысы. Ақша мультипликаторы. Ақша нарығының қысқа мерзімді тепе-теңдігі. Өтімді тұзақ.
    
68. 
    Ақша нарығының ұзық мерзімді тепе-теңдігі.
    
69. 
    Мемлекеттің ақша-кредит саясаты және оның құралдары. Политика «Арзан» ақша саясаты мен «қымбат» ақша саясаты.
    
70. 
    Экономикалық өсу және оның өлшемі. Экономикалық өсу түрлері мен факторлары.
    
71. 
    Экономикалық өсу үлгілері. Экономикалық өсуді ынталандырудың мемлекеттік саясаты.
    

1. 
   Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика. Учебник. – М.: Маркет ДС, 2009. – 416 с.
   
2. 
   Антология экономической классики: В 2 т. М.: Эконов, 1993.
   
3. 
   Базылев Н.И.. Гурко С.П., Базылева М.Н. Макроэкономика. - М.: ИНФРА-М, 2003. – 190 с.
   
4. 
   Базылев Н.И., Гурко С.П., Базылев М.Н. Экономическая теория: Учебник.- М.: ИНФРА-М, 2003. – 672 с.
   
5. 
   Бартенев С.А. История экономических учений. – М.: Экономист, 2001.- 456с.
   
6. 
   Блауг М. Экономическая мысль в ретроспективе.- М.: «Дело Лтд», 1994. – 720 с.
   
7. 
   Блауг М. 100 великих экономистов после Кейнса/ Пер. с англ./ под ред. А. Фофонова.- СПб.: Экономическая школа, 2008.- 384с.
   
8. 
   Вечканов Г.С., Вечканов Г.Р. Макроэкономика. 2-е изд. – СПб: Питер, 2010. – 288 с.
   
9. 
   Вечканов Г.С. Экономическая теория: Учебник для вузов. – СПб: Питер, 2011. – 512 с.
   
10. 
    Войтов А.Г. Экономика. Общий курс. (Фундаментальная теория экономики): Учебник.- 10-е изд., «Дашков и К», 2007.- 610с.
    
11. 
    Дорохина Е.Ю., Халиков М.А. Моделирование микроэкономики. Учебное пособие для вузов. – М.: Изд-во «Экзамен». 2003. – 224 с.
    
12. 
    Ивашковский С.Н. Макроэкономика: Учебник. - М.: Дело, 2000. – 472 с.
    
13. 
    Ивашковский С.Н. Микроэкономика: Учебник. - М.: Дело, 2002. – 416 с.
    
14. 
    История экономических учений./ Под ред. В.Автомонова и др.- М., 2002.- 784с.
    
15. 
    История экономических учений. Под ред. А.Г.Худокормова. М.: ИНФРА-М, 2002. – 733 с.
    
16. 
    Капканщиков С.Г. Макроэкономика: учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2007. – 336 с.
    
17. 
    Козырев В.М. Основы современной экономики: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2007. – 544 с.
    
18. 
    Курс экономики: Учебник /Под ред. Б.А. Райзберга. – М.: ИНФРА-М, 2004. – 672 с.
    
19. 
    Курс экономической теории: Учебное пособие. /Под ред. Сидоровича А.М. – М.: Изд-во «Дело и сервис», 2007. – 1040 с.
    
20. 
    Лобачева Е.Н. Экономическая теория. – Учебник. – М.: ИНФРА-М, 2012.
    
21. 
    Макконнелл К., Брю С. Экономикс: Принципы, проблемы и политика. М.:ИНФРА-М, 1999, 2010. – 972 с.
    
22. 
    Макроэкономика: Учебник / Под общ. Ред. А.А. Абишева, К.А. Хубиева. – Алматы: Экономика, 2007. – 666 с.
    
23. 
    Макроэкономика: учебник / Л.С. Тарасевич, П.И. Гребенников, А.И. Леусский. – М.: Юрайт-издат, 2009. – 654 с.
    
24. 
    Микроэкономика: практический подход (Managerial Economics). Учебник /Под ред. А.Г. Грязновой и А.Ю. Юданова. – 3-е изд. стер. – М.:КНОРУС, 2007. – 672 с.
    
25. 
    Микроэкономика. Учебное пособие. Под ред. М.И. Плотницкого. – Минск: Новое знание. 2002. – 427 с.
    
26. 
    Мэнкью Н.Грегори. Принципы микроэкономики. Учебник. 2-е изд. – СПб.: Питер. 2005. – 560 с.
    
27. 
    Мэнкью Г. Принципы макроэкономики. 2-е изд. - СПб.: Питер, 2004. – 576 с.
    
28. 
    Макроэкономика. Под ред. М.И. Плотницкого. - М.: Новое знание, 2002.
    
29. 
    Матвеева Т.Ю. Введение в макроэкономику: Учебное пособие. - М.: ГУ ВШЭ, 2002. – 512 с.
    
30. 
    Моисеев С.Р. Макроэкономика: Учебник. - М.:КНОРУС, 2008. – 320 с.
    
31. 
    Нуреев Р.М. Курс микроэкономики. Учебник для вузов. – М.: Изд-во Норма. 2001. – 572 с.
    
32. 
    Политическая экономия (экономическая теория): Учебник/ Под общ.ред. д.э.э., проф. В.Д.Руднева.- М.: Изд. торг. корпор. «Дашков и К», 2009.- 856с.
    
33. 
    Селищев А.С. Микроэкономика. – СПб: Питер. 2002. – 448 с.
    
34. 
    Селищев А.С. Макроэкономика: Учебник. - СПб: Питер, 2001. – 446 с.
    
35. 
    Тарануха Ю.В., Земляков Д.Н. Микроэкономика. Учебник. – М.: КНОРУС, 2010. – 320 с.
    
36. 
    Тарасевич Л.С., Гребенников П.И, Леусский А.И. Микроэкономика. Учебник. 60-е изд., перераб. и доп. – М.: Юрайт-Издат, 2009. – 541 с.
    
37. 
    Экономика: Учебник /А.И. Архипов и др. – М.: ТК Велби, Изд-во «Проспект», 2008. – 840 с.
    
38. 
    Экономика: Учебник /Под ред. А.С. Булатова. – М.: Экономистъ, 2010. – 831 с.
    
39. 
    Экономическая теория: Учебник /Под ред. В.Д. Камаева. – М.: ВЛАДОС, 2003. – 592 с.
    
40. 
    Экономическая теория. Микроэкономика – 1,2: Учебник /Под ред. Г.П. Журавлевой. – М.: ИТК «Дашков и К», 2007. – 934 с.
    
41. 
    Экономическая теория: Учебник /Под общ. ред. В.И. Видяпина, А.И. Добрынина, Г.П. Журавлевой, Л.С. Тарасевича – М.: ИНФРА-М, 2007, 2010. – 672 с.
    
42. 
    Экономическая теория: Учебник /Под ред. А.Г. Грязновой, Т.В. Чечелевой. – М.: Изд-во «Экзамен», 2004. – 592 с.
    
43. 
    Экономическая теория: Учебник /Под ред. А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича. – Спб.: Изд. «Питер», 2001. – 544 с.
    
44. 
    Dornbusch R. Macroeconomics [Text] /S. Fischer, R. Startz. - 7th ed. - [S. l.: s. n.], 1998.
    
45. 
    Hysteresis effects in economic models [Text] / ed. W. Franz. - Heidelberg : Physica-Verlag, 1990.
    
46. 
    Keynes J. M. The General Theory of Employment, Interest and Money [Text] . - [S. l.]: Cambridge University Press, 1998.
    
47. 
    Rukstad M. G. Macroeconomic decision making in the world economy: text and cases [Text]. - [S. l.]: The Dryden Press, 1989.
    
48. 
    The Economics of Transformation. Theory and Practice in the New Market Economies [Text] / ed. A. Schipke, ed. A. Taylor. - Berlin : Springer Verlag, 1994.
    
49. 
    The good and the economical: ethical choices in economics and management [Text] / ed. P. Koslowski, ed. Y. Shionoya. - Berlin: Springer Verlag, 1993.
    

1. 
   Қазақстан Республикасының бюджеттік кодексі.
   
2. 
   «Жол картасы – 2020» мемлекеттік бағдарламасы.
   
3. 
   Қазақстан Республикасының 2010-2014 жылдарға арналған үдемелі индустриялық-инновациялық даму бойынша мемлекеттік бағдарламасы. ҚР Президентінің 19 наурыз 2010 ж. № 958 Қаулысымен бекітілген.
   
4. 
   «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы № 99-IV Кодексі.
   

1. 
   Мемлекет Басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 11.11.2014 ж. «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына жолдауы.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының Президенті - ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 14.12.2012 ж. «Қазақстан-2050» Стратегиясы» - қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауы.
   
3. 
   Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың 17.01.2014 ж. «Қазақстандық жол – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына жолдауы.
   

2-тақырып. Менеджмент мектептері мен тұжырымдамасының эволюциясы және оның шетелде даму беталыстары

3-тақырып. Ұйым басқарудың объектісі ретінде

4-тақырып. Ұйымның ішкі және сыртқы ортасы

5-тақырып. Басқарудың ұйымдық құрылымы

6-тақырып. Сапа менеджмент жүйесі. Үдеріс тәсілдемесі

7-тақырып. Менеджментті ақпаратпен қамтамасыз ету

8-тақырып. Басқарудың әлеуметтік-экономикалық үдерістерінің негізгі атқарымдары

9-тақырып. Басқарушылық еңбек және оның қырлары

10-тақырып. Басқарушылық шешімдерді әзірлеудің үдерістері

11-тақырып. Ұйым мәдениеті және басшылық стилі

12-тақырып. Жанжалдарды басқару

Басқару түсінігі. Нарықтық экономикадағы басқару объектілері мен субъектілері. Басқару ғылым мен өнер ретінде.

«Менеджмент» түсінігінің мазмұны мен мәні. Менеджмент ғылыми тәсілдеме жүйесі ретінде және экономика саласындағы білімдерге, психологияға, құқыққа, әлеуметтануға және басқа да ғылымдарға негізделген қиын тәртіптік ғылым. Менеджмент қағидаттары.

Мемлекеттік қызмет жүйесіндегі менеджмент және оның қазақстандық қоғамдағы ролі. Мемлекеттік басқарудың мемлекеттік менеджменті: жалпылығы мен айырмашылығы. Мемлекеттік органдарындағы менеджмент ерекшеліктері.

Басқару үлгілері басқарушылық ойлар эволюциясының нысандары ретінде. Негізгі басқарушылық тұжырымдаманы қалыптастыру және оның дамуы. Менеджментке ғылыми тәсілдемелер: үдерісті, жүйелік, ситуациялық. Басқару мектептері. Басқарудың ғылыми мектебі. Классикалық мектеп. Адами қатынастар мектебі және оның дамуы. Математикалық мектеп. Менеджмент теориясындағы жүйелік және ситуациялық тәсілдемелер. Басқарудың қазақстандық үлгілерін қалыптастырудың шарттары. Басқару үлгілерін таңдаудың мәселелері.

Ұйым түсінігі. Ұйымның түрлері мен негізгі сипаттары. Ұйымның жалпы сипаттамасы. Деңгейлес және сатылас еңбек бөлінісі. Ұйымды басқарудың деңгейлері. Ұйым сипаттамасы басқарудың объектісі ретінде. Біртекті ұйымдардың топтасуы және олардың жалпы сипатын анықтау. Ел экономикасындағы ұйымдардың ролі. Ұйымдық жобалау элементтері. Ұйымдарды басқарудың тиімділік критерийі.

Басқару ортасының құрылымы. Ұйымдастырушылық элементтер және сипаттамасы. Ұйымның ішкі және сыртқы ортасының негізгі құраушылары. Ұйым құрылымы мен мақсаттарының өзара байланысы. Қиын және оңай іскер орта. Тұрақты және тұрақсыз іскер орта. Іскер ортаның беймәлімділігі және оның бағасы. Мемлекеттік органдардың іскер ортамен өзара әрекет етуі. Қоршаған іскер ортаға әсер ету әдістері.

Басқарудың ұйымдық құрылымының негізгі элементтері. Ұйымдық құрылымның өзгеру мен қалыптасу үдерістері. Ұйымдық құрылым тұрпаттары, түрлері және оны құру қағидаттары. Басқарудың иерархиялық (бюрократтық) құрылымы: желілік, функционалдық, желілі-функционалдық, желілі-штабтық, штабтық, дивизиональды. Басқарудың бейімделген (негізгі) құрылымы: қалыптамалық, желілік, виртуалды.

Сапа менеджмент жүйесінің мәні. Басқару үдерісін құжаттау. Үдерістік үлгілерлі құру қағидаттары. Сапа менеджментінің үдеріс тәсілдемесі.

Ақпараттың басқарудағы ролі. Ақпарат, оның қасиеті, басқару тиімділігіне ақпараттың әсер етуі. Ақпараттың ішкі фирмалық жүйесінің негізгі қағидаттары, міндеттері мен атқарымдары.

Басқару тиімділігі мен талдау. Басқару жүйесінде болжамдау мен жоспарлау. Жоспарлау басқарудың атқарымы ретінде. Басқару түсінігі мен атқарым құрамдары. Жоспарлау түсінігі мен мәні. Жоспарлау атқарымы мен қағидаттары. Жоспарлау үдерісінің кезеңдері. Стратегиялық жоспарлау түсінігі мен мәні. Қазақстан экономикасын басқару стратегиясы.

Ұйымдастыру мен үйлестіру басқарудың атқарымы ретінде. Коммуникация басқарудың атқарымы ретінде. Басқарудағы уәждеме мен ынталандыру үлгілері. Бақылау басқару атқарымы ретінде. Даму беталыстары, қазіргі мәселелері мен бақылау келешегі. Стратегия және стратегиялық басқару.

Өкілеттілік және жеке әсер ету, ұйымдағы басшылық, билік пен әсер ету нысандары. Лидерлік шолу теориясы.

Басқару тиімділігін арттыру факторлары мен бағасы. Басқару тиімділігінің көрсеткіштері мен критерийлері.
9-тақырып. Басқарушылық еңбек және оның қырлары

Басқарушылық еңбек және оның қырлары. Басқарушылық жұмысшылар санаттары. Менеджер түрлері. Менеджер атқарымы. Менеджердің мемлекеттік органдағы ролі. Мемлекеттік мекеме басшыларына қазіргі кәсіби және біліктілік талаптар. Мемлекеттік орган ұйымдары өзгеру мақсатындағы менеджер қызметінің негізгі түрлері.

Шешімдерді әзірлеу үдерістерінің кезеңдері. Басқарушылық шешімдерді әзірлеу мен жүзеге асыру технологиясы. Басқарушылық шешімдерін әзірлеу үдерістерінің талаптары. Шешім сапасы мен үдеріс сапасы.

Ұйым мәдениетінің түсінігі, құрылымы мен мәні. «Күшті» және «әлсіз» ұйым мәдениетін анықтау. Ұйым мәдениеті тиімділік факторы ретінде. Ұйым мәдениетінің экономикалық атқарымы. Ұйымның инновациялық мәдениеті. Ұйым мәдениетін басқару. Ұйым мәдениеті мен басшылық стилінің өзара ықпал етуі. Мемлекеттік органдардың коммуникациялық мәдениеті.

Жанжалдар: түсінігі және мәні. Жанжалдар түрлері. Ұйымдағы жанжалдар себептері. Жанжалдар ретке келтіру стилдері.

1. 
   Менеджмент және оның қазіргі білім жүйесіндегі ролі.
   
2. 
   Менеджмент: негізгі түсініктер, қағидаттар, мақсаттары мен атқарымдары.
   
3. 
   Мемлекеттік басқару және менеджмент: жалпылығы мен айырмашылығы.
   
4. 
   Мемлекеттік органдардағы менеджмент: ерекшеліктері мен атқарымдары.
   

5. Менеджмент технологиясы мен әдістері.

6. Басқару тиімділігін арттырудың бағасы мен факторлары.

7. Басқарушылық ойлардың эволюциясы.

8. Ғылыми басқару мектебі.

9. Әкімшілік басқару мектебі.

10. Адами қатынас позициясы және мінез-құлық ғылымы тұрғысынан басқару.

11. Басқарудың математикалық үлгілері.

12. Басқарудың қазіргі тәсілдемесі: үдерістік, жүйелік және ситуациялық.

13. 
    Жетекшілік: стиль, жағдаят және тиімділік.
    
14. 
    Ұйым басқару объектісі ретінде.
    

15. Ұйымның ішкі және сыртқы ортасы.

16. 
    Ұйымның ішкі ортасының негізгі факторлары мен ерекшеліктері.
    
17. 
    Ұйымның сыртқы ортасының негізгі факторлары мен ерекшеліктері.
    
18. 
    Активті және активті емес іскер орта.
    
19. 
    Мемлекеттік органдардың іскер ортамен өзара әрекет етуі.
    

20. Ұйым миссиясы.

21. Ұйым мақсаты мен міндеттері.

22. Мемлекеттік ұйымның мақсаттар дарағы.

23. Ұйымның өміршеңдік кезеңі және оның негізгі сатылары.

24. 
    Мемлекеттік қызмет менеджерінің келешек үлгісі.
    
25. 
    Мемлекеттік қызмет менеджеріне кәсіби және жеке бас талаптары.
    
26. 
    Мемлекеттік қызметшінің басқарушылық еңбегі және оның қырлары.
    
27. 
    Мемлекеттік органдарда менеджердің ролі.
    
28. 
    Басқару атқарымы.
    
29. 
    Басқару тиімділігін талдау.
    
30. 
    Ұйым стратегиясы.
    
31. 
    Ұйымдастыру және үйлестіру басқарудың атқарымы ретінде.
    
32. 
    Менеджменттегі ақпарат пен коммуникация.
    
33. 
    Ақпараттың басқарудағы ролі.
    
34. 
    Ақпарат, оның қасиеті, басқарушылық шешімдерін қабылдау тиімділігіне ақпараттың әсер етуі.
    
35. 
    Басқарудағы уәждеме және ынталандыру.
    
36. 
    Бақылау басқару атқарымы ретінде.
    
37. 
    Басқарудың ұйымдасқан құрылымы: түсінігі, тұрпаттары мен түрлері.
    
38. 
    Басқару ұйымының ұйымдасқан құрылымының жіктелімі.
    
39. 
    Басқарудың иерархиялық (бюрократтық) және бейімделген (негізгі) құрылымдары.
    
40. 
    Басқарушылық шешімдерді қабылдау әдістері мен үдерісі.
    
41. 
    Шешімдерді қабылдау үдерісінің кезеңдері.
    
42. 
    Басқарушылық шешімдерді әзірлеу мен жүзеге асыру технологиясы.
    
43. 
    Ұйым мәдениетінің түсінігі, құрылымы мен мәні.
    
44. 
    Ұйым мәдениетінің субъективті және объективті элементтері.
    
45. 
    Ұйым мәдениетінің «күшті» және «әлсіз» белгілері.
    
46. 
    Ұйым мәдениетін басқару.
    

1. 
   Армстронг М. Основы менеджмента. – Ростов-на-Дону, 1998.
   
2. 
   Валовой Д.В. История менеджмента. – М., 2004.
   
3. 
   Глухов В.В. Менеджмент. – М., 2004 .
   
4. 
   Дафт Р.Л. Менеджмент. – СПб.: Питер, 2010. - 400 с.
   
5. 
   Дункан Джек У. Основополагающие идеи в менеджменте. Уроки основоположников менеджмента и управленческой практики / Пер. с англ. – М.: Дело, 1996.
   
6. 
   Лукашевич В.В. Менеджмент в структурно-логических схемах: Уч. пос. – М.: Издательство «Экзамен», 2003. - 224 с.
   
7. 
   Мескон М., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента. – М.: Дело, 1998.
   
8. 
   Семенов А.К. Этика менеджмента. – Ростов-на-Дону.- 2004.
   
9. 
   Хеккаузен X. Мотивация и деятельность. В 2-х тт. – М., 1986.
   
10. 
    Эффективность государственного управления / Под ред. С. А. Батчикова и С. Ю. Глазьева. – М.: «Консалтбанкир», 1998.
    

1. 
   Назарбаев Н.А. Барлығы үшін қазіргі мемлекет: бес институционалдық реформа: «Нұр Отан» партиясының XVI съездіндегі сөйлеген сөзі// Казахстанская правда. 2015. 12 наурыз.
   
2. 
   Мемлекет Басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 11.11.2014 ж. «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына жолдауы // Казахстанская правда. 2014. 12 қараша.
   
3. 
   Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың 17.01.2014 ж. «Қазақстандық жол – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына жолдауы // Казахстанская правда. 2014. 18 қаңтар.
   
4. 
   Қазақстан Республикасының Президенті - ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың 14.12.2012 ж. «Қазақстан-2050» Стратегиясы» - қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауы.
   
5. 
   Назарбаев Н.А. Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам// Казахстанская правда. 2012. 11 шілде.
   
6. 
   Назарбаев Н.А. Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты: Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдауы// Казахстанская правда. 2012. 27 қаңтар.
   
7. 
   Назарбаев Н.А. Болашақты бірге қалайық: Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдауы // Казахстанская правда. 2011. 29 қаңтар.
   
8. 
   Назарбаев Н.А. Жаға онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері: Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына жолдауы// Казахстанская правда. 2010. 30 қаңтар.
   
9. 
   Назарбаев Н.А. «Елдің бәсекеге қабілеттілігін көтерудегі мемлекеттік қызметтің рөлі» халықаралық конференцияда сөйлеген сөзі// Адам және заң. 2008. 20 маусым.
   
10. 
    Назарбаев Н.А. Корпоративтік басқару, қоғамға есеп берушілік және ашықтық қағидасында мемлекеттік басқаруды жаңғырту: ҚР Парламенті палатасының пленарлық отырысындағы баяндама// Казахстанская правда. 2006. 2 қыркүйек.
    

№ 9 хаттама

№ 15 хаттама