БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қ. ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-14.05.01.20.65
/01-2013
| |
Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
«Балалар психологиясы»
|
Редакция № 1, 05.09.13.
|
«БАЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСЫ» ПӘНІ БОЙЫНША
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В010100 - «Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу»
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей 2013
Алғы сөз
1.ЖАСАЛЫНДЫ
Құрастырушы Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Педагогикалық психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к. Кулмышева Н.А.
«03» 09. 2013 ж.
2.ҚАРАЛДЫ
2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің “Педагогикалық психология” кафедрасының отырысында
Хаттама № 1, «03» 09. 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі: Джумажанова Г.К.
2. Педогогика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің бюросында талқылынады
Хаттама № 1, «05» 09. 2013 ж.
Төрайымы _______ Т.Ш.Ахметова
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің кеңесінің отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды
Хаттама № 1, «18» 09. 2013 ж.
ОӘК төрайымы,
Оқу-әдістемелік жұмысының проректоры ________ Г.К.Искакова
4. АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ
Мазмұны:
-
Қолданыс аймағы
-
Нормативтік сілтемелер
-
Жалпы ережелер
-
Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
-
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптарының тізімі
-
Пәнге арналған оқу-әдістемелік картасы
-
Әдебиетпен қамтамасыз ету оқу-әдістемелік картасы
-
Әдебиеттер
1 Қолданыс аймағы
«Балалар психологиясы» пәні бойынша оқу әдістемелік кешен 5В010100-«Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу» мамандығы студенттеріне арналған. Ол студенттерді курс мазмұнымен, оның өзектілігімен, курс саясатымен, оқу процесі барысындағы студенттердің білуге және істеуге тиіс білімдерімен таныстырады. Оқу - әдістемелік кешен пәнді оқудағы негізгі құрал болып табылады.
2 Нормативтік нұсқама.
Осы «Балалар психологиясы» пәнінен оқу - әдістемелік кешен төмендегі құжаттардағы барлық талаптар мен ұсыныстар бойынша оқу процесінің ұйымдастыру ретін белгілеп құрастырылған:
5В010100-«Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу» мамандығы бойынша Мемлекеттік Жалпыға бірдей Оқу Стандарты ҚР МЖМБС 5.04.019-2011 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген және күшіне енгізілген.
3 .1 Пәннің қысқаша мазмұны.
Қазіргі қоғамның талаптарына сай мектепке дейінгі ұйымға мамандар даярлаудың жаңа міндеттерін шешуге мынадай мәселерді қамтиды.
Балалардың әр алуан іс-әрекеттері жайлы, мағлұматтар беріп, саналы тәртібін нығайту үшін тиісті шараларын ұйымдастыруға үйрету. Сонымен қатар институт студенттерін өз бетімен жұмыс жасап, білімдерін кеңейтіп отыруға баулу мақсаттарын көздейді. Бұл пәннің бағдарламасын жасағанда мынадай талаптарға айрықша мән береді.
3.2 Пәннің мақсаты
Студенттергі мектепке дейінгі балалардың психологиялық ерекшеліктері туралы білімдерін дамыта меңгертіп, мамандыққа сәйкес білім-біліктілік дағдыларын қалыптасыру.
3.3 Пәнді оқып-зерттеудің негізгі міндеттері:
-
балалар психологиясы студенттерді психологиялық кәсіби білімдермен қамтамасыз етеді.
-
мектеп жасына дейінгі балалардың психикасының дамуың, қалып-күйлерін, қасиеттерін жас ерекшеліктерімен салыстыра отырып меңгертеді.
-
оқыту мен тәлім-тәрбие істерін жүргізтудегі әдіс-тәсілдердің өзекті мәселелерін психологиялық тұрғыда негіздеу.
-
студенттерді мектеп жасына дейінгі жас ерекшеліктеріне сәйкес, психикалық даму жайында қажетті мағлуматтармен қаруландыру.
-
студенттерді бала психикасының ерекшеліктерімен таныстырып, өзін-өзі тани білуге баулу.
3.4 Оқып-зерттеу нәтижесінде студент
Бала психологиясының кезеңдері бойынша сипаттама бере білуге, және алған білімдерін іс- тәжірибеде қолдана білуге үйрету. Әрбір кезеңнің өзіне ғана тән ерекшелігі болатындығына танымдық процестерінде индивидуалдық- психологиялық ерекшеліктерін үнемі ескеріп отыру. Дамудың әр кезеңіндегі қарым- қатынас, қоғаммен, отбасы мүшелерімен, ұстаздармен, өз құрбыларымен қарым- қатынас ерекшеліктері, осы қарым- қатынас түрлерінің бала дамуына әсерлерін анықтау.
3.5 Курс пререквизиттері:
Жалпы психология, анатомия- физиология, философия, тарих, мәдениет тану
3.6 Курстың постреквизиті:
- гуманитарлық пәндер
Жұмыс оқу жоспарынан үзінді
Кесте1
Курс
|
Семестр
|
Кредит
Саны
|
ЛК
(сағ.)
|
СПС
(сағ)
|
СӨЖО
(сағ)
|
СӨЖ
(сағ)
|
Барлығы
|
Қортын.
бақылау
формасы
|
2
|
3
|
3
|
30
|
15
|
22,5
|
67,5
|
135
|
емтихан
|
4 Оқытушыларға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
Кесте 2
№
|
Тақырыптар
|
Мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Дәріс
|
Семинар
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
1
|
3
|
4
|
5
|
7
|
8
|
1
|
Балалар психологиясы пәні, міндеттері. Балалар дамуының теориялары.
|
Балалар психологиясының жалпы мәселесі.Ғылым ретінде қалыптасуы және басқа ғылым салаларымен байланысы.Пәннің негізгі міндеттері.
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
2
|
Балалар психикасының даму заңдылықтарын зерттеу әдістері
|
Балалар психологиясының негізгі әдістері.
-
Даму ерекшеліктеріне қарай жас даму кезеңдері.
-
Балалардың психикалық дамуының қайнар көзі.
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
3
|
Балалар психологиясының тарихы. Отандық және шетелдік психологтардың пікірлері. Психологиялық даму заңдылықтары
|
1. Балалар психологиясының даму тарихына отандық және шетелдік психологтардың пікірлері.
2.Даму заңдылықтары
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
4
|
Нәрестелік және бөбелік кезеңнің дамуына сипаттама
| -
Шартсыз рефлекстер.
-
Сезім мүшелері.
-
Нәресте кезеңнің психикалық ерекшеліктері.
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
5
|
Бала өмірінің алғашқы жылында кезедсетін дағдарыстар
|
1.Жандану комплексі.
2.Сөйлеудің қалыптасуының алғы шарттары.
3.Бір жас дағдарысы
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
6
|
Сәбилік кезең
| -
Сәбилік шақтағы психологиялық ерекшеліктер.
-
Ерте сәбилік шақта іс- әрекеттің жаңа түрлері.
-
Ерте сәбилік шақтағы сөздік қоры.
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
7
|
Ерте сәбилік шақтағы психологиялық ерекшеліктер, үш жас кезінде жаңадан пайда болатын заттық әрекеттер. Жетекші әрекет
|
1.Ерте сәбилік шақ бала психикасының дамуының маңызы.
2.Ерте сәбилік шақтағы баланың қабылдауының дамуы.
3.Жетекші әрекет ұғымы.
|
2
|
1
|
1,5
|
4,5
|
8
|
Заттармен әрекет етуге көшудің түрлері
| -
Дербестілікке, тәуелділікке ұмтылу.
-
Ерте сәбилік шақтағы баланың қабылдауы мен ойлауы.
|
2
|
|
1,5
|
4,5
|
9
|
Мектеп жасына балалардың психологиялық даму ерекшеліктері
| -
Мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуы. Өзін- өзі бағалау.
-
Психологиялық даму ерекшеліктері
|
2
|
2
|
1,5
|
4,5
|
10
|
Мектепке дейінгі кезеңде психикалық дамуы. Баланың ақыл-ойын дамыту
|
Мектепке дейінгі шақта баланың ақыл-ойлауы даму ерешелігі
|
2
|
|
1,5
|
4,5
|
11
|
Мектепке дейінгі кезендегі баланың түйсінуі,қабылдаужәне сенсорлық дамуы
|
1.Сенсорлық даму түсінігі
2.Балалардың ақыл-ой дамуының алғы шарттары.
3. Мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуы. Өзін- өзі бағалау.
|
2
|
2
|
1,5
|
4,5
|
12
|
Мектепке дейінгі кезеңдегі зейін,ес, қиялдың дамуы
|
1.Мектепке дейінгі сезімдерінің дамуы.
2.Еріктің даму.
3Таным процестерінің дамуы.
Мектеп баласына оқу іскерлігін қалыптастыру.
|
2
|
|
1,5
|
4,5
|
13
|
Мектепке дейінгі кезеңдегі эмоциялық еріктік және психоәлеуметтік дамуы
|
1.Мектеп оқушысын даярлауда үлкендердің ықпалы.
2.Мектепке дейінгі баланың құрдастарымен қарым- қатынастары.
3.Еріктің даму.
|
2
|
2
|
1,5
|
4,5
|
14
|
Жеті жас дағдарысы
|
1.Мектепке дейінгі сезімдерінің дамуы.
2.7- жас дағдарысы.
3.Таным процестерінің дамуы.
|
2
|
|
1,5
|
4,5
|
15
|
Баланың мектепке психологиялық дайындығы
|
Баланың психологиялық дайындығын қамтамасыз ететін алғышарттары
|
2
|
2
|
1,5
|
4,5
|
|
Барлығы
|
|
30
|
15
|
22,5
|
67,5
|
5 СӨЖ тақырыптарының тізімі
-
Зерттеу әдістеріне анализ жасау.
-
Ж.Пиаже және оның мектебі.
-
Психиканың даму кезеңдері.
-
Баланың дүниеге келуі.
-
Тест тапсырмаларын құрау.
-
Қимыл ойындары.
-
Мектептегі алғашқы күндер.
-
Мұғалім мен алты жасар.
-
Коллективтегі психологиялақ жағдайларға түсінік.
-
Мектепке даярлық. Оқушыларға сипаттама.
6. Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы:
Кесте 3 Пәнге арналған оқу-әдістемелік картасы
Тақырыптар |
|
Көрнекілік, ТСО, плакаттар, лабораториялық стенд
|
Өздік оқуға арналған сұрақтар
|
Бақылау формасы
| Дәрістер |
Практикалық (семинар) сабақтар
|
|
|
| 1 |
2
|
3
|
4
|
5
|
Балалар психологиясы пәні, міндеттері. Балалар дамуының теориялары
|
Балалар психологиясы пәні, міндеттері.
|
Оқулықтармен таныстыру
|
Бала тұлғасын
әртүрлі аспектіде қаралуы.
|
Ауызша сұрау
|
Балалар психикасының даму заңдылықтарын зерттеу әдістері
|
Балалар психологиясының зерттеу әдістеріне талдау
|
БББ әдістемесі негізінде сұрау
|
Негізгі әдіспен жұмыс
|
Жазбаша тапсырма
|
Балалар психологиясының тарихы. Отандық және шетелдік психологтардың пікірлері. Психологиялық даму заңдылықтары
|
Балалар психологиясына отандық және шетелдік ғалымдардың ой пікірлері және даму заңдылықтары
|
Таблица
|
Отандық және шетелдік психологтарын тұжырымдамаларын талдау
|
Таблица
|
Нәрестелік және бөбелік кезеңнің дамуына сипаттама
|
Нәрестелік кезеңдегі психологиялық ерешеліктер
|
Логикалық схема
|
Шартсыз рефлек
Сезім мүшелері
|
Ауызша
|
Бала өмірінің алғашқы жылында кезедсетін дағдарыстар
|
Бала өмірінің дамудың басты белгілері
|
Логикалық схема
|
Бір жас дағдары
ұғымын талдау
|
Конспект
|
Сәбилік кезең
|
Сәбилік кезеңдегі психологиялық даму ерекшеліктері
|
Тест
|
Ерте сәбилік шақта іс- әрекеттің жаңа түрлері.
Ерте сәбилік шақтағы сөздік қоры.
|
Тестілеу
|
Ерте сәбилік шақтағы психологиялық ерекшеліктер, үш жаскезінде жаңадан пайда болатын заттық әрекеттер. Жетекші әрекет
|
Сәбидің құралды қолданып әрекет етуінің дамуы Заттармен әрекет етуді меңгеруге байланысты қабылдауы
|
Карточкалар
|
Сәбилік кезеңінің соңында жаңадан пайда болатын әрекет түрлерін талдау
|
Карточкаларға жазбаша жауап
|
Заттармен әрекет етуге көшудің түрлері
|
Дербестілікке, тәуелділікке ұмтылу
|
Миға шабуыл әдісі арқылы студенттерді белсендіру.
|
Балаларды оқу, еңбек іс- әрекеттерінің алғы шарттары.
|
Белсендіру жаттығулары
|
Мектеп жасына балалардың психологиялық даму ерекшеліктері
|
Мектеп жасына дейінгі кезеңде балалардың сөздің дыбыстық құрылымы мен сөйлемдегі сөздер құрамын саналы түрде айыру.
|
Логикалық схема
|
Тілді қатынас құралы ретінде пайдалана білуінің дамуы.
|
Конспектілеу
|
Мектепке дейінгі кезеңде психикалық дамуы. Баланың ақыл-ойын дамыту
|
Баланың сенсролық тастығы мен тұрақтылығы дамуы.дамуының негізі.
|
Логикалық схема
|
Мектепке дейінгі кезендегі балаланың
ойлауның дамуы
|
Ауызша сұрау
|
Мектепке дейінгі кезендегі баланың түйсінуі,қабылдауы және сенсорлық дамуы.
|
Мектепке дейінгі баланың сенсорлық дамуындағы ерешеліктер
|
Тест
|
Баланың ақыл-ой дамуының алғы шарттары
|
Тестілеу
|
Мектепке дейінгі кезеңдегі зейін,ес, қиялдың дамуы
|
Ес,қиял,зейінің дамуы
|
Таблица
|
Таным процестерінің дамуы.
|
Таблица
|
Мектепке дейінгі кезеңдегі эмоциялық еріктік және психоәлеуметтік дамуы
|
Эмоциялық еріктік және психоәлеуметтік даму ерешелігі
|
Тест
|
Эмоциялық еріктік сапаларын анықтап талдау
|
Тестілеу
|
Жеті жас дағдарысы
|
Жеті жас дағдарысының сипаты
|
Логикалық схема
|
Жеті жас дағдарыс ерекшелік
|
Ауызша сұрау
|
Баланың мектепке психологиялық дайындығы
|
Баланың психологиялық даярлығын бақылау
|
Карточкалар
|
Бланы мектепке даярлығыталдау
|
Карточкаларға жазбаша жауап
|
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы:
Кесте 4 - Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
№ р/с
|
Оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар атауы
|
Саны
|
Студенттер саны
|
Қамтамасыз ету пайызы
|
1
|
Мухина В.С. Мектеп жасына дейінгі балалар психологиясы. Мектеп 1986ж
|
1
|
6
|
|
2
|
Болдырев Н.И. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы
|
1
|
6
|
|
3
|
Мұқанов М. Жас және педагогикалық психология. А., «Мектеп» 1981ж.
|
1
|
6
|
|
4.
|
В.С.Мухина Алты жастағылар мектепте. Мектеп., 1989.
|
1
|
6
|
|
5.
|
Сейдалиев К.Б. Тәрбие теориясы. А ., 1986 ж
|
1
|
6
|
|
6.
|
Т.И.Осокина Балалар бақшасындағы дене шынықтыру.Мектеп.1982
|
1
|
6
|
|
7.
|
Р.Нығметова, Н.Дүйсенова Балалар психологиясы А,2012
|
1
|
6
|
|
8.
|
Элконин Д.Б. Психическое развитие в детских возрастах.М.,1996
|
1
|
6
|
|
9.
|
Блонский П.П. Психология младшего школьника М., 1997 ж
|
1
|
6
|
|
10.
|
Люблинская А.А. Детская психология М.,1971
|
1
|
6
|
|
-
Негізгі әдебиеттер:
1.Элконин Д.Б. Психическое развитие в детских возрастах.М.,1996
2.Мухина В.С. Детская психология.
3.Люблинская А.А. Детская психология М.,1971.
4.Мұқанов М. Жас және педагогикалық психология. А., «Мектеп» 1981ж.
5. Педагогикалық және жас ерекшелік психология. А., «Мектеп» 1987 ж.
6.Педагогикалық ізденістер. А., «Рауан» 1990 ж.
7.Болдырев Н.И. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы. А., 1987 ж.
8.Сейдалиев К.Б. Тәрбие теориясы. А ., 1986 ж.
9.Люблинская А.А. Мұғалімге бастауыш мектеп оқушысының психологиясы жөнінде. А.,1981 ж.
10.Немов Р.С. Психология в 3-х книгах. Кн.2. Психология образования. М. Владос,1998 ж.
11.Блонский П.П. Психология младшего школьника М., 1997 ж.
12.Петровски А.В. Возрастная и педагогическая психология. Просвещение1986
13.Мухина В.С. Мектеп жасына дейінгі балалар психологиясы. Мектеп 1986ж.
14.Каптерев П.Ф. Детская и педагогическая психология М-Воронеж 1999ж.
15.Обухова Л.Ф. Возрастная психология М. 2000ж.
16.Мухина В.С. 6- жастағы мектеп А. Мектеп 1989 ж.
17.Лисина М.И. Общение, личность и психика ребенка - М.,1997ж.
18.Менчинская Н.А. Психическое развитие ребенка от рождения до 10 лет -М., 1996 ж.
19.Хрестоматия по возрастной психологии-М., 1996ж.
20.Абрамова Г.С. Возрастная психология М.,1997.
-
-
Қосымша әдебиеттер.
21.Возрастная и педагогическая психология. Тексты.- М Изд-во Московского университета, 1999.
22. Хрестоматия по возрастной и педагогической психологии Под ред. И.И. Ильясова, В.С. Ляудис-М., 1981
23.Выготский Л.С. Психология развития как феномен культуры- М.,1996
24.Н.П.Аникеева Учителю о психологическом климате в коллективе.М.,1983.
Достарыңызбен бөлісу: |
