БАҒдарламасы «Дүниежүзілік көркемдік мәдениеті»

ӘК төрайымы____________________________ Н.И.Мошна

- әлемдік өнер тарихына қажетті жүйелі білім қорын жинақтау

-өнерді әлемді көркемдік тұрғыдан меңгеру процесі ретінде қарау

-әрбір мәдени кезеңдердің өзіндік ерекшеліктерін, көркемдік бағыттарын, спецификасын, стилін және көркемдік эстетикалық жүйелері ерекшеліктерін терең түсіндіру.

- өнер тарихының негізгі кезеңдерін;

- әлемдік өнер ескерткіштерін;

- негізгі оқу құралдарындағы материалдарын;

- өнер тарихы мәселелері турасындағы негізгі монографиялық жұмыстарды.

1.5 Пәндіі оқу барысында оқушы істей-білуге тиіс:

- әлем өнеріндегі программалы шығармаларды талдай білуге,

- әрбір кезеңдердің өнерінің негізгі ерекшеліктерін атай білуге,

- өнер тарихының мәдени процестермен байланысын,

- әлемдік өнер ескерткіштерінің көркемдік ерекшеліктерін әрбір дәуірдің эстетикалық, танымдық, қоғамдық – саяси проблемасы контексінде қарастыру.

2 Пререквизиттер: философия, мәдениеттану, эстетика,тарих

Мамаңдықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.1/10

Мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме

050204 «Мәдениеттану» мамаңдығы

«Дүниежүзілік көркемдік мәдениеі» пәні бойынша

1. 
   Всеобщая история искусств. В 6-ти т. М., 1956-1965.
   
2. 
   Гнедич П.П. Всемирная история искусств. М., 1998.
   
3. 
   Гомбрих Э. История искусств. М., 1998.
   
4. 
   Дмитриева Н.А. Краткая история искусств. В 2-х книгах. М., «Искусство», 1996.
   
5. 
   Исмаилова С.Т. История искусства. М., «Искусство», 1998.
   
6. 
   История зарубежного исскуства. 3-е изд. Доп. М., 1983.
   
7. 
   История искусства зарубежных стран. В 4-х т. М., 1982.
   
8. 
   История русского исскуства. В 3-х т., М., 1991.
   
9. 
   Энциклопедия живописи. М., 1997.
   
10. 
    Мастера изобразительного исскуства Казахстана. А., 1972
    
11. 
    ХХ век: история изобразительного исскуства Казахстана. А., 1978
    
12. 
    Т.В. Ильина. История искусств. Западноевропейское искусство. М., 2002.
    

13 Авангард и русские источники Баден. Баден, 1993.

14 Андреев Л.Т. Импрессионизм. М., 1980.

15 Андреев Л.Т. Сюрреализм. М., 1972.

16 Арган Дж. История итальянского искусства. В 2-х т., М., 1990.

17 Афанасьева В.К., Дьяконов И.М., Луконин В.Т., Матье М.Э. и др. Искусство Древнего Востока// Памятники мирового искусства. М., 1968.

18 Бенеш О. Искусство Северного Возрождения. М., 1973.

19 Божович В.И. Традиции и взаимодействие искусств: Франция, конец ХIX - нач. ХХв. М., 1987.

20 Борьба тенденций в современном западном искусстве. М., 1986.

21 Виппер Б.Р. Искусство Древней Греции. М., 1972.

22 Зотов А.М. Русское искусство с древнейших времен до начала ХХ века. М., 1989.

23 Кантор А.И. Изобразительное искусство ХХ века. М., 1988.

24 Кантор А.И. и др. Искусство XVIII века. //Малая история искусств. М., 1977.

25 Каптерева Т.П., Виноградова Н.А. Искусство средневекового Востока. М., 1989.

26 Колпинский Ю.Д. Искусство Эгейского мира и Древней Греции.//Памятники мирового искусства. М., 1982.

27 Колпинский Ю.Д. Искусство Эгейского мира и Древней Греции.//Памятники мирового искусства. М., 1970.

28 Лихачева В.Д. Искусство Византии (IV-XV вв.). Л., 1986.

29 Прусс И.Е. Западноевропейское искусство XVII в. //Малая история искусств. М., 1974.

30 Сарабьянов Д. Стиль модерн: Истоки. История. Проблемы. М., 1989.

31 Семенова Т.В. Экспрессионизм и современное искусство авангарда. М., 1983.

32 Современное западное искусство ХХ век: Проблемы комплексного изучения. М., 1988.

33 Тюляев С.И. Искусство Индии. М., 1988.

34 Иконников А. Зарубежная архитектура. От «новой архитектуры» до постмодернизма. М., 1982.

35 История мирового искусства Изо и архитектура ХХ века. М., 1993.

36 Реализм и художественные искания ХХ века. М., 1989.

37 Козловски П. Культура постмодерна. М., 1997.

38 Акишев А.К. Иссык: Искусство саков Казахстана. М., 1978.

39 Маргулан А.Х. Казахское народное прикладное искусство. Т.1., Т2. Л., 1970.

40 Медоев А.Г. Гравюры на скалах, Алматы, 1979.

41 Токтабаева Ш.Ж. Казахские ювелирные украшения. А., 1985.

42 Ибраев К.Т. Казахский орнамент. А., 1994

Пәннің тақырыптық жоспары

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/10

3 пәннің мазмұны

1. Әйел кейіптегі мүсіндер.

2. Пиктограммалық жазу сыры.

3. Тәсімдік абстракциялы бейнелеу. Рельеф.

4. Перигорд, Салютре, Мадлен кезеңдері өнері.

5. Мезолит пен неолит дәуірі өнері.

ТАҚЫРЫП 2 Ежелгі Мысыр өнері. Ежелгі Месопотамия өнері

2. Ежелгі Мысыр көркемөнерінің негізгі түрлері: сәулет өнері, портреттік бейнелеу, әсемдік жазулар, сөз қорыту өнері, мүсін, сфинкс.

3. Мысыр өнерінің өзіндік канондары.

4. “Ақ храм”, “Қызыл үй” – алғашқы сәулет құрылыстары.

5. Шумерлік мүсін өнері (Иштар бейнесі).

6. Хеттік мүсін өнері. Иштар қорғаны.

7. Зиккурат – қоғамдық ғимарат типі. Этеменанки зиккураты.

8. Ахменидтер иранындағы сәулет өнері (Персеполь сарайы).

ТАҚЫРЫП 3 Үнді өнері

2. Джайндық құрылыстар. Индуистік үңгір – храмдар (ратха).

3. Үнді – мұсылман өнерінің ерте дәуірі. Сәулет өнері мен қол өнері.

4. Ұлы Моғолдар кезеңінің өнері. Агра. Тәж-Маһал ескерткіші.

5. Жаңа Үнді өнері (XVIII, XIX, XX ғасырлар).
ТАҚЫРЫП 4 Ежелгі және ортағасырлық Қытай өнері

1. Таң және Сун империясы кезеңіндегі поэзия мен көркем сурет.

2. XVIII ғасыр өнерінің жаңа түрлері мен жанрларының пайда болуы.

3. Сарайлық – бақтық ансамбль және декоративті – қолданбалы өнер.

4. Ұлы Қытай қорғаны. Пекин сәулет өнері.

5. Императордың “жабық қаласы”.

6. Б.э.д. IV ғасырдағы кескіндеме өнері.

7. Гу-Кай-Чжи. Қытайдың қол өнері.

8. Қытай форфорының жасалу тәсілі. Таң, Сун кезеңіндегі керамика.
ТАҚЫРЫП 5 Антик дүниесінің өнері. Ежелгі Греция өнері. Ежелгі Рим өнері

1. Эллинизм өнері (б.э.д. IV-I ғғ). Александриядағы Фарос маягы. Алып мүсін құдай – Гелиос (Харес - мүсінші). Самофрака аралындағы жеңіс тәңірісі – Никаның бейнесі (Леохар).

2. Перғам акрополіндегі Перғам михрабы. Мелос Венерасы. Атесандр, Атенодор, Полидор – “Лаокоон мен оның ұлдарының опат болуы” – мүсіндер тобы.

3. Ұлы мүсіншілер: Скопас, Пракситель, Лисипп. Леохар – “Аполлон, Бельведерский”.

4. Қоғамдық ғимараттар – базиликтер.

5 Фрескалық сурет (I-IV ғғ).

6. Коллизей амфитеатры. Гладиаторлық ойындар. Гард көпірі. Император ТИТ аркасы. Өлі қала Геркуланум мен Помпейдің қалдықтары. Фавн үйінен табылған мозаика (филоксен).

7. Римдік сәулет кешендері – Троян қорымы. Император Троянның мұнарасындағы бедерлеме. Құдайлар храмы – Пантеон.

8. Атақты сәулетші Аполлодор. Ежелгі көшпенділердің сәулет өнерінің (күмбезді сәулет) рим өнеріне тигізген ықпалы. Каракалла термдік комплексі. Әулие Максенцийдің базаликасы. Портреттік аттылы мүсіндер. Марк Аврелийдің салт атты сом бейнесі.
ТАҚЫРЫП 6 Сақ – скиф өнері.

1. Скиф-сақ, сармат, аландардың өнерінің басқа елдерге ықпалы (Греция, Италия). 2. “Аң бейнелі” стилінің этрустарға әсері.Капитолий ана қасқыр мүсінінің жасалу

әдісіндегі ежелгі көшпенділер өнері ағымының нышаны.

3. Б.э.д. “аң бейнелі” ағымының орнына безендіру әдісінің келуі (асыл тастармен

айшықтау). Қарғалы шатқалынан табылған алтын диадема.

4. Полихрондық өнер ағымы.

5. Көшпенділердің күмбезді сәулет өнерінің әлем өнеріне тигізген ықпалы.

6. Қазақ шеберлерінің тұйық оюы “тасбақа”.

1. Мозаика техникасы. ьРавеннадағы Сан-Витале, Галлы Плацидин, Сант Аполлинаре, әулие София шіркеулеріндегі мозаикалар.

2. Византиялық көркемөнер канондары.

3. Көркемдік стилдің екі бастамасы.

4. Византия көркемдік дәстүрінің басқа елдерге ықпалы (Киев, Новгород, Владимир).

5. Феофан Грек. Владимир құдай анасы (икон).

1. XIII – XIV ғғ. Парсы миниатюрасы. Парсы қолжазбаларындағы миниатюралық көркемсурет иллюстрациясы.

2. XIV - XV ғғ. Тумиридтік немесе Хераттік суретші – миниатюрашыларының мектебі. Кітап өнерінің академиясы.

3. Миниатюра, каллиграфия және кітап шығару техникасы.

4. Парсы миниатюрасының ұлы шебері – Бехзат (1455 - 1533).

5. Иран сәулет өнері және оның даму жолдары.

6. Қолданбалы өнер (керамика, метал өңдеу, тоқыма, кілем тоқу).
ТАҚЫРЫП 9 Ортағасырлық Батыс Еуропа өнері

1. Готикалық өнер. XII-XVI ғғ. Готика стилінің сәулет, мүсін өнерімен, сәндік-қолданбалы өнерімен байланысы.

2. Франция готикалық өнерінің үш кезеңі. Париж-Құдай-ана соборы, Рейм, Амьен, Мон-Сен-Мишель, Шартр, Сент-Шапель соборларының өрнегі.

3. Сәулет өнері мен мүсін өнерінің өзара үндестігі. “Готикалық өнердің тәжі” – Кельн соборы. Фрейбург соборы.

4. Франция және неміс мәдени дәстүрлер сабақтастығының куәгері – Страсбург соборы. Италия сәулетшілерінің үшкір мұнаралы, жебе тәрізді аркалары, тор көзді терезелері бар ғимараттары.

5. Санта Мария Новелла шіркеуі (XIII-XIVғғ).

6. Англиядағы готика стилі. XIVғ. Готика өнерінің тоқырауға ұшырауы.
ТАҚЫРЫП 10 Батыс Еуропалық Қайта Өрлеу дәуірінің өнері

1 Италиядағы Жоғары Қайта Өрлеу. XVIғ. Италиядағы тарихи жағдайдың

күрделенуі. Жоғары Қайта Өрлеу өнерінің жалпы сипаттамасы және осы өнердегі сол

кезеңнің бүкіл идеалының көрініс табуы.

2 Флоренция өнерінің Рим мен Венецияға қарай ойысуы. Жоғары Қайта Өрлеу өнерінің гүлденуі және оның көркемдік идеалының тоқырауы.

3 XVIғ. сәулет өнері. Браманте – Жоғары Қайта Өрлеудің ірі сәулетшісі. Римдегі Брамантенің құрылыстары.

4 Ватикандағы қасиетті Петр соборының композияциясы.

5 Леонардо да Винчи творчествосы.

6 Рафаэль және Микеланджело; олардың әлемдік өнер дамуына қосқан үлесі.
ТАҚЫРЫП 11 XVIIғ. Батыс Еуропа өнері. Батыс Еуропа өнерінің XVIIIғ. негізгі даму тенденциялары

1 XVIIғ. өнеріндегі реализм; оның ерекшеліктері: Қайта Өрлеу кезеңіне қарағанда күрделілігі, әлем мен жеке тұлғаның ара-қатынасы, жеке бастамаға, адамды қоршаған ортаға деген қызығушылық. Реалистік өнер мәні.

2 Италиядағы Караваджо творчествосы. Голландиядағы Халс творчествосы. Рембранд творчествосы т.б.

3. Реализм. Суретшілер творчествосындағы тұрмыс-тіршілік және адамгершілік тақырыбы.

4 Англиядағы XVIIIғ. тұрмыстық жанрының дамуы.

5 Ульям Хогарт – ағылшын ұлттық көркемсуретінің негізін қалаушы, суретші-реалист.

6 Ағылшын портрет мектебі.

7. Дж. Рейнольдс және Т. Рейнсборо творчествосы.

1 XIX ғ. ортасы мен II жартысындағы еуропалық көркемсуреттің реалистік бағытының кең таралуы.

2 Импрессионизмнің көрнекті өкілдері: Ренуар, К. Моне, А.Сислей, К. Писсаро.

3. Постимпрессионизм - XIX ғ. мен XX ғ. өнері аралығындағы өтпелі кезең.

4. Ірі постимпрессионизм өкілдері творчествосының негізгі проблематикасы

(П. Сезанн, П. Гоген, Ван-Гог).

1. Сюрреализмнің пайда болу негіздері: Творчестволық процестің көркемдік тұжырымдары.

2 С. Дали-сюрреализмдік бағыттың көрнекті өкілі.

3. Абстракционизм және оның екі түрі: оның негізін қалаушылар: В. Кандинский және П. Мондриан. Абстракционизмдік тұжырымдардың көркемдік ерекшеліктері.

4. Постмодернизм көркемөнерлік ағым және оның бағыттары: поп-арт, гиперреализм, хепенинг.
ТАҚЫРЫП 14 Орыс өнерінің тарихы

1 XVIIIғ. өнер. Сәулет өнері, оның жаңа талаптары мен жаңа белгілері. Радиальды-дөңгелек жобадан-ретті жобаға көшу. Орыс дәстүрлерінің қайта қаралуы және XVII ғасырдың аяғы мен XVIII ғасыр басындағы Москва сәулетіндегі еуропалық өнердің ықпалы.

2 Москва мен Петербург сәулет өнеріндегі екі стилдің бірлігі: барокко және классицизм.

3 XIXғ. өнер. XIXғ. Орыс сәулет өнерінің даму ерекшеліктері. Қалалық ансамбльдердің құрылуы; А.Д. Захаров, А.Н. Воронихин, Тома де Томон творчествосындағы сәулет өнері мен мүсін өнерінің синтезі.

4. Бейнелеу өнері. Ф.Ф. Щедриннің, В.И. Демут-Малиновскийдің, С.С. Пименовтың, П.К. Клодтың монументальды-декоративті жұмыстары. И.П. Мартос творчествосы.

5 Кескіндеме О.А. Кипренский, В.А. Тропинин, К.П. Брюллов, И.Н. Крамской творчествосындағы портреттік өнер. Крамскойдың “жылжымалы көркемсурет көрмесінің серіктестігі”. К.А. Савицкийдің, В.Е. Маковскийдің, Н.А. Ярощенконың, В.Г. Перовтың, И.Е. Репиннің және тағы басқалардың шығармалардың халықтық және реалистік белгілерінің дамуы.

6. XIXғ. аяғы мен XXғ. басындағы өнер тарихы. Ресейдің көркемөнерлік өміріндегі күрделі кезең; өнердің көпқырлылығы. Дәстүрлер және жаңа бағыттар. Көркемөнерлік мектептер.
ТАҚЫРЫП 15 Қазақ өнері

1 Социализм кезеңінің өнері. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстан суретшілерінің патриоттық шығармашылығы. Соғыс тақырыбына арналған көркемсурет көрмесінің өткізілуі.

2 Соғыстан кейінгі суретшілер творчествосының белсенділік танытуы.Жылжымалы

көркемсурет көрмелерінің ұйымдастырылуы. Бейбіт әлем тақырыбы: А. Исмаиловтың индустриялық пейзаждары, А. Қастеевтің портреттері, А.М. Черкасскийдің Жамбыл Жабаев, Дина Нұрпейсовалардың образдарын жасауы.

3. Л.П. Леонтьевтің еңбек тақырыбына, коллективизмге арналған жанрлық композициялары және оның қоғамдық-әлеуметтік мәні (“Түнгі ору”, “Кілем тоқушылар”, 1949ж). М.С. Лизодуб творчествосындағы камералық-тұрмыстық сценалар. К. Тельжанов творчествосы. Оның полотнолары: “Алғашқы рет”, “Әмина әже”, “Жамал”, “Бабалар топырағында”, Қазақ әдебиеті мен өнерінің Москвадағы декадасына арнап салынған (1958) “Көкпар” (1960) және т.б.

4. М. Кенбаев және К. Шаяхметов творчествосындағы дала тақырыбы.

5. М. Мәмбеев творчествосы, оның жұмыстары: “Киіз үй”, “Көш”, “Менің қаламда”, “Студенткалар”.

6. Қазіргі Қазақстан өнерінің жаңа бағыттары, оның ерекшеліктері.

[1- 22-45бб; 4- 35-48бб; 9- 36-50бб ]

[9 - 39-50бб; 5- 70-79бб; 7 - 36-42бб]

[3- 32-49бб; 5- 35-49бб; 7 - 36-49бб]

[5- 47-49бб; 6- 88-90бб;24-26-30бб]

[2- 66-78бб; 3- 23-35бб, 17- 24-29бб, 24-42-50бб]

[3- 16-28бб; 25- 33-45бб, 26-40-46бб]

[6- 36-48бб; 9- 36-45бб, 26-40-46бб]

[ 9 - 58-62бб; 12 - 45-58бб]

[2- 36-48бб; 7- 45-68бб, 20-54-66бб]

[10- 26-38бб; 37- 25-38бб, 39- 22-26бб]

[9- 36-50бб; 12- 40-68бб]

[5- 36-58бб; 24-16-23бб, 27- 45-58бб]

[7- 26-38бб; 17- 45-58бб, 24-13-28бб]

[5- 36-58бб; 9- 15-38бб, 27-18-29бб,]

[1- 35-38бб, 5-32-39бб, 18- 56-58бб;]

[2- 86-90бб; 8- 40-58бб]

[3- 66-78бб; 14- 25-36бб, 19-17-20бб]

[6- 36-50бб; 22-15-16бб, 31-25-48бб]

[31- 46-68бб; 33-35-39бб, 34- 35-48бб]

[10- 16-38бб; 11- 55-68бб]

[10- 26-38бб; 11-13-38бб, 36- 35-48бб]

[10 - 80-95бб, 40- 26-48бб]

[10- 26-48бб; 11- 45-78бб]

[11- 16-28бб; 39- 25-38бб]