БАҒдарламасы «Өзара ауыстырымдылық негіздері»

Жұмыс оқу бағдарламасының титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/30

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Павлодар

негізінде әзірленген пәннің

жұмыс бағдарламасын

бекіту парағы

Құрастырушы: т.ғ.к., доцент ________________ Касенов А.Ж.

Машина жасау және стандарттау кафедрасы

Кафедра меңгерушісі ______________ Ықсан Ж.М.

(қолы)
Металлургия, машинажасау және көлік факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 2012 ж. «__» __________ № ____ хаттама
ОӘК төрағасы ____________ Ахметов Ж.Е. «___»________2012ж.

(қолы) (күні)

Факультет деканы ___________ Тоқтағанов Т.Т. «___»________2012ж.

(қолы) (күні)

ҚҰПТАЛҒАН:

ОӘБ бастығы _________ Жұманкұлова Е.Н. «___»__________ 2012ж.

(қолы) (күні)
Университет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

«___» ______________ 2012ж., № _____ хаттама.

- машинежасау өнімдердің метрология, техникалық әдістер және өлшеу құралдардың негіздерін;

- теоретикалық және заң шығаратын базалар және қазіргі стандарттаудың нормативтік құжаттарын;

- машинежасау өнімдер сапаның көрсеткіштері және оларды анықтау әдістерін;

- стандартау бойынша жалпы принциптер және ғылыми жағдайлар;

- бұрышты және жазықтық мөлшерінін бақылау тәсілдері мен құралдары.

- Дайындаманы, машина бөлшектерді және технологиялық процесстерді қазіргі бақылау әдістерімен пайдалану;

- Құйманың, штамповканың технологиялық процессті жобалағанда сәйкес бақылау әдістеріні тағайыну;

- Дәлдік параметрлер тағайында нақты стандарттарды пайдалану;

- Техникалық құжаттарды және сызбаларды жақсы ресіидеу.
2 Пререквизиттер.

«Өзара ауыстырымдылық негіздері» пәнін оқып білу үшін келесі пәндердің білімдердің қажеті бар: «Жоғары математика»; «Физика», «Материал кедерг»і, «Материалтану».

«Өзара ауыстырымдылық негіздері» пәнін оқып білу үшін келесі пәндердің білімдердің қажеті бар: «Технологиялық әбзелді жобалау», «Машинажасау шығару технологиясы», «Өндірістік үрдістерді автоматизациялау негіздері», дипломдық жобалау.

Өзараауыстырымдылық негіздері пәнінің тақырыбы және қазіргі машина жасаудағы атқаратын қызметі. Дамуының қысқаша тарихы. Жоғары тәжірибелі инженер-машина жасаушыларды даярлауда пәннің алатын орны.

Өзараауыстырымдылықтың мәні және түрлері. Өлшем, шекті ауытқу, шақтама және қондырма туралы түсінік. Шақтама өрісінің сұлбасы. Қондырма және шақтама жүйесін құрастыру принципі. Білік және тесік жүйесіндегі қондырмалар. Шақтама бірлігі, шақтама бірлігінің саны, шақтама қатарлары, дәлдік квалитеттер, өлшем арақашықтықтары [1, 5-7 бет.].

2 тақырып. Тетік беттерінің толқыдылығын, кедір-бұдырлығын, пішіні мен орналасуынның аутқуларын мөлшерлеу, бақылау және өлшеу тәсілдері мен жабдықтары.

Тетік беттерінің өзара орналасу мен пішіндік ауытқулары. Беттердің кедір-бұдырлығы мен толқындылығы. Өзара орналасу мен пішіннің ауытқуларын, беттердің кедір-бұдырлығы мен толқындылығын мөлшерлеу және сызбада белгілеу. Өзара орналасудың тәуелді және тәуілсіз шақтамалары. Бекіту тетіктері орнатылатын осьтердің орнықтыру шақтамасы. Беттердің кедір-бұдырлығын, орналасуы мен пішіннің ауытқуларын бақылау мен өлшеудің тәсілдері және құралдары [1, 15-30 бет].

Пайдалануға қойылатын негізгі талаптар. Шақтама өрісінің негізгі ауытқулары. Ұнамды шақтама өрісі және ұнамды қондырмалар. Сызбада шекті ауытқуларды және қондырмаларды шартты белгілеу. Саңылау қондарманы есептеп таңдау, пайдалану аймағы. Керілісті қондарманы есептеп таңдау, қолдану аймағы. Ауыспалы қондарманы есептеп, қолдану аймағы. Тербеліс мойынтіректің қондырмалар және шақтамалар жүйесі. Тербеліс мойынтіректердің дәлдік сыныптары. Тербеліс мойынтіректердің қондырмаларын есептеу. Тегіс цилиндрлі тетіктердің бақылау калибрлері, жіктелуі және құрылымы. Шекті калибрлердің қажетті өлшемдердерін есептеу [1, 30-97 бет.].

Пайдалануда қойылатын негізгі талаптар және жіктелуі. Цилиндрлік бұрандалардың негізгі параметрлері және қателіктері. Метрикалық бұранданың қндырмалары мен шақтамалар жүйесі. Дәлдік дәрежелері және сыныптары. Метрикалық бұранданың дәлдігі мен шақтамасын белгілеу. Кинематикалық және құбырлы бұранданың қысқаша сипаты, өзараауыстырымдылықтың жалпы мәселелері. Бұранда қосылыстарының дәлдігін бақылау тәсілдері мен құралдары [3, 74-100].

Пайдалануда қойылатын негізгі талаптар. Конусты қосылыстардың түрлері. Конусты қосылыстардың шақтамалары мен қондырмалары. Бұрышты өлшемдердің шақтамалары. Конусты және бұрышты бақылау тәсілдері мен құралдары [2, 172-176].

Тісті берілістерге қойлатын дәлдік және пайдаланушылық талаптары, жіктелуі. Цилиндрлік тісті доңғалақтың дәлдік мөлшері. Түйіндесу түрін және дәлдік дәрежесінін таңдау. Сызбада түйіндесу түрін және дәлдік дәредесін белгілеу. Бұрамдықты және конусты берілістердің шақтамалары. Тісті доңғалақты бақылау тәсілдері мен құралдары [1, 97-107].

Оймакілтек және кілтек қосылыстарды пайдалануда қойылатын негізгі талаптар. Призмалы кілтек қосылыстарының шақтамалары және қондырмалары. Тік бүйірлі оймакілтек қосылыстардың шақтамалары мен қондырмалары. Центрлеу тәсілдері. Эвольвенталы оймакілтек қосылыстардың шақтамалары және қондырмалары. Сызбада оймакілтек және кілтек қосылыстарын белгілеу. Оймакілтек және кілтек қосылыстарды бақылау тәсілдері мен құралдары [2, 177-180].

Өлшемдер тізбегінің жіктелуі. Негізгі түсініктемелер және терминдер. Жобалау және тексеру есептері. Толық өзараауыстырымдылықты қамтамасызететін өлшемдер тізбегін есептеу әдісі. Өлшемдер тізбегін теория-ықтималдық әдісімен есептеу. Топты өзараауыстырымдылық әдісі (селективті құрастыру). Келтіру және реттеу тәсілдері. Кеңістік және жазықтық өлшемдер тізбектерін есептеу [1, 124-141].

Тәжірибеліқ сабақтарыны келесі тақырыптар шығарады:

Тәжірибеліқ жұмысы. Қондырма және шақтама жүйесін құрастыру принциптер және олардың таңдау. Санылау, керілісті және ауыспалы қондармаларды есептеу және таңдау.

Тәжірибеліқ жұмысы. Тербеліс мойынтіректердің қондырмаларын есептеу және таңдау.

3 тақырып. Тегіс цилиндрі қосылыстарды бақылау мен аустырымдылығы.

Тәжірибеліқ жұмысы. Тегіс цилиндрлі калибрлеріні есептеу және таңдау.

Тәжірибеліқ жұмысы. Кілтек қосылыстардың өзараауыстырымдылығы.

Тәжірибеліқ жұмысы. Оймакілтек қосылыстардың өзара-ауыстырымдылығы.

8 тақырып. Өлшемдер тізбегін есептеу теориясы мен тәжірибесінің негізгі ұғымдары.

Тәжірибеліқ жұмысы. Өлшемдер тізбегіні есептеу.

Зертханалық сабақтарына келесі тақырыптар шығарады:

Зертханалық жұмысы. Тетіктердің беттерінің кедір-бұдырлығын анықтау.

Зертханалық жұмысы. Сатылы біліктің дәлдік көрсеткіштерінің өлшеуі.

Зертханалық жұмысы. Калибр пробканың форманың ауытқуларың және өлшемдерін өлшеуі және оның жарамдылығының анықтауы.

Зертханалық жұмысы. Тетіктің корпусының дәлдікті бағалауы.

Зертханалық жұмысы. Аспаптық микроскопта сыртқы цилиндрлік бұрандаманың параметрларды өлшеу.

Зертханалық жұмысы. Тісті доңғалақтың негізгі қадамды өлшеу

Тәлімгерлердің өзіндік жұмысының мақсаты – курстың жеке тақырыптарың терең окып білу, дәріс және зертханалық сабақтарына дайындалу, межелік бақылауларға және емтиханға дайындалу. Курстың теориялық тақырыптары оқылғаннан кейін, тақырыптар бойынша сұрастыру жүргізіледі.

№	ТӨЖ түрі	Есеп беру түрі	Бақылау түрі	Сағат көлемі
1	Дәріс сабақтарына дайындалуы		Сабаққа қатысуы	8,5
2	Тәжірибелік сабақтарына дайындалуы	Жұмыс дәптері	Сабаққа қатысуы	9
3	Тәжірибелік сабақтарына бойынша есеп беруі және оларды қорғауы	Есептер	Тәжірибелік жұмыстарды қорғауы	22
4	Зертханалық сабақтарына дайындалуы	Есептер	Сабаққа қатысуы	10
5	Зертханалық сабақтарына бойынша есеп беруі және оларды қорғауы	Есептер	Зертханалық жұмыстарды қорғауы	35
6	Бақылау шараларына дайындалуы		АБ 1, АБ 2 тестілеу	28
	Барлығы			112,5

4.6.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі:

1. Өзара ауыстырымдылық түрлері. Функциональды өзара ауыстырымдылық [1, 5-10 бет].

2. Өзара ауыстырымдылықғына және машина сапасына өзара орналасу мен пішіннің ауытқуларын, беттердің кедір-бұдырлығы мен толқындылығын әсері [2, 70-94 бет.].

3. Пластмасстан жасалған тетіктердің қондырмалары. Ағашөндеу саласында өзараауыстырымдылығы. Калибрледің түрлері [1, 34-76 бет.].

4. Бұранда қосылыстарының дәлдігін бақылау тәсілдері мен құралдары [2, 45-67 бет.].

5. Конусты және бұрышты бақылау тәсілдері мен құралдары [1, 89-107 бет].

6. Тісті доңғалақты бақылау тәсілдері мен құралдары [1, 112-132 бет].

7. Эвольвенталы және үшбүрышты пішінің оймакілтек қосылыстар [1, 78-88 бет.].

8. Реттеу әдісі. Қиылыстыру әдісі. [1, 198-224 бет.].

5 Әдебиеттер

Негізгі

1 Өзара ауыстырымдылық, стандарттау, сертификаттау негіздері және техникалық өлшеу. Сапа менеджменті. М. Самсаев, И. Самсаев, Б. Жүнісбаев, ж.б. Оқу құрал - Алматы: «Бастау» баспасы, 2008. – 262 б.

2 Өзара ауыстырымдылық, стандарттау және техникалық өлшеулер. Оспан Ә.Ж., Жусин Б.Т., Мұқашева Н.А. – Астана: С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің баспаханасы, 2008. – 196 б.

3 Стандарттау, метрология және сертификаттау негіздері. Қажғалиев Н.Ж., Жусин Б.Т., Захан С. Оқулық. – Астана: С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалықуниверситетінің баспаханасы, 2009. – 196 б.
Қосымша

4 Жаңзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 бет.

5 «Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылы

6 «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 2010.

7 «Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 2008.

Мамандықтың (тардың) Нысан

жұмыс бабындағы оқу ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

жоспарынан үзінді көшірме

5В073200 – Стандарттау, сертификаттау және метрология мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Пәннің атауы: Өзара ауыстырымдылық негіздері

Оқу формасы

Пәннің көлемі

Семестр бойынша бақылау формасы

Семестр

Курс және семестр (сағаттарды) бойынша сағаттарды бөлу

кре-диттер

академиялық сағат

кредиттер

аудиторлық сабақ (ак.сағат)

СРС (ак. часов)

барлығы

ауд

СӨЖ

емт

сын

КЖ

Кж

барлығы

дәр

тәж

зерт

барлығы

ОСӨЖ

Күндізгі ЖОБ негізінде

4

180

67,5

112,5

4

4

4

67,5

30

22,5

15

112,5

Кафедра меңгерушісі _________ Ықсан Ж.М. «___»_____________ 2012 ж.

жүктеу/скачать 159.77 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: