Тәжирибелік сабақтардың мазмұны, олардың сағаттық көлемі

7. Тәжирибелік сабақтардың мазмұны, олардың сағаттық көлемі

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 Келесі мәліметтер негізінде операциялардың әрбіреуі үшін қатысты «негіздеме», «корреспонденциялаушы шот» анықтаңдар.

Операциялар:

1. 
   банктен еңбекақылар, шаруашылық қажеттіліктер үшін құралдар, іс сапарлар.
   
2. 
   қолма қол түсім.
   
3. 
   қолданылмаған есепті соманың қайтарылуы.
   
4. 
   жарғылық қорға жарна.
   
5. 
   кәсіпорыннан немесе жеке тұлғадан қолма қол несие.
   
6. 
   ақшаны қайтарымсыз демеулік алу.
   
7. 
   инвентаризация нәтижелелрі бойынша кемшіліктерді жабуға құралдарды салу.
   
8. 
   құрылысқа және т.б. жұмысшылардың алған ссудасының қайтарылуы.
   
9. 
   қолма қол арендалық төлемнің алуы.
   
   • 
     ағымдағы аренда;
     
   • 
     келесі кезеңдер үшін.
     
10. 
    авансты алу.
    
11. 
    касса инвентаризациясы кезінде шыққан артықшылықтар.
    

Корреспонденттік шоттар: 1250; 3510; 3520; 1210,2110; 6280; 1250, 6-шы бөлім шоттары; 1030;1250,2150; 6230,6280; 5020;1250,2150.

Жауапты 1.1 кестесі түрінде әзірлеу қажет.
Кесте 1.1 – Кіріс касса ордерлерімен әзірленетін кассалық операциялар

№п/п	Операция	Негіздеме	Шоттың дебеті
1…

Тапсырма 2 Келесі мәліметтер негізінде операциялардың әрбіреуі үшін қатысты «негіздеме», «корреспонденциялаушы шот» анықтаңдар.

Операциялар:

1. 
   жұмыскерлерге еңбекақы.
   
2. 
   банкке түсім.
   

• 
  өздігімен;
  
• 
  инкассация арқылы.
  

3. 
   шаруашылық қажеттіліктерге есепті, іс сапарлар.
   
4. 
   аванс берілді
   

• 
  ТМҚ жеткізу;
  
• 
  жұмыстар мен қызметтерді орындау.
  

5. 
   жедел төлеммен құндылықтарды (шартты) сатып алу үшін.
   
6. 
   жеткізушілер мен мердігерлермен есептесу.
   
7. 
   жұмыскерлерге ссуда берілді.
   

Корреспонденттік шоттар: 1250,2150; 1610; 1030;3350; 1610; 1310, 1330, 1350; 1250; 1030;3310.

Жауапты 1.2 кестесі түрінде әзірлеу қажет.
Кесте 1.2 – Кіріс касса ордерлерімен әзірленетін кассалық операциялар

№п/п	Операция	Негіздеме	Шоттың дебеті
1…

Тапсырма 3 Фирмасының 2004 жылғы көрсеткіштері: сатылған тауарларынынң көлемі 1000000 теңге, қайтарылғаны 50000 теңге, сауда шегерімі 10000, күмәнді қарыздар бойынша резерв 8000.

Соңғы үш жылдағы фирмасының күмәнді қарыздар бойынша шығындары: 2000-29700, 2001 – 31500, 2002 – 36100. Сатылған тауарларының көлемі – 2000-900000, 2001 – 930000, 2002 – 950000.

2004 ж. күмәнді қарыздар сомасы таза табыстан есептелінген пайыз әдісті қолданып есептеніз.

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 Шикізаттың келесі сатып алулары мен шығарылулары 6 ай ішінде орын алды. ТМҚ-ны ФИФО және орта өлшенген құнымен бағалау қажет.

Орындау үшін тақырыпты таңдау фамилияның алғашқы әріпімен анықталады. Егер фамилияның алғашқы әрібі «А»-дан «М» аралығында орналасса, онда шешу үшін мәліметтер 1 кестеде келтірілген, ал егер «Н» мен «Я» аралығында, онда шығысмәліметтер 2 кестеде берілген.
Кесте 3.1 – Шешу үшін шығыс мәліметтер

А-М
Сатып алынды		Мерзімі
3000	12	01.01.06
750	9,5	10.01.06
Жіберілді
2400		17.01.06
Сатып алынды
900	10	08.02.06
700	12	17.03.06
Жіберілді
1470		25.04.06
500		14.05.06
Сатып алынды
850	11,5	08.06.06
Жіберілді
500		20.06.06

Кесте 3.2 – Шешу үшін шығыс мәліметтер

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 ТОО «Ариман» 200000 теңге құнына құрал-жабдықтар алды, комиссиямен 2000 теңге мөлшерінде ұсынылған өтімділік құны анықталған, құрал-жабдықты пайдалану мерзімі техникалық құжаттар бойынша 10 жылды анықтады. Амортизацияның әр жылдық және әр айлық сомасын анықтаңдар.

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 «А» ЖШС 500000 теңге құнына сауда марканы алды, пайдалану мерзімі 10 жыл анықтады. Амортизацияның әр жылдық және әр айлық сомасын анықтаңдар.

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 Қабылданған уақыт нормаларына байланысты құрал-жабдықты қамтамасыз ету бойынша слесарь өзінің жұмыс сменасы ішінде 10 станоктың жөнге келтіруін және тексеруін жасау қажет. Жұмыс сапасына қауіпсіз өзінің біліктілігінің күшіне ол өзінің жұмыс сменасында 15 станокқа қызмет етуге алады.

Слесарьдің айлық тарифтік ставкасы – 10630 теңге, мерзімді-сыйақылы төлем.

Жеке еңбек шартына және бұйрыққа қатысты ұйымдастыру бойынша оған қызмет көрсету зонасын үлкейткені үшін 50 % қосымша төлем айлық тарифтік ставкасына 30 % сыйақы бекітілген. Еңбекақыны төлеу туралы ережеге қатысты еңбекақыға сыйақы қызмет көрсету зонасын үлкейту есебімен есептеледі.

Қажет: қызмет көрсету зонасын үлкейту бойынша қосымша төлемнің мөлшерін, сыйақы және жұмысшыға еңбекақының дәлелді есептелуін анықтау.
Тапсырма 2 4 разрядтағы мерзімді-жұмысшы 64,03 теңге сағаттық тарифтік ставкасымен сенбі күні 12-ден 13-ке дейінгі түскі үзіліспен сағат 8-ден 17-ге дейін жұмыс істеді. Жұмыс күнінің ұзақтылығы 8 сағатты құрады. Ұйымда бес күндік жұмыс аптасы, 8 сағаттық жұмыс күні. Демалыс күндегі жұмыс төлемі екі мөлшерде бекітілген және ұжымдық шартында айтылған.

Қажет: демалыс күні үшін жұмысты төлемін анықтау.

Қаңтарда 19 жұмыс күні. Кәсіпорында бес күндік жұмыс аптасы. Жұмыскер бүкіл айды толығымен игерді.

Қажет: мерекелік күндер үшін төлемді және еңбекақының дәлелді есептеуін анықтау.
Тапсырма 4 Жұмыскер 24 күнтізбелік күн ұзақтылығымен 2006 жылдың 17 шілдеде жылдық демалысқа шығады. Есептік кезең 2005 жылдың 17 шілдесінен 2006 жылдың 17 шілдесіне дейін – толығымен игерілген. Осы кезеңде оған 350000 теңге еңбекақысы есептелген. Күнтізбелік күндердің орта айлық саны 2006 жылы 29,58.

Қажет: орта күндік еңбекақыны және демалыстарды анықтаңдар.

Әдебиет 3 б 313 - 455.
Тапсырмаларды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар. Тапсырмада берілген мәліметтер негізінде операциялардың әрбіреуі үшін корреспонденцияларды құрастырыны.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

Тақырып 8 Табыстар мен шығыстарды тану

Жұмыстың мақсаты мен мазмұны – Қысқа мерзімді активтер есебін зерттеу

Жоспар

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 Төменде келтірілген шаруашылық операцияларды бухгалтерлік есеп шоттарына көрсетіңдер

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1

«капитал» ұғымына анықтама беріңдер;

«алынған капитал» ұғымына анықтама беріңдер;

төленген капитал өзімен нені ұсынады;

төленбеген капитал деп нені атайды;

резервті капитал өзімен не ұсынады.
Тапсырмаларды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар. Тапсырмада берілген мәліметтер негізінде операциялардың әрбіреуі үшін корреспонденцияларды құрастырыны.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

Тақырып 10 Қаржылық есептілікті ұсыну
Жұмыстың мақсаты мен мазмұны – Қысқа мерзімді активтер есебін зерттеу

Жоспар

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

ХҚЕС-пен танысу:

• 
  № 5 «Қаржылық есептерді ашуға жататын ақпарат»;
  
• 
  № 7 «Ақша қозғалысы туралы есеп»;
  
• 
  № 8 «Есептік кезеңнің таза пайдасы немесе шығыны, есептік саясаттағы қателер мен өзгерістер».
  

Ақша қаражаттарын, ақшалай құжаттарды және қатаң есептегі бланкілерді түгендеу және оның нәтижесін бухгалтерлік есеп шоттарында бейнелеу.Ақша эквиваленттері Банктік овердрафт. Ақпараттарды ұсыну және көрсету.

Қорлардың қоймағы және бухгалтериядағы есебі. Қорларды есептен шығару бойынша резерв.

Негізгі құралдардың амортизациясы: пайдалы қызмет мерзімдері және есептеу әдістері, оларды есепте бейнелеу.

Негізгі құралдардың шығыс етілуі: тану және есепте ашып көрсету.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Негізгі құралдардың амортизациясы: пайдалы қызмет мерзімдері және есептеу әдістері, оларды есепте бейнелеу.
	Негізгі құралдардың шығыс етілуі: тану және есепте ашып көрсету.

4 тақырып. Материалдық емес активтердің есебі (38 ҚЕХС)

Кәсіпорында жасалған саудалық маркалар, іскерлік бедел. Кейінгі шығындар. Материалдық емес активтерді кейінгі есепке алудың моделі. Бастапқы құн бойынша есепке алудың моделі есепке алудың моделі. Қайта бғалау құны бойынша есепке алудың моделі. Пайдалы қызмет ету мерзімі. Шектелмеген пайдалы қызмет ету мерзімі бар материалдық есем активтер. Материалдық емес активтерді амортизациялау әдістері. Материалдық емес активтердық қолдануды тоқтату және есептен шығару.

Материалдық емес активтермен операциялар есебі.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Кәсіпорында жасалған саудалық маркалар, іскерлік бедел.
	Кейінгі шығындар.
	Материалдық емес активтерді кейінгі есепке алудың моделі. Бастапқы құн бойынша есепке алудың моделі есепке алудың моделі.

5 тақырып. Активтердің құнсыздануы (36ҚЕХС)

Құнсыздану белгілері. Құнсызданудан алынатын зиянды тану. Құнсызданудан алынатын зиянды қайта қалпына келтіру (реверсирование).

Активтердің құнсыздануының есебін ұйымдастыру.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Құнсыздану белгілері.
	Құнсызданудан алынатын зиянды тану.
	Активтердің құнсыздануының есебін ұйымдастыру.

6 тақырып. Ұйымның міндеттемелерінің есебі

Еңбекақы бойынша қысқамерзімдік кредитордық борыштар есебі. Бағаланушы міндеттемелер есебі: кепілдік міндеттемелері; заңды шағым талаптары бойынша міндеттемелер; қызметкерлерге сыйақылар бағаланушы міндеттемелер; басқа да бағаланушы міндеттемелер.

Басқа да міндеттемелер есебі: алынған аванстар; алдығы кезең кірістері; шығарылуға тиісті топтар міндеттемелері; өзге де міндеттемелер.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Еңбекақы бойынша қысқамерзімдік кредитордық борыштар есебі.
	Бағаланушы міндеттемелер есебі: кепілдік міндеттемелері; заңды шағым талаптары бойынша міндеттемелер; қызметкерлерге сыйақылар бағаланушы міндеттемелер; басқа да бағаланушы міндеттемелер.
	Басқа да міндеттемелер есебі: алынған аванстар; алдығы кезең кірістері; шығарылуға тиісті топтар міндеттемелері; өзге де міндеттемелер.

7 тақырып. Кірістер мен шығыстар есебі (18 ХҚЕС)

Кірістер және шығыстар түсінігі. Қаржыландырудан алынатын кірістер есебі. Басқа да кірістер есебі. Сатылған өнімдер мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құндарының есебі. Кезең шығыстарының есебі. өзге де шығыстар есебі. Қорытынды кірісті немесе зиянды тану, жабылушы жазбалар. Корпоративті табыс салығы боыйнша шығындар есебі.

Ұйымның резервтерінің есебі. Резервтік капитал, активтерді қайта бағалау резервтерінің; шетел валютасын қайта санау резервтері және басқа да резервтер.

Есепті және өткен кезеңнің бөлінбеген пайдасы. Жабылмаған зиянды есепте және қаржылық есептілікте бейнелеу.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Ұйымның резервтерінің есебі.
	Резервтік капитал, активтерді қайта бағалау резервтерінің; шетел валютасын қайта санау резервтері және басқа да резервтер.
	Есепті және өткен кезеңнің бөлінбеген пайдасы. Жабылмаған зиянды есепте және қаржылық есептілікте бейнелеу.

9 тақырып. Қаржылық есептілікті ұсыну (1 ҚЕХС)

Мәнділік және біріктіруі. өзара есепке алу. Салыстырмалы ақпарат. Қысқамерзімзімді және ұзақмерзімдіге жіктеу. Пайда және зиян жөніндегі есепке екі нысаны. Капиталдағы өзгерістер туралы есептің құрылама. Оның нысаны. Ақша қозғалысы туралы есепті құрастырудың тікелей және жанама әдістері.

Түсініктеме жазбаларда ақпаратарды ашып көрсету. Есеп саясаты түсінігі, оның құрылымы. Есеп саясатындағы өзгерістер. Кейіндетілген жағдайлер.

	Әдебиет
	1 С.Б. Баймуханова «Қаржылық есеп» Алматы 2007ж.
	2 Международные стандарты финансовой отчетности. – Алматы, 2007.

	Тапсырманы орындау
	1 Тақырып бойынша 10 терминді глоссарийға жазу
	2 Келесі сұрақтарға жауап беру
	Мәнділік және біріктіруі. өзара есепке алу. Салыстырмалы ақпарат. Қысқамерзімзімді және ұзақмерзімдіге жіктеу.
	Түсініктеме жазбаларда ақпаратарды ашып көрсету
	Есеп саясатындағы өзгерістер. Кейіндетілген жағдайлер.

9. ӨСӨЖ кенестердің кестесі

Бүкіл сұрақтар бойынша кенестер ағымдағы семестр бойынша ӨСӨЖ кесте бойынша жүргізіледі

Дәрістер мен тәжірибелік сабақтар 0-100 ұпаймен бағалайды.